-
Orzecznik rzeczownikowy w narzędniku i mianowniku
21.12.202321.12.2023Zastanawiam się nad różnicą pomiędzy użyciem czasownika „być” z rzeczownikiem w narzędniku a w mianowniku. Zazwyczaj stosujemy formę z narzędnikiem „Kim jesteś?” i odpowiadamy np. „Jestem żołnierzem/Polakiem/człowiekiem”. Można się też spotkać z rzadszym sformułowaniem tego pytania: „Kto jesteś?” i wtedy odpowiedź to „Jestem żołnierz/Polak/człowiek”. W znanym wierszu Władysława Bełzy pada „Kto ty jesteś? — Polak mały”. Dlaczego te dwie formy występują i czym dokładnie się różnią? Czy mają jakiś inny wydźwięk?
I skoro zazwyczaj mówimy „Jestem człowiekiem” a nie „Jestem człowiek”, to czemu mówimy „Jestem Anna” a nie „Jestem Anną”?
Pozdrawiam,
-
paść, ale dać radę25.09.200725.09.2007Czy poprawne jest wyrażenie padł nowy rekord? Według mnie paść może stary rekord (nie jest już ważny), tak jak został pobity stary rekord. Czy mam rację?
Tak samo jakoś nie pasuje mi padła wygrana, padła odpowiedź. Jakoś nie pasuje mi tutaj użycie słowa paść.
I interesuje mnie pochodzenie wyrażenia dać radę. Zawsze sobie myślę – komu dać tę radę i na jaki temat? :-)
Z wyrazami szacunku
Michał Brandt -
stare i niestare16.05.201416.05.2014Dzień dobry,
mam wątpliwość dotyczącą zapisu: Stare i niestare dzieje – czy niestare powinny być napisane razem, czy raczej oddzielnie?
Z góry dziękuję za wyjaśnienie
K Duran
-
Stari Grad
10.10.202210.10.2022Dzień dobry, jaka jest poprawna odmiana chorwackiego miasta Stari Grad? Czy powinno się pisać „do Stariego Gradu", czy – na wzór polskiego przymiotnika „stary" – „do Starego Gradu"?
Serdecznie dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam redakcję
Łukasz Załuski
-
Szyk zaimka zwrotnego się
7.12.20237.12.2023Dzień dobry,
bardzo proszę o Państwa opinię na temat miejsca się w zdaniu. Czy to prawda, że należy stawiać się przed czasownikiem (jeśli oczywiście nie zostanie postawione na początku zdania)? W wielu publikacjach największych wydawnictw polskich nie zauważyłam stosowania takiej zasady. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
Ewa
-
zgrubiałe -isko27.05.201327.05.2013Jak tworzy się D. lm. zgrubień kończących się na -sko? USJP podaje psisk, WSO psisków. W jednym ze słowników internetowych można znaleźć błaźnisk i generalisków przy jednoczesnym braku błaźnisków i generalisk. Czy oprócz dziewczynisków i dziecisków inne zgrubienia, których podstawą są wyrazy rodzaju żeńskiego bądź nijakiego, mogą tworzyć formę z -ów?
-
żyrafica?10.02.201410.02.2014Czy formantu tworzącego nazwy samic zwierząt (tygrysica, borsuczyca) można użyć również dla gatunków, których nazwa jest rodzaju żeńskiego, np. małpica, żyrafica?
-
aplikować22.03.200622.03.2006Witam i pozdrawiam. Niedawno spotkałam się z użyciem słowa aplikuje jako synonimu dla stara się o zatrudnienie. Podaję przykład: „Jan Kowalski aplikuje do Policji”. Czy ta forma jest prawidłowa? Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Babie lato
17.10.201717.10.2017Szanowni Państwo,
skąd się wzięło wyrażenie babie lato?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
bankować29.06.201429.06.2014Autorzy tekstów, które redaguję – powołując się na powszechne już użycie w tekstach reklamowych, internetowych i prasowych – nie chcą zrezygnować z czasownika bankować, używanego w sensie 'korzystać z produktów/usług bankowych'. Argument, że czasownik bankować nie znajduje się w słowniku poprawnej polszczyzny ani w Korpusie Języka Polskiego ich nie przekonuje.
Jak wytłumaczyć zasadę ograniczonej możliwości tworzenia w polszczyźnie takich derywatów? Np. szufladkować jest poprawne.