-
osąd i ocena28.12.201128.12.2011Szanowni Państwo!
Zainteresowała mnie w SJP tożsamość definicji osądu i oceny – czy faktycznie ich zakres znaczeniowy jest identyczny? Ja pewnie podać definicji nie potrafię, ale wydawało mi się, że umiem te pojęcia odróżnić. I tak na przykład zły (głupi) człowiek to osąd, a nie ocena. Oceną może być stwierdzenie: „Biorąc pod uwagę wzrost i masę ciała, oceniam, że masz nadwagę”. Nauczyciel ocenia ucznia, ale czy go osądza?
Z poważaniem – Karon -
Pan i pani bez przecinków14.11.201914.11.2019Szanowni Państwo,
czy w poniższych zdaniach mamy do czynienia z wołaczem, co wymaga wyodrębnienia przecinkami, czy też nie?
(1) Możesz się, waćpan, nacieszyć mieszkaniem!
(2) Jeśli jesteście, panowie, gotowi, to może zaczniemy?
(3) Kup sobie, pani, kapcie.
Nadmienię, ze tego typu zdania w NKJP są prezentowane z przecinkiem lub bez.
Z poważaniem
Witold Milczarek
-
problem lat18.03.201318.03.2013Proszę o pomoc w ustaleniu odpowiedniej formy rzeczownika lata w wyrażeniach typu: grupa wiekowa 45–54 lata. Czy w domyśle dodajemy od… do… – wtedy mielibyśmy: 45–54 lat (od 45 do 54 lat), czy jednak liczebniki pozostają w mianowniku i forma: 45–54 lata jest właściwa. A co w sytuacji, gdy mamy np. grupę badanych w wieku 35–44 lat/lata? Mam często do czynienia z tekstami prezentującymi wyniki różnego rodzaju badań i widzę, że problem lat dotyka nie tylko mnie.
Gabriela Niemiec
-
resoviak i resowiak24.10.201324.10.2013Proszę o ocenę wyrazu resoviak (= zawodnik Resovii) oraz innych tak utworzonych (piotrcoviak, cracoviak).
-
Różnice w kodyfikacji związków wyrazowych
20.03.202320.03.2023Szanowni Językoznawcy,
poproszę o analizę, jaka jest łączliwość leksykalna słów typu posada, funkcja, godność, urząd, stanowisko itp. Moje wątpliwości wynikają różnic między zaleceniem, które podaje NCK we wpisie „PIASTOWAĆ, SPRAWOWAĆ, PEŁNIĆ” (https://nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/ojczysty-dodaj-do-ulubionych/ciekawostki-jezykowe/piastowac-sprawowac-pelnic,cltt,P), a połączeniami zaproponowanymi przez autorów WSJP PAN w haśle „piastować” (https://wsjp.pl/haslo/podglad/13571/piastowac/1859138/urzad).
Pozostaję z poważaniem
J.J.
-
Rysunek przedstawia
13.03.202313.03.2023Dzień dobry,
piszę tekst naukowy i mam taką o to rozkminkę: czy poprawne jest sformułowanie „rysunek przedstawia”? Czy też rysunek jako rzecz niematerialna bezosobowa nie może przedstawiać?
Pozdrawiam
Aleksandra
-
Szaolin
28.05.202328.05.2023Szanowni Państwo,
jak należy poprawnie pisać nazwę znanego klasztoru: Shaolin czy Szaolin? A może obie formy są równie poprawne? Bardzo chciałabym się także dowiedzieć czy i jak poprawnie odmieniać tę nazwę przez przypadki?
Z wyrazami szacunku
Olga Świder
-
tata czy tato?10.06.200810.06.2008Od pewnego czasu zastanawia mnie poprawność słów tata i tato. Mieszkam na Śląsku, gdzie popularniejsza wydaje się ta pierwsza alternatywa (szczególnie wśród rodowitych Ślązaków), podczas gdy w innych rejonach Polski częściej spotykam określenie tato. Czy region rzeczywiście ma tu jakieś znaczenie? Tata wydaje się bardziej logiczny (mamy tu dwie te same sylaby – tak jak w wyrazie mama).
Proszę o odpowiedź! -
To mi nie przeszkadza…18.10.201918.10.2019Szanowni Państwo,
mam pytanie dotyczące użycia odpowiedniego przypadka w zdaniach przeczących, np. To nie przeszkadza mi prezentować wrogą postawę/wrogiej postawy. Jak powinno być? Dopełniacz czy biernik? Będę wdzięczna za odpowiedź.
-
Wariacja 5.10.20185.10.2018Spotkałem się z użyciem słowa wariacja w znaczeniu ‘odmiana’ obok wielu rzeczowników (wariacja ćwiczenia/potrawy). Tymczasem słowniki ograniczają możliwości użycia tego słowa do opisu sztuki (utworów muzycznych, obrazów) wzorowanej na danym motywie – występuje wtedy konstrukcja wariacja na temat.
Czy poprawne jest poprzedzenie rzeczownika w dopełniaczu (niezwiązanego ze sztuką) słowem wariacja, aby opisać odmianę tej rzeczy? Mniemam, że nie powinno się wtedy wprowadzać członu na temat.