Moje pytanie dotyczy bardzo podstawowego zagadnienia, jakim jest wymowy liter. Spotkałem się z różnymi metodami nauczania (głównie w kontekście dzieci). Jedne mówią, że litery wymawiamy z końcówką „y”, maksymalnie ją ucinając („by”, „cy”, „dy”). Inne, że dopuszczalne są również formy z „e”' („be”, „ce”, „de”). Czy istnieje jakaś norma językowa, która określa poprawność wymowy? Jak zgodnie z taką normą czytać alfabet: „a by cy dy…” czy „a be ce de…”? Jak mówić: be jak baran czy by jak baran?
Dziękuję.

Witam,
na ulicach Warszawy można spotkać zapisy takie jak „Cały naród bvdvje swoją stolicę” czy „ul. Dłvga”. Zastanawia mnie, czemu zamiast litery u użyto tam v.
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Witam!
Chciałabym zapytać jak tytułować cara Rosji – czy Jego Cesarska Mość czy Jego Carska Mość? I czy tytuły typu Wasza Wysokość, Jego Łaskawość zawsze piszemy wielką literą?
I pytanie drugie – dotyczy słów pochodzenia obcego. Wiem, że piszemy je kursywą. Czy tylko w przypadku, gdy używamy ich w formie podstawowej, jak np. w zdaniu: „Opuściły wyżynę Air i wjechały w szerokie (szeroki?) OUED”, czy również, gdy odmieniamy je wg polskiego wzorca, np: „Mieszkałyśmy w ubogim MIRZE”.

Bardzo proszę o wyjaśnienie sprawy, która budzi liczne kontrowersje i spory. Dawniej, gdy wydawaliśmy książkę związaną z literaturą czy językoznawstwem rosyjskim lub szerzej – wschodniosłowiańskim (książkę – zaznaczmy – pisaną po polsku), stosowaliśmy zapis rosyjskich nazwisk czy tytułów dzieł w transkrypcji lub transliteracji, w zależności od potrzeb. Wszelkie cytaty były przekładane na język polski, a w razie podawania również brzmienia oryginalnego – transkrybowane. Od pewnego czasu autorzy zaczęli się chyba wzorować na książkach wydawanych w Rosji, na Białorusi i Ukrainie – w polskich tekstach i w przypisach stosuje się zapis fragmentów grażdanką. Taki tekst (dotyczący np. motywu śmierci u Tołstoja) staje się niezrozumiały dla kogoś, kto nie zna języka rosyjskiego (choćby twórczość Tołstoja – w tłumaczeniach – znał na pamięć), bo wszelkie przykłady, cytaty ilustrujące jakąś tezę itd. są wydrukowane po rosyjsku. W polskich zdaniach są wtrącenia po rosyjsku, wydrukowane grażdanką, co sprawia okropne wrażenie. Dam przykłady, ale niestety, nie mam czcionki rosyjskiej, wszystko zatem, co autor tekstu pisał grażdanką, zostanie przeze mnie podane wersalikami.
Autor relacjonuje dokładnie przebieg zdarzeń wiążących się z osobą „PIERIEKRASNOGO EKZIEKUTORA” (…) Jak konstatuje autor ARCHIJEREJA, czas nie zmienił rodziny Turkinów, czytamy bowiem, że „u TURKINYCH PO – PRIEŻNIEMU (…) KOTIK IGRAJET…”. W przypisach powstają też dziwaczne sytuacje, gdy jeden przypis drukowany jest grażdanką, drugi po polsku, a w przypadku powtórnego cytowania tego samego autora raz pisze się tamże po polsku, innym razem po rosyjsku. Dotyczy to całości zapisu bibliograficznego w przypisie: w przypadku przytaczania dzieła rosyjskiego również cały „aparat” – s. (strona), nr, t. (tom) itd. – jest drukowany grażdanką. Na domiar złego: w pracach zbiorowych, składających się z artykułów autorów zarówno polskich, jak i rosyjskich (białoruskich, ukraińskich), piszących niezależnie od swej narodowości czasem w języku ojczystym, czasem nie, stosuje się w nagłówkach artykułów zapis imienia i nazwiska autora w zależności od tego, po jakiemu jest napisana jego praca… Bardzo proszę o możliwie „dyrektywne” (jeśli to możliwe) rozstrzygnięcie, czy takie praktyki są dopuszczalne i jak dalece. Przepraszam za tak długie pytanie, ale żałuję, że nie mogę tu więcej okropnych przykładów przytoczyć…

Szanowni Państwo,
czy cytując tekst, musimy cytować go zgodnie z jego układem? Na przykład tekst pisany jest ciągiem, a lepsze byłoby jego wypunktowanie (bez zmiany treści) lub inna sytuacja: w tekście źródłowym stosowano jako punktory myślniki, a ja chciałabym dostosować tekst do swoich wytycznych i zamiast myślników użyć liter alfabetu: a)…, b)… itd.
Dziękuję za odpowiedź

Dzień dobry,
zwracam się do Państwa z następującym problemem – tłumaczę tekst z języka czeskiego i nie wiem, jak przetłumaczyć nazwy miast, np. Hostašovice, Straník, Nový Jičín, Šenov, Kunín. W tekście polskim zachować oryginalną pisownię z wszystkimi haczykami i długościami czy też skasować wszystkie „daszki” i „kreseczki” (Hostasovice, Stranik, Novy Jicin), czy też napisać to „po polsku” – Hostaszowice, Stranik, Nowy Jiczyn?
Dziękuję
Iza Żur

Julia Tymoszenko czy Julija Tymoszenko? Obecnie obowiązuje zasada stosowania transkrypcji lub transliteracji oryginalnych imion osób z języków zapisywanych alfabetami niełacińskimi. Wyjątki pozwalają na polszczenie m.in. imion królów i książąt oraz osób, które rozpoczęły działalność przed XX w. (np. Józef Stalin). Nie udało mi się znaleźć wyjątku, zgodnie z którym powinna być Julia, a nie Julija Tymoszenko, a to ten pierwszy zapis stosują poważne źródła (np. encyklopedia PWN). Jest to błąd?

Witam!
Dlaczego do zapisu o nosowego używa się litery ą, czyli a z ogonkiem, a nie litery o z ogonkiem?

Witam!
Mam pytanie dotyczące niepoprawności mówienia słowa włączać jako włanczać. Kiedy i kto w języku polskim zaczął stosować ą, ę, skąd się wzięły i dlaczego nie ma dzisiaj w zapisie o z ogonkiem, które tłumaczyłoby użycie owego an w błędnej wymowie wyrazu?

Ciekawi mnie, dlaczego [ą] nie zapisujemy jako „o z ogonkiem” i umieszczamy w alfabecie po A, z których chyba niewiele ma wspólnego.

z poważaniem
EZ