broń
  • Donia Agata czy Pani Agata?
    27.11.2007
    27.11.2007
    Szanowni Eksperci.
    Nurtuje mnie pewna kwestia. Znajoma forumowiczka posługuje się pseudonimem Donia Agata – czy dopełniacz, celownik i miejscownik powinny mieć formę Donii, czy Doni (tak jak Bronia – Broni)? Natomiast zakładając, że słowo doña istniałoby w formie spolszczonej donia (nie znalazłem jej w dostępnych mi słownikach), jak powinny brzmieć wymienione przypadki: doni czy donii (tak jak fonia – fonii)?
  • aleja Gwiazd Sportu
    21.01.2013
    21.01.2013
    Czy w nazwach Aleja Gwiazd Sportu we Władysławowie i Aleja Zasłużonych na Powązkach pisownię wyrazu Aleja (wielką literą) należy uznać za prawidłową? Czy w wyżej wymienionych przykładach możemy zastosować regułę [82] WSO PWN: „jeśli stojący na początku nazwy wyraz jest tylko nazwą gatunkową (rodzajową), piszemy go małą literą, a pozostałe wyrazy wchodzące w skład nazwy — wielką literą”?
  • Brukselizm wykonywać środki zapobiegawcze

    21.12.2018
    21.12.2018

    Moja wątpliwość dotyczy środków (w domyśle – zapobiegawczych). Czy takie środki mogą być wykonane? Intuicja moja bardzo protestuje przeciwko takiemu zestawieniu. Wyszukiwarka Google zdaje się uzasadniać moją wątpliwość – dla wyrażenia wykonaćśrodki ma 436 rekordów, które albo odsyłają do środków czystości (Możemy samodzielnie wykonać środki czystości przeznaczone do dbania…), albo wskazują na przypadkowe sąsiedztwo interesującego mnie rzeczownika z czasownikiem wykonać, np. na styku dwóch różnych zdań (Aby to zadanie wykonać, środki owe muszą mieć...).

    Wśród wyników pojawia się też kontekst pokrewny omawianemu wyżej. Ale jako takiej konstrukcji bynajmniej nie broni, zwłaszcza że wygląda na tłumaczenie (i jego kopie) urzędowego tekstu prosto z Brukseli (źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:22009A0515(02)):

    Środki zaradcze w przypadku niewykonania
    pomagają mu w wykonaniu takich środków zaradczych
    nie można przeszkodzić w wykonaniu środków zaradczych
    mogą wykonać środki zaradcze określone w artykule IX ustęp 1, przy czym mogą wykonać te środki tylko zgodnie z treścią upoważnienia.

    Mirosław Bańko w Słowniku dobrego stylu wśród czasowników „lubiących się” z rzeczownikiem środki wymienia m.in. dysponować, korzystać(z jakichś ś.),posługiwać się (jakimiś ś.),sięgać (po jakieś ś.), stosować (jakieś ś.), używać (jakichś ś.), wykorzystywać (jakieś ś.). Niestety, w wykazie tym czasownik wykonać nie występuje.

    W związku z powyższym konstrukcję wykonać środki zapobiegawcze należy traktować jako błąd językowy, jako neosemantyzm czy może jako termin prawniczy?

  • Co płazom uchodzi płazem?
    11.10.2011
    11.10.2011
    Dzień dobry!
    Chciałem zapytać o płaza. Jak to się stało, że wyrażenia typu ujść płazem i płazować dały początek nazwie gromady zwierząt?
  • „czarny pijar”
    9.11.2005
    9.11.2005
    Co znaczy tak modne obecnie sformułowanie czarny pijar? W którym słowniku można znaleźć to hasło?
  • czterdziestkaczwórka
    28.02.2006
    28.02.2006
    Dzień dobry,
    mam pytanie o to, jak zapisać w postaci liczby takie słowa, jak np. czterdziestka czwórka, siedemdziesiątka trójka, dwunastka (mowa o rozmiarze narzędzi, broni itp.). Czy 44-ka, 73-ka, 12-tka?
    Małgorzata
  • Dlaczego Petrozawodzk, a nie Pietrozawodsk jak Pietropawłowsk?
    18.10.2017
    18.10.2017
    Szanowni Państwo,
    w Wielkim słowniku ortograficznym mamy notowaną formę Petrozawodzk
    https://sjp.pwn.pl/so/Petrozawodzk;4485841.html, ale i Pietropawłowsk https://sjp.pwn.pl/so/Pietropawlowsk;4486461.html. Czy nie wymagałoby to ujednolicenia – Petropawłowsk, Petrozawodzk lub Pietropawłowsk, Pietrozawodsk? Która forma jest poprawna? Dodatkowo: czy poprawne jest oddanie (transliterowane lub transkrybowane) rosyjskiego -дск- jako -dzk- w nazwie Petrozawodzk?

    Pozdrawiam
    Dariusz Lewandowski
  • dwóch czy dwoje ludzi?
    7.12.2010
    7.12.2010
    Szanowni Państwo,
    czy poprawne jest połączenie rzeczownika ludzie z liczebnikiem głównym, np. między dwoma ludźmi? Czy powinien być tu liczebnik zbiorowy – między dwojgiem ludzi?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
    Agnieszka
  • Dziób

    21.01.2021
    21.01.2021

    Szanowni Państwo,

    czy indywidualne imiona nadawane rzeczom (np. broni - w historii i literaturze nie brak imion nadawanym mieczom, szablom etc.) należy odmieniać męskoosobowo, czy rzeczowo? Przykład: miecz o imieniu Dziób. Wyjął z pochwy Dziób czy Dzioba? I czy słusznie piszę to imię dużą literą? Wprawdzie najnowsze tendencje każą pisać "szczerbiec" małą, ale imię psa, kota, konia piszemy dużą. Czy dlatego, że "szczerbiec" to nie imię, a określenie?

  • generał pułkownik
    14.11.2011
    14.11.2011
    Czy w biogramach radzieckich bądź rosyjskich generałów, których stopień wojskowy jest dwuczłonowy, powinniśmy oba człony stopnia pisać rozdzielone myślnikiem (jak w oryginalnych dokumentach), czy też rozdzielone pauzą? Generał-pułkownik Kowalik czy generał pułkownik Kowalik?
    Z poważaniem
    A. B.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego