broń
  • handlarz – czego czy czym?
    23.05.2003
    23.05.2003
    Szanowni Państwo,
    handlarz wody czy handlarz wodą jest poprawnym sformułowaniem?
    Serdecznie dziękuję.
  • indogermański czy indoeuropejski?
    30.06.2009
    30.06.2009
    Jedna ze znajomych mi osób w sposób pretensjonalny używa terminu indogermański dla opisania języków indoeuropejskich. Nie znalazłem takiego terminu w przejrzanych słownikach. Został niewątpliwie utworzony od niemieckiego indogermanischen. Analogie z innymi językami, w tym germańskimi (przykładowo: dun. „indoeuropæisk, szw. indoeuropeiska), również nie bronią tego terminu. Czy można uznać, że kontestowanie formy indoeuropejski jest po prostu przejawem germanocentryzmu mojego rozmówcy?
  • jeszcze raz nazwy żeńskie
    20.04.2014
    20.04.2014
    Mam pytanie dotyczące odmiany żeńskich zawodów. Odmieniamy: lekarzlekarka, farmaceutafarmaceutka, ekspedientekspedientka, kelnerkelnerka. Moje wątpliwości dotyczą odmian: strażakstrażaczka? górnikgórniczka? minister – ministra? psychologpsycholożka? adwokat – adwokatka? Trochę zbiłem się z tropu, wypowiadając te wszystkie odmiany. Z niecierpliwością czekam na odpowiedź.
    Kacper Andrzejewski
  • kazachski czy kazachstański?
    13.12.2012
    13.12.2012
    Szanowni Państwo,
    jedno z większych państw w Azji Środkowej to Kazachstan. Czy poprawne wersja przymiotnika brzmi: kazaski, kazachski (obie wersje znalazłam w słownikach), czy może kazachstański? Rząd kazaski czy rząd kazachstański?
    Podobny problem jest z sąsiadami Kazachstanu. Turkmeński czy turkmenistański? Kirgiski czy kirgistański?
    z pozdrowieniami,
    Maria Piechowska
  • Kowalski i inni
    23.02.2010
    23.02.2010
    Kowalski jest jednym z najpopularniejszych polskich nazwisk, Ciesielski czy Kołodziejski średnio, natomiast prawie nie spotyka się Szewskich czy Krawieckich. Wszystkie te nazwiska pochodzą od nazw popularnych zajęć, szewc i krawiec nie są egzotyczniejsi od kowala (podobnie nazwiska Szewczyk i Krawczyk nie odstają aż tak od Kowalczyka). Czy istnieje jakaś językowa teoria, skąd te dysproporcje w przypadku końcówki -ski?
  • krople Inoziemcowa czy Inoziemcewa?

    5.11.2009
    5.11.2009

    Krople Inoziemcewa czy Inoziemcowa? Wyniki z wyszukiwarki mniej więcej 3:861, a jednak w https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Inoziemcew-Fiodor-I;3914852.html i w Małej encyklopedii PWN (1999) jest Inoziemcew, jak również w Internecie na tych rosyjskich stronach, które odróżniają e od ё, jest Фёдор Иноземцев, np. https://oncolog2002.narod.ru/back.htm, https://ai-linn.livejournal.com/13978.html).

  • kryterium autorytetu kulturalnego
    21.09.2013
    21.09.2013
    Zdarzało się, że na łamach Poradni broniono jakiejś formy nie występującej w słownikach tym, że używali jej pisarze (Tybr, zdejm). Czy da się w ten sposób obronić dopełniacz l.mn. wzgórzy (Orzeszkowa, Lenartowicz, Przerwa-Tetmajer, Schulz)?
  • lancknecht

    21.11.2023
    21.11.2023

    Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)

  • łuk i cięciwa
    24.01.2015
    24.01.2015
    Szanowni Państwo,
    ciekawi mnie pierwotne znaczenie słów łuk i cięciwa. Czy najpierw nazwano w ten sposób części broni i stąd wzięły się terminy matematyczne, czy może na odwrót?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • małpa z brzytwą
    19.05.2004
    19.05.2004
    Co oznacza i skąd zostało zaczerpnięte określenie małpa z brzytwą? Czy w ogóle jest to powszechnie znany związek frazeologiczny, czy nie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego