bity
  • bulion
    22.06.2012
    22.06.2012
    Szanowni Państwo!
    Chciałbym się spytać, czy można przetłumaczyć angielskie słowo bullion – oznaczające nieprzetopione sztabki kruszcu – jako bulion? Słowniki bowiem nie uwzględniają podanego przeze mnie znaczenia, ograniczając się tylko do znaczeń gastronomicznych ('wywar z mięsa z dodatkiem warzyw'). Z drugiej strony, funkcjonują powszechnie takie pojęcia jak bulionizm, bulionista, bulionowy.
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
  • chromolić mydło

    23.10.2023
    23.10.2023

    W filmie Wojciecha Marczewskiego „Dreszcze”, którego akcja toczy się w czasach stalinowskich, jest scena, w której uczniowie recytują z pamięci fragmenty „Pana Tadeusza”. Jeden z uczniów nie może sobie przypomnieć tekstu, za co nauczyciel bije go linijką po palcach. Ukarany uczeń wybucha: „Ja chromolę takie mydło! Dzieci się nie bije!” i oburzony wraca do ławki.

    Czy jakiekolwiek słowniki rejestrują owo „chromolenie mydła” jako frazeologizm? Jeśli tak, to skąd się on wziął?

  • Czego wart jest dobry żart?
    24.05.2018
    24.05.2018
    Tynf to dawna polska moneta, której nazwa pochodzi od nazwiska mincerza – Andrzeja Tymfa. Słownik PWN uwzględnia co prawda obie wersje – tynf oraz tymf. Szybkie badanie pokazuje jednak, że tynf występuje parokrotnie częściej. Skąd wzięło się to N w nazwie monety? Czy nie powinniśmy raczej mówić dobry żart tymfa wart?
  • Kto nie słucha ojca, matki, będzie słuchał psiej skóry

    10.07.2021
    8.05.2016

    Szanowna Poradnio!

    Ciekawi mnie znaczenie zasłyszanego powiedzenia: Kto nie słucha matki, ten słucha psiej skórki. Co oznacza to przysłowie?


    Z poważaniem

    Teresa N.

  • mimry z mamarami
    25.01.2012
    25.01.2012
    Szanowni Państwo,
    Skąd się wzięło i co oznacza wyrażenie mimry z mamarami?
    Z pozdrowieniami,
    Justyna Radoń
  • Serce jako ośrodek uczuć
    29.12.2015
    29.12.2015
    Szanowni Państwo,
    nie jestem pewien, czy jest to właściwe pytanie do językoznawców, ale spróbuję: Skąd właściwie wzięło się symboliczne traktowanie serca ludzkiego jako ośrodka uczuć? Czy jest w ogóle możliwe wskazanie jakichkolwiek źródeł takiego ujęcia? (Pismo Święte?).
    Do namysłu nad tym pytaniem skłonił mnie film „Bogowie”, w którym pewna kobieta obawiała się, czy aby po transplantacji serca u męża jego uczucia wobec niej nie ulegną zmianie.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Się w nazwie instytucji
    24.10.2016
    24.10.2016
    Mamy kłopot z nazwą instytucji Instrument na rzecz Przyczyniania Się do Stabilności i Pokoju. Nasze wątpliwości wzbudza pisownia się – czy należy pisać go wielką literą, czy też objęty jest poniższym wyjątkiem od reguły?
    Wielką literą piszemy nazwy indywidualne (jednostkowe) urzędów, […]. Występujące w tych nazwach przyimki, spójniki, wyrażenia imienia, pod wezwaniem, na rzecz, do spraw, numer, przeciwko itp. piszemy małą literą.
  • z motyką na słońce
    24.10.2013
    24.10.2013
    W angielskim istnieje bardzo przydatne wyrażenie idiomatyczne bite off more than you can chew, które dosłownie oznacza 'ugryźć więcej niż da się przełknąć' i używane jest w kontekście przerostu ambicji nad możliwościami. Czy Szanowna Poradnia ma pomysł na równie obrazowe tłumaczenie? Najlepiej z zachowaniem elementu żarłoczności.
    Z góry dziękuję za wszelkie pomysły.
    Dorota
    PS Wiem, że nie można, ale rzadko mam okazję: przymiotnik od cara to carski. A od carycy też?
  • zwrotna czy wzajemna?
    12.06.2015
    12.06.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałam się dowiedzieć, czy w formie: bawiące się (dzieci) mamy do czynienia ze stroną zwrotną, czy wzajemną czasownika.
    Dziękuję za odpowiedź
  • czarnosecinny
    27.10.2005
    27.10.2005
    Co to znaczy, że coś jest czarnosecinne? Często słyszę ostatnio to słowo, ale nigdzie nie mogę znaleźć jego znaczenia.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego