but
  • apelatywizacja i pospolicenie

    7.07.2021
    7.07.2021

    Czy apelatywizacja to synonim słowa pospolicenie?

  • baczmagi
    17.02.2010
    17.02.2010
    Jaką postać ma liczba pojedyncza słowa baczmagi? Baczmag pojawił się w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN, tak jest u Lindego, ale np. Brückner podaje formę baczmaga. Z http://books.google.com/ wynika, że obie formy się pojawiają w różnych źródłach, ale nie potrafię dobrze interpretować tych starych słowników (zwłaszcza gdy dostępny jest tylko mały wycinek), stąd prośba do Państwa o rozstrzygnięcie.
  • Behemot jako postać literacka

    26.07.2021
    26.07.2021

    Postać literacka

    Według słowników postać literacka to człowiek, fikcyjna osoba (ISJP PWN; Sł. term. literackich, Ossolineum, 2000; WSJP PWN). Wg mnie definicja jest zbyt wąska. No bo jak nazwać istoty znane z literatury i filmów: Behemot (kot), Chochoł (krzak róży otulony słomą), Fiki-Miki (małpka), Ferdynand Wspaniały (pies), Fernando (byczek), Kot w Butach, Koziołek Matołek, Lis Przechera, Muminki (trolle). Przykłady ze „Sł. postaci literac.” Makowieckiego. Marek Piersa.

  • bikini i bikiniarze
    17.10.2006
    17.10.2006
    Słownik języka polskiego pod red. Witolda Doroszewskiego wywodzi wyraz bikini od „nazwy wyspy, która się stała w Polsce symbolem egzotyki i braku więzi z polskim środowiskiem’’. Inną genezę podają Skrzydlate słowa (Markiewicz, Romanowski): od krawata zwanego bikini. Czy w zasobach PWN istnieją wzmianki na ten temat (tzn. zarówno samego krawata, jak i genezy wyrazu bikiniarz, tudzież Bikini jako symbolu braku więzi)?
  • czirliderki i mażoretki
    6.09.2002
    6.09.2002
    Jak brzmi prawidłowa nazwa grupy dziewcząt występujących przed imprezami sportowymi lub w pochodach – pokazach ulicznych? Nazwy, z jakimi się spotkałem, to:
    - mażoretki,
    - manżonetki.
    Proszę o poradę.
    Leszek Pindur.
  • dwa wąsy
    24.03.2009
    24.03.2009
    Szanowna Redakcjo,
    w jednej z książek p. Nagajowej jest zamieszczona rozmowa uczniów na boisku podczas przerwy. Pozwolę sobie ją przytoczyć:
    – Ty!
    - No co?
    - Zobacz…
    - No i co?
    - Ale zobacz, taki jakiś inny.
    - Jaki inny? Jaki inny? Zwykły.
    - O zwykły!? Ma osiem nóg!
    - Pokaż!… Idź, głupi, osiem! Sześć i dwa wąsy.

    Moje pytanie dotyczy owych wąsów. Rozmówcy widzą chyba jakieś zwierzątko. Czy dodanie wyrazu dwa jest prawidłowe?
    Z poważaniem
    Barbara S.
  • Eponimy

    12.01.2024
    12.01.2024

    Chciałbym spytać o istotę eponimów. Wiadomo mi, że nazwy własne po przeistoczeniu się w wyrazy pospolite, którymi są eponimy, zapisujemy z zasady małą literą. Dlaczego jednak W. Kopaliński w swoim „Słowniku eponimów”, oprócz klasycznych wyrazów odimiennych, takich jak judasz, adidasy czy lolitka zamieszcza także wyrażenia typu pójść do Canossy, przekroczyć Rubikon albo stary praojciec Adam, które przecież zawierają nazwy własne pisane dużą literą? Czy eponimem na pewno jest także kompleks Edypa?

  • Feminatywy po raz n-ty

    6.02.2023
    6.02.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać, czy nazewnictwo niektórych zawodów wykonywanych przez kobiety, szczególnie odnoszących się do branży medycznej, takich jak chirurżka czy psychiatrka są zgodne ze słownikiem języka polskiego i dopuszczalne do stosowania, np. w oficjalnych pismach czy artykułach?

    Ponadto, jeżeli tak, to idąc tym tokiem myślenia, jak nazwać kobietę, która pełni zawód tokarza lub drukarza?

    Pozdrawiam

  • hucpa

    7.11.2023
    7.11.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zwrócić Państwa uwagę na pewną ciekawostkę językową, którą ostatnio zauważyłem. Słowo hucpa jest używane w polszczyźnie, ale jego znaczenie zdaje się różnić od tego, które można znaleźć w słownikach. Zamiast oznaczać «bezczelność», słowo to jest często używane w znaczeniu «granda, awantura». Sądząc po kontekstach, w jakich słowo hucpa pojawia się w mowie potocznej, można odnieść wrażenie, że jest ono mylone z innym słowem, a mianowicie heca.

    Ciekawi mnie Państwa opinia. Czy słowniki odnotują nowe znaczenie?

    Z poważaniem,

    Gutkiewicz

  • kaczka-dziwaczka
    27.11.2012
    27.11.2012
    Czy prawidłowo użyto łącznika w następujących zdaniach:
    1. Postanowił powitać swoje czterdzieste urodziny w czapeczkach-baseballówkach i butach sportowych firmy Nike.
    2. Przypomina królową-topielicę, która mimo wszystko nadal tkwi na swoim tronie.
    3. Czuje się jak wdowa-ladacznica o świeżo rozjaśnionych włosach ukrytych pod woalką, czuwająca przy trumnie i jednocześnie nie spuszczająca oczu z mężczyzn, którzy mogliby zająć miejsce jej męża.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego