Witam,
moje pytanie jest związane z tworzeniem nazw odmężowskich. W Granicy Nałkowskiej nazwy kobiet są tworzone od imion mężów, np. Ignacowa od męża Ignacego i dalej Józiowa, Olgierdowa, Wojciechowa. Znalazłam również formę określającą całą rodzinę: Zenonowie 'rodzina Zenona'. O regule tworzenia nazwisk odmężowskich i odojcowskich wiem. Czy reguła tworzenia nazw kobiet od imion mężów jest wymysłem autorki, czy jest to jakaś stara reguła nie używana już i dlatego ciężka do odnalezienia?

Szanowna Poradnio,

w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.

„Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.

Z poważaniem,

Mój kolega twierdzi, że „Chrystus zmartwychwstał”, ja zaś że „Chrystus zmartwychpowstał”. Który z nas ma rację?

Szanowni Państwo,

czy słowo czapnąć w znaczeniu ‘chwycić’ może być regionalizmem z regionu Kociewie na Pomorzu?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Dzień dobry,
ostatnio zaciekawił mnie temat czasu zaprzeszłego. W znalezionej przeze mnie literaturze jest bardzo niewiele informacji o tym pięknym, aczkolwiek, z tego co wiem, już praktycznie wymarłym czasie. Autorzy podręczników do historii języka polskiego opisują tylko jego formy. Chciałabym się dowiedzieć czegoś o jego powstaniu (kiedy to nastąpiło), jego rozwoju i użyciu. Byłabym wdzięczna, jeśli moglibyście Państwo podsunąć mi literaturę, w której można coś więcej na ten temat znaleźć.

Nie mogę znaleźć wyjaśnienia, dlaczego przy wyliczaniu rzeczowników po liczebniku 4 zmienia się końcówka rzeczownika liczby mnogiej np. cztery krowy, ale pięć krów, sześć, siedem itd/ krów, podobnie inne rzeczowniki. Dlaczego liczba pięć jest taka przełomowa w wyliczaniu mnogości? (…) W innych językach, niesłowiańskich, nie ma tego problemu.
Wojciech Mniszek

Złości mnie maniera nieodmieniania nazwisk. Dziecko przyniosło ze szkoły pięknie wypisany dyplom. Cóz z tego, skoro wstyd mi go pokazać. Na dyplomie bowiem imię jest odmienione, nazwisko zaś nie. Całość sprawia wrażenie co najmniej dziwne. Nikt nie zadał sobie trudu opracowania tekstu, by nazwisko występowało w mianowniku. Nieśmiała uwaga rzucona w towarzyskiej rozmowie wywołałą burzę. Podobno niepotrzebie się czepiam drobiazgów, skoro nawet w sądzie protokoły zawierają takie konstrukcje i nikomu to nie przeszkadza. Mnie przeszkadza! Na dowód, że nie mam racji, pokazano mi taki dokument. Rzeczywiście, było napisane (używam fikcyjnych nazwisk): „Wyrok przeciwko Mateuszowi Józefowi Młotek w sprawie Karola Zenona Wilusz”. Pokusiłam się nawet o uwagę, że nie podpisałabym takiego sądowego dokumentu, bo nazwisko nieodmienione uznałabym za obce. Śmiech rozmówców mnie ogłuszył. Podobno z sądem się nie dyskutuje. Uważam, że mam rację. Proszę o poradę, jak postąpić w sytuacji, gdy urzędowo ktoś przekręca moje nazwisko i czyni to w majestacie prawa.

Szanowni Państwo,
jak powinien wyglądać czasownik będący polskim odpowiednikiem to google? Moim zdaniem googlać i taką też formę najczęściej w sieci spotykam, aczkolwiek widywałem też czasem wersję googlować. A może obie są właściwe?
Pozdrawiam

Dzień dobry Państwu!

Mam małe pytanie. Czy używając w zdaniu nie tyle, zawsze trzeba później zastosować ile, czy może to być co? Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że nie tyle…, co… jest niepoprawne, natomiast 4-tomowy słownik języka polskiego dopuszcza tę formę. Jak jest naprawdę i czy obie te wersje różnią się czymś zasadniczym?

Kłaniam się,

Andrzej Nowakowski

Przeglądając odpowiedzi Poradni z kategorii Inne, wpadłem na pytanie o „odwrócony cyrkumfleks”. Przygotowując się do matury, w jednym z tekstów znalazłem o wiele przyjaźniejsze określenie na ten znak diakrytyczny. Otóż Zenon Klemensiewicz w Jak żyła polszczyzna do końca XV wieku z 1949 roku określa go mianem czarki (str. 16), mając na myśli właśnie litery czeskie.