X-jak-X
  • litera x
    2.12.2002
    2.12.2002
    Wiele razy zastanawiałem się nad poprawnością słów zawierających niepolską literę x. Czy słowa faks, prefiks, ksero nie są bliższe kulturze językowej niż zgodne z oryginałem wyrazy pisane z iksem? Czy forma zawierająca tę literę pozostaje w zgodności z normą językową?
  • między X a/i Y
    18.05.2011
    18.05.2011
    Czym różnią się od siebie zwroty różnica między czarnym i białym i różnica między czarnym a białym? W jakich sytuacjach używa się i, a w jakich a?
  • nie X, ale Y
    22.09.2009
    22.09.2009
    Mam pytanie dotyczące konstrukcji nie coś, ale coś. Czy powinienem powiedzieć: „Nie kupiłem forda, ale opla” czy „Kupiłem nie forda, ale opla”? Ta druga brzmi sztuczniej, ale orzeczenie nie jest zaprzeczone, tak jak w 1. zdaniu, w którym można by dopatrzyć się związku nie kupiłem opla, mimo że w zdaniu chodzi o sens przeciwny! Czy więc elipsa w 1. zdaniu jest dopuszczalne, czy należałoby powtórzyć orzeczenie, tyle że bez negacji?
  • nie X, a Y
    7.10.2008
    7.10.2008
    Dzień dobry!
    Proszę o odpowiedź, czy poprawne jest użycie spójnika a w funkcji lecz, tylko, np. w takim zdaniu: „Miał na myśli nie abstrakcyjny obiekt, a konkret”. Spotkałam się z zarzutem, że to rusycyzm, co nie wydaje mi się prawdą, sądzę również, że takie zastosowanie a jest poprawne lub co najmniej dopuszczalne, w każdym razie w języku potocznym nie razi mnie. Proszę o rozstrzygnięcie.
  • pan X czy Pan X?
    1.07.2014
    1.07.2014
    W różnych oficjalnych pismach posługiwałem się formą pan/pani w celu zobrazowania danej sytuacji np. „W takim stanie faktycznym pan XY ma następujące rozwiązania”. Chciałbym się zapytać, czy w sytuacji gdy nie zwracam się w piśmie bezpośrednio do danej osoby, a jedynie opisuję jakieś zagadnienie na jej przykładzie, to powinienem używać formy grzecznościowej i pisać zawsze Pan XY dużymi literami? Czy obecnie forma, powiedzmy grzecznościowa, nie jest nadużywana, czy jest to błąd?
    Pozdrawiam
  • słowa zakończone na -x
    27.09.2005
    27.09.2005
    Witam i od razu przechodzę do pytania: Jak odmienia się słowa obcego pochodzenia, zakończone na x? Jest na przykład lek o nazwie stilnox – szukam informacji o stilnoksie czy (jak upiera się mój znajomy polonista) o stilnoxie? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem,
    Anna Popis-Witkowska
  • Statut Miasta i Gminy X
    7.06.2018
    7.06.2018
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość co do porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Statut-Miasta-i-Gminy-Iks;18155.html. Czy na mocy reguły [73] nie powinno być: Statut miasta i gminy Iks

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • lata x-te
    29.11.2004
    29.11.2004
    Szanowni Państwo,
    jak można określić pierwszą i drugą dekadę wieku? Słowniki mówią jedynie o latach 20. i późniejszych. Czy istnieje inny, nieopisowy sposób nazewnictwa i zapisu? W katalogu prezentującym dorobek instutycji artystycznej kolejne działy chcę wyróżnić za pomocą cyfr arabskich, z pominięciem słowa lata – czy mogę napisać:
    00.
    10.
    20.

    i tak dalej? Czy w ogóle można mówić o latach dziesiątych? Bo o pierwszych raczej tak?
    Z pozdrowieniami
    - AW
  • tytuły postaci X, czyli Y
    7.10.2011
    7.10.2011
    Szanowni Państwo,
    nurtuje mnie kwestia pisowni wielką literą w odniesieniu do niektórych książkowych podtytułów: takich, które nie są pisane po kropce, a są poprzedzane słowem czyli. Na przykład: „Julia, czyli Nowa Heloiza”, „Zmierzch bożyszcz, czyli Jak filozofuje się młotem”, „Justyna, czyli Niedole cnoty”. Spotkałam się z przypadkami zapisu wielką i małą literą. Czy są też jednoznaczne reguły dotyczące stawiania przecinka w takich tytułach?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
  • jaki – który
    10.11.2009
    10.11.2009
    Mam kłopot z następującymi zdaniami: „Nauczyli się go podświadomie, od rodziców i środowiska, w jakim dorastali”, „(…) wiara to pierwsza rzecz, jaka jest Ci potrzebna”, „Chcę, abyś mógł bez żadnego wysiłku uwieść każdą kobietę, jaką wybierzesz”. Czy powinno się w tych zdaniach zamienić jaki na który? Wiem, że jest ta zasada taki – jaki, ten – który, ale jak ją stosować, gdy pojawiają się dodatkowe przydawki (tak jak wyżej: pierwsza, każda)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego