-
rasa i Murzyn22.09.200822.09.2008Mam pytanie dotyczące definicji PWN słowa Murzyn: „człowiek należący do rasy czarnej”. Czy PWN nie powinno się zdystansować się od pojęcia rasy? Wydaje się to ważne nie tylko ze względu na to, że biolodzy i antropolodzy fizyczni uznają podział ludzi na rasy za wysoce kontrowersyjny, ale również ze względu na negatywne ideologiczne konotacje pojęcia słowa rasa.
Czy nie warto też zaznaczyć, że słowo Murzyn – choć wielu osobom wciąż wydaje się neutralne – może być dla niektórych obraźliwe? -
replika i kopia2.09.20082.09.2008Szanowny Panie Profesorze!
Jaka jest różnica między kopią a repliką, skoro pierwsza to „rzecz dokładnie odtworzona z oryginału”, a druga to „coś, co jest dokładnym powtórzeniem czegoś innego, wierna kopia”? Czy replika jest rodzajem kopii?
Czy można nazwać repliką (kopią) współczesne odtworzenia rozmaitych historycznych sprzętów i przedmiotów (np. samochodów, broni), które różnią się od oryginału, np. rozmiarem czy materiałem, z jakiego są wykonane? -
strzał w stopę czy w kolano?4.11.20144.11.2014Witam,
chciałbym się dowiedzieć, który ze zwrotów jest poprawny: strzał w stopę czy strzał w kolano, jeśli chcemy mówić o sytuacji, w której ktoś sam sobie stwarza kłopoty.
-
wąż, który zjada własny ogon17.10.201317.10.2013Dobry wieczór / Dzień dobry :-)
Chciałbym się zapytać o znaczenie powiedzeń gonić własny ogon oraz zjadać własny ogon. Co one oznaczają i czy mogą być stosowane zamiennie?
Pozdrawiam
Emil Szajerski -
Donia Agata czy Pani Agata?27.11.200727.11.2007Szanowni Eksperci.
Nurtuje mnie pewna kwestia. Znajoma forumowiczka posługuje się pseudonimem Donia Agata – czy dopełniacz, celownik i miejscownik powinny mieć formę Donii, czy Doni (tak jak Bronia – Broni)? Natomiast zakładając, że słowo doña istniałoby w formie spolszczonej donia (nie znalazłem jej w dostępnych mi słownikach), jak powinny brzmieć wymienione przypadki: doni czy donii (tak jak fonia – fonii)?
-
aleja Gwiazd Sportu21.01.201321.01.2013Czy w nazwach Aleja Gwiazd Sportu we Władysławowie i Aleja Zasłużonych na Powązkach pisownię wyrazu Aleja (wielką literą) należy uznać za prawidłową? Czy w wyżej wymienionych przykładach możemy zastosować regułę [82] WSO PWN: „jeśli stojący na początku nazwy wyraz jest tylko nazwą gatunkową (rodzajową), piszemy go małą literą, a pozostałe wyrazy wchodzące w skład nazwy — wielką literą”?
-
Brukselizm wykonywać środki zapobiegawcze
21.12.201821.12.2018Moja wątpliwość dotyczy środków (w domyśle – zapobiegawczych). Czy takie środki mogą być wykonane? Intuicja moja bardzo protestuje przeciwko takiemu zestawieniu. Wyszukiwarka Google zdaje się uzasadniać moją wątpliwość – dla wyrażenia wykonaćśrodki ma 436 rekordów, które albo odsyłają do środków czystości (Możemy samodzielnie wykonać środki czystości przeznaczone do dbania…), albo wskazują na przypadkowe sąsiedztwo interesującego mnie rzeczownika z czasownikiem wykonać, np. na styku dwóch różnych zdań (Aby to zadanie wykonać, środki owe muszą mieć...).
Wśród wyników pojawia się też kontekst pokrewny omawianemu wyżej. Ale jako takiej konstrukcji bynajmniej nie broni, zwłaszcza że wygląda na tłumaczenie (i jego kopie) urzędowego tekstu prosto z Brukseli (źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:22009A0515(02)):
Środki zaradcze w przypadku niewykonania
pomagają mu w wykonaniu takich środków zaradczych
nie można przeszkodzić w wykonaniu środków zaradczych
mogą wykonać środki zaradcze określone w artykule IX ustęp 1, przy czym mogą wykonać te środki tylko zgodnie z treścią upoważnienia.
Mirosław Bańko w Słowniku dobrego stylu wśród czasowników „lubiących się” z rzeczownikiem środki wymienia m.in. dysponować, korzystać(z jakichś ś.),posługiwać się (jakimiś ś.),sięgać (po jakieś ś.), stosować (jakieś ś.), używać (jakichś ś.), wykorzystywać (jakieś ś.). Niestety, w wykazie tym czasownik wykonać nie występuje.
W związku z powyższym konstrukcję wykonać środki zapobiegawcze należy traktować jako błąd językowy, jako neosemantyzm czy może jako termin prawniczy?
-
Co płazom uchodzi płazem?11.10.201111.10.2011Dzień dobry!
Chciałem zapytać o płaza. Jak to się stało, że wyrażenia typu ujść płazem i płazować dały początek nazwie gromady zwierząt? -
„czarny pijar”9.11.20059.11.2005Co znaczy tak modne obecnie sformułowanie czarny pijar? W którym słowniku można znaleźć to hasło?
-
czterdziestkaczwórka28.02.200628.02.2006Dzień dobry,
mam pytanie o to, jak zapisać w postaci liczby takie słowa, jak np. czterdziestka czwórka, siedemdziesiątka trójka, dwunastka (mowa o rozmiarze narzędzi, broni itp.). Czy 44-ka, 73-ka, 12-tka?
Małgorzata