Wiem--co-jem
  • Obce wyrazy kursywą (ciąg dalszy?
    4.09.2009
    4.09.2009
    Szanowni Państwo,
    państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.
    Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
    Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
    Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
    Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
    Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
    Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
    Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].

    Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
    Anna
  • odmiana nazw geograficznych
    17.01.2008
    17.01.2008
    Kto decyduje o odmianie nazw geograficznych? Czy należy odmieniać nazwę ontaryjskiego Hamilton, tak jak amerykańskiego Waszyngton? Czy Olimpiada 2010 roku będzie w Vancouverze, czy w Vancouver? W 1988 roku była w Calgary czy w Calgarach? Kanadyjska Polonia odmienia wiele lokalnych nazw geograficznych, bo operuje nimi często – czy to błąd? I co zrobić z ontaryjskim miastem Londonw London czy w Londynie?
  • Odmieniamy deepfake

    4.06.2023
    4.06.2023

    Dzień dobry,

    jestem na etapie pisania pracy magisterskiej z Informatyki. Bardzo często pojawia się w niej słowo Deepfake oznaczające zdjęcia lub wideo, które są fałszywe, a wyglądają bardzo realistycznie. Niestety słowo nie ma swojego odpowiednika w języku polskim, a jako że pojawia się cały czas w pracy nie wiem czy i jak powinienem je odmieniać.

    Czy powinienem stosować odmianę typu deepfake'ów, deepfake'ami, deepfake'u czy zostawić bez końcówek po prostu deepfake?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

  • O oboczność: nowa płyta Kayah i nowa płyta Kai
    24.09.2016
    24.09.2016
    Szanowni Państwo,
    porada Kahah budzi moją wątpliwość. Według niej powinniśmy pisać np. nowa płyta Kayah zamiast nowa płyta Kai, co wygląda dziwnie. SWTiK zaleca jednoznacznie: „(…) Wymowa decyduje również o tym, że np. imię Sarah (…) ma formy Sary, Sarze (…)”. Analogicznie do Sarah odmieniamy Kayah.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • pan Alice
    19.05.2013
    19.05.2013
    Amerykański piosenkarz Vincent Damon Furnier posługuje się pseudonimem artystycznym Alice Cooper. Pseudonim ten ma formę imienia i nazwiska. Problem w tym, że Alice to imię żeńskie. Wiem, że w przypadku cudzoziemskich mężczyzn imiona i nazwiska należy odmieniać, a w przypadku kobiet – pozostawiać je nieodmienionymi. Co należy zrobić w tym przypadku? Czy pseudonim Alice Cooper powinien być odmieniany? Która forma będzie poprawna: Alice’owi Cooperowi, Alice Cooperowi czy Alice Cooper?
  • pani Kostornoj
    6.02.2020
    6.02.2020
    Uprzejmie proszę o poradę, jak po polsku nazywać rosyjską łyżwiarkę o nazwisku Алёна Сергеевна Косторная. Polska Wikipedia (która tak w ogóle jest ostoją polskiej transkrypcji) podaje formę Kostorna, natomiast mi się wydaje, że powinno mówić się o niej pani Kostornoj, tak jak Tatiana Tołstoj.
  • panna cotta
    23.06.2020
    23.06.2020
    Nazwa włoskiego deseru panna cotta znaczy dosłownie ‘śmietanka gotowana’. Słowniki ortograficzne podają, że powinno się to odmieniać panna cotty, panna cottę itd. Zastanawia mnie, dlaczego odmieniać ma się tylko jeden człon. I to przymiotnik, a rzeczownik (panna = śmietanka) pozostaje nieodmienny. Odmiana wygląda tak, jakby to był jeden wyraz pannacotta. W języku włoskim panna cotta oczywiście nie odmienia się przez przypadki, ale w języku polskim mamy możliwość odmiany obu wyrazów.
  • panu Kamilowi Strebejko
    4.03.2014
    4.03.2014
    Dzień dobry.
    Moje nazwisko brzmi Strebejko. Otóż polonistka w szkole podstawowej stwierdziła, że mojego nazwiska się nie odmienia, z kolei w szkole średniej nauczycielka języka polskiego już moje nazwisko odmieniała. Jak to więc jest? I jeszcze jedno pytanie odnośnie mojego nazwiska. Wiadomo mi, że niegdyś pisało się je przez Y (tj. Strebeyko). Dowiedziałem się też, że niektórzy nadal noszą to nazwisko z literą Y. Czy wie Pan może dlaczego zaszła ta wymiana i kiedy mogła ona zajść?
  • Pełny asortyment wszystkich grup
    11.11.2016
    11.11.2016
    Szanowni Państwo,
    w SWTiK podaje się jako przykład tautologii wyrażenie pełny asortyment wszystkich grup towarowych. Nie wiem, co jest w nim pleonastycznego. Rozumiem je (może błędnie) tak, że w sklepie dostępne są artykuły ze wszystkich grup towarowych, a w każdej z tych grup sklep oferuje pełny asortyment towarów. Gdzie tu redundancja?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • pisownia skrótów
    7.03.2015
    7.03.2015
    Dzień dobry!
    Czy istnieją żeńskie poprawne formy od słów magister, inżynier, profesor? Jeśli tak, czy w żeńskiej formie skrót (nie kończący się już na tą samą literę, np. magistra) będzie dalej zapisywany bez kropki – dla mężczyzny mgr Paweł Nowak (od magister), dla kobiety mgr. Anna Nowak (od magistry)? Czy taka zasada stosuje się do słów druh/druhna, z kropką dla kobiety, bez kropki dla mężczyzny (dh. i dh)?
    Pozdrawiam
    Mateusz Winnicki
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego