Szanowni Państwo,

mam wątpliwość w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/tylko-jesli;12893.html. Czy na pewno akcentowanie partykuł jest niewskazane? Wydaje mi się, że zdania: Media mogą funkcjonować tylko, jeśli tworzą je ludzie przyzwoici, Możesz im to zapisać nawet [wtedy], gdy nie są to Twoi bliscy są poprawne i mają dobrą interpunkcję. Proszę o komentarz.

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Dzień dobry,

czy partykuła bynajmniej użyta w takim kontekście, jest poprawna:

„Nie jest napisane, że został rozpoznany przez wiernych. Bynajmniej nie w nagłówku.”?

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Dzień dobry, jakie zasady rządzą lub nie użyciem lub pominięciem partykuły czy na początku zdania pytającego? Dziękuję!

Dzień dobry, interesuję mnie partykuła -li. Czy jest ona uważana za przestarzałą i odradza się jej stosowania, czy może jest ona wciąż dopuszczalna, aby nadać wypowiedzi trochę patosu?

Pozdrawiam

Dzień dobry, chciałem się zapytać czy słowo „może” można użyć jako odpowiedzi, na pytanie w którym „może” było już zawarte?

Przykład:

– A Może to jednak COVID?

– Może.

Dziękuję za odpowiedź dotyczącą modernizacji tekstu cytatów. Proszę o dalsze wyjaśnienia. V wydanie Biblii Tysiąclecia (1999) zachowuje pisownię rozdzielną. W moim egzemplarzu z roku 2015 nadal jest np. nie mający zapisane właśnie tak (Ef 2,12; 5, 27). Skoro w Biblii nie uwspółcześnia się zapisu, skoro nie modernizuje go wysoko utytułowany autor artykułu, dlaczego ma to robić zwykły korektor? Autor w przypisie powołuje się na źródło, z którego pochodzi cytat, a tam jest pisownia rozdzielna.

Piszemy: aniby, (a)zaliby, bodajby, chybaby, czy(ż)by, gdzieżby, jakżeby, niech(aj)by, nużby, otóżby, przecieżby. Ale WSO notuje też partykuły: dopiero by, jeszcze by, już by, może by, nawet by, pewnie by, poniekąd by, prawie by, raczej by, też by, tylko by, wręcz by, zapewne by… Te odsyłają do zasady [164], o pisowni rozłącznej – ale NIE PARTYKUŁ! A jak z: akurat, bynajmniej, istotnie, naprawdę, niemal, przynajmniej, tam („A tam+byś zgadł!”), to („Zbić to+by umiał”), zarazem, zawsze, zresztą?

Czasami można usłyszeć zdania względne z przeczeniem:

Spytam ją, czy NIE chciałaby pójść ze mną do teatru.

Od strony logicznej jest ono dziwne, bo raczej nie zakładamy od razu odpowiedzi negatywnej. Moim zdaniem lepiej powiedzieć:

Spytam ją, czy chciałaby ze mną pójść do teatru.

Co innego gdy nasza intencja jest przeciwna, np.:

Sprawdzę, czy w szafce NIE ma karaluchów. - a nie "...czy są karaluchy", bo raczej nikt nie chciałby ich mieć.

Czy takie zdania rządzą się taką regułą?

U Szymborskiej znalazłem zdanie „Z tą brodą to bym pana nie poznała”. To_bym powinno być tu chyba napisane łącznie, bowiem zdanie znaczy „Gdyby pan nie miał tej brody, tobym pana poznała”. Wg słownika PWN to jest „spójnikiem występującym w części nadrzędnej zdań warunkowo-wynikowych, przyzwalających lub w zdaniach rozkazujących”. Dr Grzenia pisał, że to można by uznać za partykułę, ale nie rozumiem, na jakiej podstawie, i nigdzie nie spotkałem się z taką interpretacją.

Zastanawia mnie poprawność konstrukcji: kiedy to, wtedy to. Np. w zadaniu: Najwięcej sukcesów odnosił w 2020 r., kiedy to osiągnął szczyt formy. Albo inny przykład: Pracował w fabryce i wtedy to uległ wypadkowi. W takich wypowiedzeniach, myślę, zaimek to jest zbędny albo nawet rażący. Jednak, być może, biorąc pod uwagę określone względy stylistyczne, jego użycie jest zasadne. Czy mam rację? Proszę o pomoc w wyjaśnieniu tej wątpliwości.

Z wyrazami szacunku - Jan Malinowski