Paweł
  • -ny, -alny czy -onalny?
    29.04.2003
    29.04.2003
    Dzień dobry!
    Czy zachodzi jakaś i ewentualnie jaka różnica w znaczeniach słów: instytucjonalny – instytucyjny, relacjonalny – relacyjny, konstytucjonalny – konstytucyjny itp.? Wiem, że kiedyś było używane słowo egzystencjonalny, ale obecnie jest uważane za przestarzałe i zastąpione przez egzystencjalny. Jednak przytoczone przez mnie przymiotniki spotyka się nadal w obydwóch rodzajach form. Mam pewne intuicje co do różnicy sensu, ale prosiłbym o fachowe wyjaśnienie.
    Z poważaniem
    Paweł Borkowski
  • odmiana nazwiska Ibe
    15.06.2013
    15.06.2013
    Szanowni Państwo!
    Mam wątpliwości odnośnie odmiany angielskiego nazwiska Ibe. Wbrew pozorom nie wymawia się go [Ajb] (wówczas sprawa byłaby ewidentna), ale [Ajbi]. Czy stosować zasady dotyczące nazwisk zakończonych na -y (Ibego itd.)?
    Paweł Szczepański
  • Osoba czy firma?
    7.01.2015
    7.01.2015
    Witam!
    Mając na myśli firmę, to poprawną formą jest „Zadzwoń do Tauronu” czy „Zadzwoń do Taurona”? do Falubazu czy Falubaza? Mając na myśli imię (Tauron) czy kibica drużyny żużlowej (Falubaz), wybierzemy końcówkę -a, a co w przypadku samej firmy? Proszę o wyjaśnienie.
    Pozdrawiam
    Paweł
  • osoba ludzka raz jeszcze
    23.03.2004
    23.03.2004
    W kwestii, czy zwrot osoba ludzka jest poprawny, wyjaśniam, że o ile brzmi on dziwnie w języku potocznym (np. w zdaniu: w windzie mieszczą się 3 osoby ludzkie), o tyle jest przyjęty i zrozumiały w filozofii i teologii, gdzie mówi się o osobach ludzkich np. w odróżnieniu do Osób Boskich. Analogiczna uwaga dotyczy więzi międzyludzkich i więzi międzyosobowych. Ponadto trzeba widzieć, że wyrażenie jednostka ludzka ma w filozofii i teologii inny sens niż osoba ludzka.
    Paweł Borkowski
  • o strzałach i słownikach
    23.10.2013
    23.10.2013
    Szanowni Państwo,
    dajemy strzał czy oddajemy strzał? Lepiej strzelać, ale jeśli dać i oddać to antonimy, to dlaczego Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod hasłem oddawać jako niepoprawny wskazuje (analogiczny?) zwrot dawać skok, a pod hasłem strzał wymienia oddać strzał jako niepoprawny, podczas gdy Uniwersalny słownik języka polskiego podaje jako przykład zdanie „Policjanci oddali w powietrze kilka strzałów” (Korpus języka polskiego podaje oba)?
    Pozdrawiam
    Paweł
  • papalia czy papiana?
    26.10.2005
    26.10.2005
    Spotkałem się z wyrazem papalia oznaczającym pamiątki związane z papieżem. Interesuje mnie, jak powstało to słowo – spodziewałbym się raczej formy papiana, utworzonej przez analogię do takich wyrazów jak kochanoviana czy mickiewicziana. A może są to dwa możliwe formanty dające inne znaczenia? Tylko czy wtedy obok kochanovianów (spraw) będzie można mówić o kochanov(i)aliach (pamiątkach)?
  • Patologiczność a patologia
    26.11.2016
    26.11.2016
    Szanowni Państwo
    proszę o odpowiedź, czy poprawne jest wyrażenie pogłębienie patologiczności. A może poprawne jest tylko pogłębienie patologii?

    Z poważaniem
    Paweł Grabski
  • pielgrzym po świecie
    25.06.2007
    25.06.2007
    Na pomniku widnieje napis „Bojownikom o wolność”, a książka nosi tytuł „Jan Paweł II – pielgrzym po świecie”. Kiedy takie połączenia rzeczownika z przyimkiem są poprawne? Nie mówimy przecież lekarze na wątrobę (od leczyć kogoś na wątrobę) ani pracownicy nad książką (od pracować nad książką).
  • pisownia ksiąg Starego i Nowego Testamentu
    16.05.2001
    16.05.2001
    Szanowni Państwo,
    Chciałbym otrzymać poradę językową. Proszę o pomoc w ustaleniu, według jakiej reguły gramatycznej wszystkie człony tytułów ksiąg Starego i Nowego Testamentu, z wyjątkiem spójników, w spisie treści Biblii piszemy dużą literą, np. Św. Pawła List do Rzymian.
    Podobną pisownię znalazłem w tytułach ksiąg w Księdze Mormona np. Druga Księga Nefiego.
    Sprawę dodatkowo komplikuje fakt Pieśni nad pieśniami, w wydaniu IV Biblii Tysiąclecia, której tytuł jest napisany tak jak powyżej.
    Tytuł tej samej Pieśni nad pieśniami w tak zwanej Biblii Warszawskiej pisze się dużymi literami – Pieśń nad Pieśniami – tak samo w elektronicznych wydaniach Biblii Gdańskiej, Biblii Warszawskiej i Biblii Tysiąclecia.
    Czy obowiązuje tutaj reguła użycia wielkiej litery ze względów uczuciowych? Czy jest to reguła obowiązująca w spisach treści książek, które różne wyznania traktują jako święte, czy też istnieje jakaś dowolność lub inna reguła gramatyczna, która mi w jakiś sposób umknęła?
    Załączam wyrazy szacunku,
    Paul Jaworski
  • podjąć się
    1.06.2012
    1.06.2012
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o ocenę trafności użycia czasownika podjąć się w poniższej wypowiedzi: „Pewnego dnia, kiedy rodzice Pawła musieli zostać do późna w pracy, on postanowił sprawić im miłą niespodziankę. Trochę z nudów, ale także z dobroci, podjął się wysprzątania każdego pokoju i zakamarka”. Czy mogę się podejmować czegoś sam przed sobą, w myślach? Może to niuans, ale w tym kontekście nie użyłabym tego wyrazu. Czy mam rację?
    Z wyrazami szacunku
    Joanna Wawrowska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego