-
Setnie 22.01.201722.01.2017Szanowni Państwo,
chciałem spytać o etymologię słowa setnie. Czy to dawniejsza forma świetnie?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Anomalie w zakresie zgody rodzajowej
30.01.202324.01.2023Szanowni Państwo!
Podmioty szeregowe sprawiają problemy szeregowym – nomen omen – użytkownikom języka. Czy „człowiek i regał przewrócili się” jest poprawnie? A „koń i regał” – przewróciły się czy przewrócili się? A „krowy i koń” weszli czy weszły?
Pozdrawiam serdecznie, z góry dziękując za odpowiedź
-
aspekt czasowników14.10.200214.10.2002Szanowni Państwo,
Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się…
Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
Serdecznie dziękuję.
-
bystry23.12.200523.12.2005Mój znajomy kierowca (który zresztą często jeździ do Rosji) nigdy nie mówi, że ktoś jedzie/jeździ szybko, tylko że jedzie bystro. Bardzo mi się to słowo podoba, tylko zacząłem się zastanawiać, czy aby można go użyć w takim kontekście, w odniesieniu do prędkości samochodu? Bystrość kojarzy mi się raczej z jakąś rzeką, strumykiem itp.
-
Choroba kiosku a kliknięcie okienka 30.09.201630.09.2016Szanowni Państwo,
czy w zdaniach z okolicznikiem zawierającym gerundium lub zwykły rzeczownik oznaczającym czynność podmiot powinien być tożsamy z domyślnym podmiotem owego gerundium lub zwykłego rzeczownika? Na przykład czy zdanie Po kliknięciu na (?) ikonkę pojawi się opis produktu… nie powinniśmy zamienić na Po kliknięciu na(?) ikonkę zauważymy…lub Kiedy klikniemy na(?) ikonkę, pojawi się…?
-
Dlaczego seks łączyć z pieprzem?1.01.20151.01.2015Szanowni Państwo!
Chciałbym zapytać o pochodzenie czasownika pieprzyć się i jego konceptualizację. Dlaczego w naszym języku jest taka konceptualizacja, aby seks łączyć z pieprzem? Zastanawia mnie to dlatego, że taka jest tendencja w innych językach europejskich i tak na przykład w języku hiszpańskim kopulację konceptualizuje się z kurzem (wyrażenie: echar polvo). Bardzo proszę, w miarę możliwości, potraktować pytanie poważnie.
Pozdrawiam
-
Dość lizusostwa!3.04.20183.04.2018Szanowni Państwo,
proszę o opinię w sprawie zasadności użycia wielkiej litery ze względów grzecznościowych. W notatce na stronie internetowej szkoły czytam:
„…przez labirynt szkolnych korytarzy nasi Goście – Kandydaci na przyszłych Uczniów i Ich Rodzice przemieszczali się od sali do sali, gdzie czekały na Nich różnorodne atrakcje. W ciągu czterech godzin zarówno Mali, jak i Duzi, doskonale się bawili”.
Czy to nie jest rażące nadużycie? Będę wdzięczna za odpowiedź.
Joanna Opalińska
-
Dwaj koledzy przyszli – dwóch kolegów przyszło 30.12.201530.12.2015Mam problem z wytłumaczeniem cudzoziemcowi, którego uczę języka polskiego (bo sama nie rozumiem), kiedy i dlaczego używamy form dwóch, trzech, czterech a kiedy i dlaczego dwaj, trzej, czterej, jak w zdaniach
Przyszło do ciebie dwóch kolegów,
Przyszli do ciebie dwaj koledzy,
Trzech mężczyzn stoi przed domem,
Trzej mężczyźni stoją przed domem.
Dziękuję za wyjaśnienie.
-
ekshibicjonista i ekscentryk10.10.200310.10.2003Od pewnego czasu toczę dysputę na temat prawdziwości twierdzeń:
1. Każdy ekshibicjonista jest ekscentryczny.
2. Nie każdy ekscentryk jest ekshibicjonistą.
Innymi słowy, czy pojęcie ekshibicjonizmu zawiera się w pojęciu ekscentryczności? Czy są to może w istocie dwa niezależne pojęcia, które w żaden sposób nie zależą od siebie?
Pozdrawiam:
Sebastian Kurland -
gry językowe26.07.200226.07.2002Co myślicie Państwo o hasłach bawiących się językiem, a przy tym łamiących zasady? Wydaje mi się, że to na tyle częste już zjawisko, że powszechnie akceptowalne, zwłaszcza jeśli chodzi o reklamy. Podobnie jest przecież z tytułami w prasie… Pytanie dotyczy hasła: „Wejscie nowego smaka”. Hasło jest aluzją do tytułu filmu (Wejscie smoka), zresztą cała reklama utrzymana jest w duchu kung-fu. I jest nadal czytelna, bo wiadomo, że chodzi o nowy smak. Czy można takiemu hasłu zarzucić niepoprawność? Przecież gry językowe rządzą się swoimi prawami…