Utrata
  • nadal
    12.05.2003
    12.05.2003
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać, czy zdanie „Pacjent nadal nie odzyskał przytomności” jest poprawne. Chodzi mi tutaj o użycie wyrazu nadal w połączeniu z czasem przeszłym i dokonaną formą czasownika. Czy nie poprawniej byłoby np. „Pacjent nadal nie odzyskuje przytomności”?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Nazwy firmowe

    21.04.2023
    21.04.2023

    Szanowni Państwo,

    czy w przypadku choćby wyroku sądowego, winno być napisane przeciwko mBank spółce akcyjnej z siedzibą w Warszawie, czy może przeciwko mBankowi spółce akcyjnej z siedzibą w Warszawie?

    Tak samo z powództwa mBank spółki akcyjnej z siedzibą w Warszawie, czy może z powództwa mBanku spółki akcyjnej z siedzibą w Warszawie?


    Czytałem o pewnej akcji InPost (Inpostu?), który to nie chce aby "paczkomat" był odmieniany. Chociaż, z tego co czytałem, to nawet rzecznik prasowy rzeczonego przedsiębiorstwa miał z tym problem.

    Szerzej o tym w artykule na www.wortualnemedia.pl z dnia 20 lutego 2023 roku, tytuł: InPost nie chce odmieniać przez przypadki nazwy Paczkomat.

    Pozdrawiam

  • Ocalały, ocalony, ocaleniec
    16.05.2017
    16.05.2017
    W języku angielskim istnieje wygodny termin survivor używany np. do określenia kogoś, kto przeżył Holokaust. Czy po polsku nazwalibyśmy taką osobę ocalonym czy ocalałym?
    Intuicja podpowiada mi, że ocalony sugeruje „przez kogoś” (ergo: zawdzięcza przetrwanie komuś innemu) natomiast ocalały nie niesie tych konotacji, co moim zdaniem jest lepsze, bo nie odbiera sprawstwa i inicjatywy „ofiarom”.

    Czy Eksperci podzielają moją intuicję? Byłabym wdzięczna za opinię.
  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • pijany w dym

    7.05.2023
    7.05.2023

    Szanowni Eksperci,

    moje pytanie dotyczy związku frazeologicznego „pijany w siwy dym”. Najstarszym znalezionym przeze mnie tekstem, w którym występuje, jest wiersz Jacka Kaczmarskiego „Pejzaż z szubienicą” z 1978 r., jednak większość przykładów użycia pochodzi chyba z XXI wieku (R. M. Groński, Jacek Piekara, książka W. Grossmana „Życie i los” w tłumaczeniu Jerzego Czecha). Czy ten frazeologizm nie został przypadkiem utworzony przez samego Kaczmarskiego? Jeśli nie, to jakie jest jego pochodzenie?

  • Precz z przysłowiowym!

    26.10.2018
    26.10.2018

    Szanowni Państwo!

    W pewnej książce natknąłem się na fragment zdania: …trzymamy kilka przysłowiowychtrupów w szafie. Uważam, że to błąd. Podobnie byłoby z przysłowiowym Kowalskim, bo rzecz w tym, że nie ma żadnego przysłowia z Kowalskim, ani z trupami w szafach. Ale teraz dwa pytania:

    1. Czy rzeczywiście nie ma w języku polskim żadnego przysłowia z trupem w szafie?

    2. Jeśli nie ma, to jak nazywa się taki błąd – logiczny? stylistyczny? merytoryczny? pojęciowy?

  • repatriacja?
    13.12.2006
    13.12.2006
    W stosunku do wypędzenia po II wojnie ludności niemieckiej z Pomorza i Śląska oraz wypędzenia polskiej ludności z Kresów używa się nietrafnego określenia repatriacja. Czy zabranie komuś ojczyzny i wysiedlenie na inne tereny bez zmiany przynależności państwowej nie powinno nazywać się raczej depatriacją?
  • skusić i skucha
    31.03.2008
    31.03.2008
    Witam
    Interesuje mnie etymologia słowa skusić, skucha (pot. „w grach dziecięcych: pomylić się, powodując utratę punktów lub dopuszczenie do gry przeciwnika”).
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • Wałczenie

    29.04.2024
    29.04.2024

    Jak zmieniało się postrzeganie zjawiska wałczenia? Podobno początkowo niezgłoskotwórcze u jako ł było cechą gwary chłopów, niższych warstw i zalecano unikanie takiej wymowy. Jeszcze na początku XX w. wiele osób używało tzw. scenicznego ł. Czy wałczenie zatem postrzegano jako styl potoczny, czy wręcz psucie języka, niestosowne w mowie oficjalnej? Może inaczej mówiono w domu, a inaczej w szkole czy podczas publicznych wypowiedzi? Do dziś niektórzy młodzi prezenterzy TVP Wilno stosują sceniczne ł, choć z pewnością są świadomi, że w Polsce już (prawie) nikt tak nie mówi. A na nagraniu głosu J. Piłsudskiego słychać, że wałczy. Lektorzy Polskiej Kroniki Filmowej początkowo nie wałczyli.

  • Włącz i wyłącz
    27.05.2019
    27.05.2019
    Dzień dobry!
    W dużym zakładzie przemysłowym podstawowymi poleceniami wydawanymi obsłudze rozdzielni wysokiego napięcia są włącz i wyłącz. Polecenia te wydawane są najczęściej przez telefon, w warunkach hałasu, ograniczonej słyszalności. Prawidłowe rozróżnienie tych poleceń ma nader wysoki priorytet. Błąd w ich interpretacji może doprowadzić do utraty życia bądź poważnej katastrofy. Tymczasem wyrazy te są bardzo zbliżone w brzmieniu. Jakimi zwrotami zatem można zastąpić te dwa wyrazy?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego