Zasad-pisowni
  • nazwy rosyjskie w transkrypcji
    18.03.2014
    18.03.2014
    Jak wymawiać nazwiska typu Łysienko czy (patronimikum) Aleksiejewicz pochodzące z transkrypcji rosyjskiego Алексеевич, Лысенко?
    Wg poradni (http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=8469) w transkrypcji nie obowiązują ściśle określone zasady, a jedynie propozycje. Czy wobec tego można stosować własną transkrypcję fonetyczną: Alieksjejewicz, Łysjenko?
    Czy można transkrypcję zastąpić polską wersją nazwiska, która naturalnie przychodzi na myśl: Łysenko albo Вишневская -> Wiśniewska: ś za sz?
  • nie czarny, ale i nie szary
    4.09.2012
    4.09.2012
    Dotyczy pisowni nie, a konkretnie w zdaniu:
    Opatulony w wełniany płaszcz, nie czarny, ale i nie szary – z wielobarwnym szalikiem, który zacisnął się na szyi, z czapką ściśle przylegającą do głowy, na której końcówce wisiał niezdarny frędzel – szedłem w zamyśleniu, wpatrując się w kolejne metry dzielące mnie od dworca PKP.

    Chodzi o nie czarny i nie szary. Czy tak jest prawidłowo, czy pisane łącznie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • nie + jeszcze czy nie + imiesłów przymiotnikowy

    29.12.2023
    29.12.2023

    Dzień dobry, chciałbym zapytać o pisownię nie w zestawieniu z wyrazem jeszcze. Zgodnie z regułą 46.13. WSO (punkt e) nie należy pisać wówczas oddzielnie z przymiotnikiem i imiesłowem przymiotnikowym, a zgodnie z regułą 46.11. (punkt d) — również z rzeczownikiem. Tymczasem w tym samym słowniku pojawiają się przykłady typu: „niepoświęcony (np. kaplica jeszcze niepoświęcona) [168]”. Prosiłbym o wyjaśnienie tego zagadnienia. Z góry dziękuję.

  • nie przed przysłówkami niepochodzącymi od przymiotników

    12.05.2021
    12.05.2021

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o rozłączną pisownię wyrażenia "nie wprost". Rozstrzygnięcie słownikowe jest jednoznaczne, jednakże w tekstach matematycznych spotyka się pisownie łączną. Wiem, że pisownia łączna i rozłączna wyrazów z partykułą "nie" jest silnie związana z konwencją. Moje pytanie brzmi: czy niegdyś rozstrzygnięcia kwestii przysłówków niepochodzących od przymiotników były inne, czy jednak dzisiejsza zasada obowiązuje od zawsze?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • nie z imiesłowami
    7.06.2012
    7.06.2012
    Moje pytanie dotyczy pisowni nie z innymi wyrazami. Chodzi o konkretny przykład: niepostrzegane – razem czy osobno, por. „Rytuały – z reguły wcale niepostrzegane jako takie – tworzą pewien porządek w tym okresie życia, który odczuwany jest najczęściej jako chaos”.
    Bardzo dziękuję za pomoc
    Beata
  • oznaczenia klas szkolnych
    11.06.2010
    11.06.2010
    Jak prawidłowo ortograficznie zapisać oznaczenie klasy – uczniowie z szóstej a czy uczniowie z szóstej A? Na dziennikach lekcyjnych też są niejasności – jedni piszą 5b inni 5B.
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • problemy z Charliem
    29.07.2016
    29.07.2016
    Adam Wolański w Edycji tekstów (s. 93) podaje odmianę: Charlie, Charlie’ego, Charlie’emu, z Charlie’m. Reguła [248] Wielkiego słownika ortograficznego PWN każe jednak nazwy osobowe na -i, -ie zapisywać bez apostrofu (zob. np. hasło Chaplin: Charliego, Charliemu, z Charliem); podobnie w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN (s.v. Charlie). Który wariant jest Państwa zdaniem lepszy?
  • przedimki i wielka litera
    20.12.2011
    20.12.2011
    Czy istnieje jakaś ogólna zasada, która określałaby pisownię obcojęzycznych nazwisk z elementami takimi, jak: de, del, de las, di, van, von? Należy te przedimki zapisywać dużymi czy małymi literami, a może – niestety – wszystko zależy od konkretnego nazwiska i nie ma reguły?
  • Przysłówki od przymiotników złożonych
    5.04.2016
    5.04.2016
    Czy jeżeli mamy do czynienia z wyjątkami od rozdzielnej pisowni połączeń przysłówków i przymiotników, np. średniodrobny, wysokospecjalistyczny, ciężkostrawny, to czy zamiana końcówki w formę przysłówkową skutkuje zachowaniem pisowni łącznej?
    Na przykład: cebulę pokrojono średniodrobno ; sprzęt działa wysokospecjalistycznie; zjadłem dziś zbyt ciężkostrawnie czy jednak średnio drobno itp.?
  • Raz jeszcze o skrótach specjalistycznych
    31.07.2017
    31.07.2017
    Dzień dobry,
    dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
    w związku z interpretacją:
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
    proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
    Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
    Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
    Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
    1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
    2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
    3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
    4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
    Pozdrawiam
    Agnieszka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego