X
  • francuskie tytuły arystokratyczne
    26.08.2002
    26.08.2002
    Drodzy Państwo!
    Mam problem, który nie dotyczy może bezpośrednio pisowni polskiej, ma z nią jednak związek. Otóż chodzi o zasady pisowni imion i tytułów arystokratycznych osób spoza Polski.
    Wiem, że ogólne zasady pisowni imion wymagają, aby imiona postaci panujących (np. królów) lub funkcjonujących powszechnie w polskiej świadomości (np. Joanna d'Arc) spolszczać, zaś pozostałe pozostawić w formie oryginalnej. Tak przedstwia się sytuacja w większości książek, z którymi miałem do czynienia. Jadnakże prof. W. Dworzaczek w swojej Genealogii (zestaw tablic genealogicznych rodów panujących w Polsce i krajach ościennych) ominął powyższą zasadę, spolszczając bez wyjątku wszystkie imiona. Wydaje mi się, że w tym przypadku zabieg ten nadał zestwieniom genealogicznym przejrzystości – jest więc uzasadniony.
    Gorzej sprawa przedstawia się z tytułami arystokratycznymi. W różnych publikacjach spotkałem się z różną ich pisownią. Np. w biografii Ludwik XVI pióra Jana Baszkiewicza (Wrocław 1983) sam król, przed objęciem władzy, nosi tytuł księcia Berry. Natomiast jego bratanek, który nigdy władzy nie objął, tytułowany jest już księciem (diukiem) de Berry. Przytoczę jeszcze jeden przykład. W powyższej książce brat Ludwika XVI (przyszły Karol X) tytułowany jest hrabią Artois, natomiast w biografii Karola X autorstwa José Cabanisa (W-wa 1981)- hrabią d'Artois. Takie przykłady można zresztą mnożyć w nieskończność.
    I tutaj pojawia się mój problem i moje pytanie. Opracowuję właśnie tablicę genealogiczną francuskiej dynastii Burbonów. Pojawia się tam mnóstwo osób zarówno panujących, jak i posiadających czysto tytularne godności arystokratyczne, wiele odsób, które są Polakom znane dobrze jak i nie. Jak postąpić w takiej sytuacji? Być może w przypadku tytułów obowiązuje podobna zasada jak i w przypadku imion? A jeśli tak, to czy dla zachowania przejrzystości mogę zrezygnować z przedrostków de, d' itp.?
    Proszę Państwa o sprecyzowanie zasad obowiązujących w przedstawionych przeze mnie przypadkach i z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem
    Przemo Jaworski
  • Ile razy większe?
    13.11.2019
    13.11.2019
    Dzień dobry,
    chciałbym prosić o wyjaśnienie pewnej matematycznej kwestii, która od dawna nie daje mi spokoju. Chodzi mianowicie o mnożenie i wyrażenie, że coś jest dwa razy większe. Na przykład cyfrą dwa razy większą niż 2 jest 4. Ja się z tym nie zgadzam, przecież 4 jest tylko raz większe. Dwa razy większa byłaby cyfra 6. Czy moje rozumowanie i logika jest błędna?
  • imienia, nie imieniem
    14.05.2008
    14.05.2008
    Dzień dobry,
    która forma jest poprawna: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa imienia Witelona w Legnicy czy Państwowa Wyższa (…) imieniem Witelona (…)? Mnie się wydaje, że pierwsza, ale nieraz spotykam się z używaniem drugiej formy.
    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
  • Jak zaadresować list?
    10.05.2006
    10.05.2006
    Witam,
    chciałabym się dowiedzieć, jak prawidłowo należy adresować list do kierownika oddziału firmy X. Powinno się pisać :
    Sz.P. Tomasz Y
    Kierownik Oddziału firmy X

    czy może:
    Kierownik Oddziału firmy X
    Tomasz Y

    a może jest inna poprawna forma? Bardzo prosiłabym o możliwie szybką odpowiedz. Pozdrawiam
  • junior i senior
    22.10.2007
    22.10.2007
    W jednym z internetowych źródeł dwóch panów Hulów rozróżnia się jako Stefan Hula (junior) i Stefan Hula (senior). Czy taki zapis jest właściwy? Mnie przypomina on inne rozróżnienie: X.Y. (piłkarz), X.Y. (polityk), X.Y. (aktor) i per analogiam rozumiałbym, że Stefan Hula (junior) jest juniorem nie względem drugiego z panów, lecz bezwzględnie, tzn. sportowcem występującym w kategorii juniorów. Zwłaszcza, że Dumasów czy Breughlów rozróżnia się inaczej, a junior to raczej Jr. bez nawiasów.
  • Kłopoty z przyimkami
    1.06.2016
    1.06.2016
    Korektorka konsekwentnie zamienia konstrukcje typu przy użyciu na z użyciem, przy wykorzystaniu na z wykorzystaniem. Proszę o wyjaśnienie, co jest nie tak z tym przy.
    Poza tym zamiast w konkurencyjnych cenach chce, by było: po konkurencyjnych cenach – tu akurat wspiera ją słownik poprawnej polszczyzny, ale mi ta konstrukcja wydaje się jakby przestarzała.
  • konferencja jubileuszowa

    11.10.2022
    11.10.2022

    Czy jest właściwe określenie: konferencja jubileuszowa z okazji 100-lecia...,

    czy nie powinno być raczej: konferencja z okazji jubileuszu 100-lecia..., bo sama konferencja sama w sobie nie jest jubileuszowa?

  • Kruchszy i bardziej przyjazny
    16.05.2017
    16.05.2017
    Chciałam zapytać Państwa, dlaczego w języku polskim sprawa stopniowania przymiotników jest tak skomplikowana. SPP podaje przy niektórych przymiotnikach dwie lub nawet trzy poprawne formy stopnia wyższego, przy innych tylko jedną, np. bardziej przyjazny lub przyjaźniejszy, ale tylko przyjemniejszy, łagodniejszy. Dlaczego bardziej przyjemny czy bardziej łagodny to formy niepoprawne? Z kolei np. forma kruchszy jest poprawna, a brzmi dziwnie. Myślałam do niedawna, że jest niepoprawna.
  • lektorowanie
    2.10.2012
    2.10.2012
    Witam!
    Mam pytanie czy od rzeczownika lektor można utworzyć czasownik lektorowanie?
    Pozdrawiam
  • Lex
    15.11.2002
    15.11.2002
    Czy wyraz łaciński Lex w deklinacji należy traktować tak samo jak inne skrótowce, w których pisowni występuje litera x, czy też można go potraktować jak wyraz obcy? Co wówczas z odmianą przez przypadki? Czy jako nazwa własna Lex podlega innym zasadom deklinacji?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego