apelatyw
  • Apelatyw a denotacja

    15.02.2022

    Witam serdecznie!

    Czy apelatyw można uznać za synonim słowa denotacja, jeśli wziąć pod uwagę, że nazywa on całą klasę desygnatów?

    Pozdrawiam

  • apelatywy
    25.06.2009
    25.06.2009
    Witam serdecznie,
    być moze moje pytanie wyda się banalne, ale chciałbym sie dowiedzieć, czy mówiąc o wszystkich wyrazach apelatywnych, należy wprost utożsamiać je jedynie z rzeczownikami pospolitymi. Mimo poszukiwań w kilku źródłach, nie odnalazłem jasnej odpowiedzi. Inaczej mówiąc, czy wyraz apelatywny może być inną częścią mowy niż tylko rzeczownikiem pospolitym?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Robert Kamyk
  • Czy zaklęcia to apelatywy?

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry. Nurtuje mnie rozróżnienie między onimami, a apelatywami. O ile informacji co traktować jako onim/bionim/.../itd. jest wiele, o tyle co traktować jako apelatyw już mniej. Nurtują mnie nazwy czarów w książkach o Harrym Potterze. Czy nazwa czaru- "cruciatus" jest onimem, czy może apelatywem i czy klasyfikuje się tak samo jego inkantację "crucio"? Prace skupiające się na onimach w tej serii omijają czary. Dlatego że są apelatywami?

    Z wyrazami szacunku,

    B.

  • Wyrazy sejm, ministerstwo, uniwersytet jako apelatywy
    21.11.2017
    21.11.2017
    Szanowni Państwo,
    czy w zdaniach typu Demonstracja dotarła pod Sejm, Spotkajmy się pod Ministerstwem [w domyśle konkretnym] wyrazy sejm i ministerstwo powinny być pisane wielką literą na mocy reguły [84] (chodzi przecież o gmach Sejmu i gmach Ministerstwa), czy może małą na podstawie [113]? Podane tam przykłady budzą wątpliwość. Np. księgarnia na uniwersytecie to zapewne księgarnia na terenie konkretnego uniwersytetu, a nie „jakiegoś”.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • nazwiska na -asz
    7.10.2002
    7.10.2002
    Jakie jest pochodzenie nazwisk zakończonych na -asz?
  • Apelatywizacja

    16.07.2021
    16.07.2021

    Borykam się z następującym problemem: "Mercedes" to nazwa własna, natomiast słowo „samochód” to nazwa pospolita. Czy tłumacząc "Mercedes" na języki obce jako „samochód” (czyli zastępując nazwę własną nazwą pospolitą jako "car") doszłoby trwale do apelatywizacji?

  • nazwiska na -uk
    4.01.2002
    4.01.2002
    Jakiego pochodzenia są nazwiska z końcówką -niuk, np. Dowhaniuk, Dobrzysyniuk?
  • Pisownia nazw jednostek samorządu terytorialnego i ich organów

    25.02.2023
    25.02.2023

    Dzień dobry,

    w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

    Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

    Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

    Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

    Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

    Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

    Z poważaniem

    Mariusz Jachimczuk

    Sekretarz Gminy Wola Uhruska

  • ChatGPT

    25.04.2023
    1.04.2023

    Czy (i ewentualnie jak) powinno się odmieniać nazwę szalenie ostatnio popularnej aplikacji ChatGPT? Spotkałam się z artykułami w mediach, w których nazwa ta nie była odmieniana, ale widziałam też, że część autorów decyduje się na odmianę, posiłkując się przy tym spacją, np. „Chatowi GPT”. Które rozwiązanie jest właściwe (a jeśli odmiana, to ze spacją czy bez)?

  • Derywat na -iana od słowa szarada
    23.05.2016
    23.05.2016
    Szanowna Redakcjo,
    przedmioty, m.in. kolekcjonerskie, dotyczące życia i twórczości Mikołaja Kopernika to kopernikana, różne dokumenty, książki związane z Warszawą i interesujące kolekcjonerów to varsaviana. A jak analogicznie będą nazywały się wszystkie rzeczy związane z szaradziarstwem (stare wydania krzyżówek, pamiątki z turniejów szaradziarskich, rzeczy związane z działalnością klubów szaradziarskich itp.)? Szaradziana? Szaradziarsiana??? A może jeszcze inaczej?
    Proszę o odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego