antonim
  • Sto pierwszy raz, dawniej też: setny pierwszy raz
    13.03.2019
    13.03.2019
    W Latarniku Henryka Sienkiewicza jest zdanie Zepchnięty sto razy, rozpoczynał spokojnie swoją podróż po raz setny pierwszy. Na winietach przedwojennych gazet znajdują się informacje w rodzaju rok setny dwudziesty trzeci. Czy to znaczy, że taka forma liczebnika porządkowego była kiedyś poprawna?
  • superunek

    10.11.2023
    2.11.2023

    Ciekawi mnie pochodzenie słowa superunek. Szukałam, ale nie znalazłam, stąd moja prośba o wyjaśnienie.

    Pozdrawiam

    Marta Kisiel

  • susz czy mokrz?
    17.04.2010
    17.04.2010
    Szanowni Państwo!
    Interesuje mnie określenie susz – chodzi o rozdrobnione, suche zioła przeznaczone do wielokrotnego zaparzania. Specjalnie zwracam uwagę na to wielokrotne zaparzanie, bo susz zaparzony raz, staje się ewentualnie fusami, czymś do wyrzucenia, zużytym, wykorzystanym. Jeśli jednak po pierwszym zaparzeniu może nastąpić kolejne i następne, to co zalewamy wrzątkiem za drugim, trzecim, piątym razem? Przecież już nie susz. Może w takim razie… mokrz?
    Z poważaniem – Karoń
  • szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam państwa!
    Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
    Pozdrawiam serdecznie
    Aneta Rosłan
  • sztuczne słowa
    7.05.2014
    7.05.2014
    Witam,
    boli mnie, że rzeczywiście nie ma słowa, które nazywałoby sztuczne słowa. Długo coś pozostaje neologizmem, a potem już nie różni się od innych słów. Z ciekawości sprawdziłem, jak mogłoby takie słowo wyglądać. Jest wiele możliwości, m.in. artonim ('sztuczne imię') i celonim ('celowe imię'). Wydają się one mieć najwięcej sensu, mimo iż artonim jest łudząco podobny do antonimu. Jak Poradnia nazwałaby grupę tych słów i jak często takie neologizmy wchodzą w życie?
  • Tekst wiersza w ciągu

    30.06.2021
    30.06.2021

    Szanowni Państwo,

    jeżeli w tekście głównym książki cytuję wiersz w oryginale (kilka strof) i chciałabym podać jego tłumaczenie w przypisie dolnym, to czy powinnam w tym przypisie zachować układ strof (co zajmie zapewne kilka stron), czy mogę to napisać w ciągu, oddzielając np. poszczególne wiersze średnikami lub ukośnikami?

    Z góry dziękuję za odpowiedź,

    stała czytelniczka

  • toaleta koedukacyjna
    9.04.2015
    9.04.2015
    Szanowni Państwo!
    Czy napis na drzwiach toalety Toaleta koedukacyjna jest odpowiedni. Mnie ten napis wprawił w wesołość.
    Pozdrawiam
    Antoni Posiadała
  • Tobey
    23.02.2010
    23.02.2010
    Szanowni Państwo!
    Jak należy odmieniać w piśmie imię aktora, który nazywa się Tobey Maguire? Wymawiamy je identycznie jak imię Toby, więc pewnie w wymowie będziemy odmieniać Tobiego, z Tobim itp., ale wzrokowo wydaje się, że powinno być raczej Tobeya, z Tobeyem niż Tobey’ego, nie mówiąc już o z Tobeym. Czy więc jest tak, że inaczej odmieniamy je w mowie, a inaczej w piśmie?
  • Unai
    6.03.2013
    6.03.2013
    Szanowni Państwo,
    Baskijski trener Sevilli nazywa się Unai Emery. W jaki sposób należy (i czy w ogóle należy) odmieniać imię Unai? Ostatnio jednak spotkałam się dopełniaczową jego formą brzmiącą Unaia. Wydała mi się dziwna i szczerze mówiąc dość rażąca, bo osobiście zdecydowałabym się na dopełniacz brzmiący Unaiego. Która forma jest poprawna: wywiad z Unaiem, z Unaim czy też może z Unai?
    Magdalena
  • Yehudi Menuhin i Robin Hood
    22.10.2002
    22.10.2002
    W jednym z tekstów pojawił się Yehudi Menuhin. Ku przerażeniu sekretarza redakcji odmieniłam jego imię i nazwisko: Yehudiego Menuhina. Nie sądzę, abym w tej konkretnej sytuacji popełniła błąd. Czy mam rację? A jeśli chodzi o Robin Hooda, to czy wypada odmieniać jego imię wbrew przyjętemu zwyczajowi językowemu?
    Iwona
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego