Słowniku-wyrazów-kłopotliwych
  • protetyczne że
    27.12.2012
    27.12.2012
    Mam pytanie dotyczące zdań ze Słownika wyrazów trudnych i kłopotliwych (ss. 362–363):
    Kiedy żeśmy przyszli nad morze, pogoda zaczęła się psuć.
    Dopiero żeście przyszli i już chcecie uciekać?

    Czy zdanie te byłyby prawidłowe w takiej formie:
    Kiedyżeście przyszli nad morze?
    Dopierożeście przyszli i już chcecie uciekać?

    Prawidłowe jest przecież inne zdanie:
    Gdzieżeście się podziewali tyle czasu?
  • różności
    15.11.2001
    15.11.2001
    Szanowna Redakcjo,
    1. Mam kłopot z wyrażeniem w międzyczasie. Wydaje się, że już na dobre zadomowiło się w języku, i to nie tylko potocznym. Czy nadal jest ono niepoprawne, czy też jest już dopuszczalne w języku literackim i można go użyć w książce? Trudno je czymś zastąpić.
    2. Jaka jest poprawna forma wyrażeń typu 14,5 tony bomb / 14 ton bomb oraz spadło 1054 bomb / spadły 1054 bomby?
    3. Uchodźctwo czy uchodźstwo? Mam dwa słowniki i każdy podaje co innego (PWN versus Ossolineum).
    4. Jaka powinna być forma czasownika w wyrażeniu „Bell P-39Q Airacobra został przydzielony…” / „Bell P-39Q Airacobra została przydzielona…”. Bell to nazwa producenta, P-39Q – oznaczenie fabryczne, a Airacobra to nazwa własna tego samolotu.

    Pozdrawiam serdecznie.
  • różności
    30.10.2002
    30.10.2002
    1. Moim zdaniem związek fitness klub jest stały, jednak często w tekstach spotykam postać następującą: klub fitness. Czy ta druga forma jest poprawna?
    2. Dlaczego aktorkę amatorkę należy pisać bez łącznika? Jeśli drugi człon potraktuję jako uszczegółowienie pierwszego, to czy można mówić również o aktorce profesjonalistce?
    3. W jakich konkretnych przypadkach powinnam używać cudzysłowu (oprócz wypowiedzi cytowanych i tytułów, rzecz jasna)? Mam wrażenie, że jest on często nadużywany. Poza tym sekretarze redakcji często przywracają wyrzucony przeze mnie cudzysłów.
    IWONA
  • Sanhedryn i nie-Żyd
    9.01.2002
    9.01.2002
    1. Jak się powinno pisać słowo sanhedryn, dużą czy małą literą? W Nowym słowniku ortograficznym PWN (Warszawa 1999) pisane jest małą literą. Dużą literą słowo to zaczyna się we wszystkich dostępnych mi materiałach religioznawczych, a mianowicie: Anna Świderkówna – Rozmowy o Biblii, PWN Warszawa 2000; Peter Occhigrosso – Sekty Religie Wyznania, Muza SA Warszawa 1999; Konig Waldenfels – Leksykon Religii, Verbinum Warszawa 1997.

    2. Jak powinno się określać członka innego niż mojżeszowe wyznania?
    a)nie-Żyd
    b)nie-żyd
    c)nieżyd
  • s (bez kropki)
    1.02.2016
    1.02.2016
    Tym razem mam pytanie dotyczące zapisu skrótu sekundy. Czy po skrócie s postawienie kropki będzie traktowane jako błąd? Według ogólnych zasad po skrótach jednoliterowych należy stawiać kropkę. Chyba że ten skrót jest traktowany jako jednostka miar i wag?
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • trampki
    20.10.2004
    20.10.2004
    Mam pytanie, jaka jest liczba pojedyncza od wyrazu trampki i jakiego jest on rodzaju. Mało, że różne słowniki mówią co innego, to jeszcze bardzo interesującą rzecz znalazłem w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny: mianownik liczby pojedynczej trampek, ale dopełniacz liczby mnogiej również trampek. Skąd taka niekonsekwencja? Czy przypadkiem nie ma tam błędu?
  • wkładać czy zakładać
    20.04.2005
    20.04.2005
    Jak sformułować definicję, która umożliwiłaby jednoznaczne rozstrzygnięcie kwestii, czy ubrania, buty itp. wkłada się, czy zakłada? Podam dwa cytaty ze Słownika poprawnej polszczyzny PWN: „wkładać (…) umieszczać coś, zwykle ubranie, na kimś, na sobie”, „zakładać (…) Używane błędnie w znaczeniu 'wkładać coś, ubierać się w coś'. Np. Zakładać, poprawnie: wkładać, płaszcz, sukienkę, garnitur, buty. Ale: zakładać, kiedy jest mowa o przedmiotach, które się umieszcza na sobie”.
  • znów o wokalicznych formach przyimków
    20.02.2011
    20.02.2011
    Witam!
    Jaka jest zasada oraz które zwroty są poprawne: z zadaniem czy ze zadaniem? Kiedy przyimki będące po prostu spółgłoską należy uzupełniać samogłoską?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie
  • alternatywa
    20.11.2002
    20.11.2002
    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości dotyczących pewnego stwierdzenia. Ostatnio w telewizji emitowany był program, bądź raczej konkurs, w którym jedna z konkurencji polegała na wskazaniu błędów językowych czy ortogaficznych. Na tablicy umieszczone było między innymi zdanie: MAM DWIE ALTERNATYWY. Zawodnicy wskazali na to zdanie jako błędnie sformułowane. Ja również przychyliłam się do ich odpowiedzi, natomiast mój chłopak się ze mną nie zgodził, podając mi następujący przykład: „Mam zamiar wydać zarobione pieniądze. Więc albo kupię Poloneza, albo Fiata, czyli to jest pierwsza alternatywa. Jak również zastanawiam się nad kupnem domu, który kupię albo w Lublinie, albo w Krakowie – druga alternatywa. W związku z tym mam dwie alternatywy”. Czy na podstawie tego przykładu można powiedzieć, że „mam dwie alternatywy”, i czy w ogóle takie stwierdzenie jest dopuszczalne?
    Bardzo proszę o odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Dagmara Iskra
  • apostrof
    2.01.2003
    2.01.2003
    Szanowni Państwo,
    Interesuje mnie merytoryczna opinia na temat użycia apostrofów w języku polskim. Czy są dozwolone, jakie mają zasosowanie? Osobiście sam używam tego znaku przy nazwach obcych – ich odmianach przez przypadki. Nie jestem pewien, czy czynię to poprawnie. (Np. Jack: Podałem dziś Jack'owi śniadanie).
    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego