bywaj
  • Bogurodzica czy Bogarodzica?
    12.04.2006
    12.04.2006
    Bogurodzica czy Bogarodzica? Chodzi mi o tytuł Maryi, nie o utwór. Skąd ta różnica form? Czy są wymienne? W nazwie (wezwaniu) parafii spotykam obie formy, czy można ich używać, jak kto woli, myśląc o tej samej parafii? Czy jedna parafia może wybrać taką wersję, a druga inną?
  • B’omarr, czyli [‘buma:] bądź [‘bomar]
    23.01.2019
    23.01.2019
    Szanowni Państwo,

    czy nazwę „B’omarr” (organizacja z sagi „Gwiezdne wojny”) wymówimy w j. polskim po prostu jako [bomar]? Apostrof po spółgłosce na początku powoduje u mnie pewną dozę niepewności. A może [bi-omar]?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • braniec – branka, jeniec – jenka?
    26.01.2012
    26.01.2012
    Dzień dobry!
    chciałem zapytać o rzeczowniki zakończone na -iec, -ec. Zauważyłem, że tylko nieliczne z nich mają formy żeńskie (jak braniecbranka, ale już jeniec czy malec nie) lub są to formy żeńskie „fałszywe” (np. gońcówna to raczej 'córka gońca', a nie 'kobieta spełniająca rolę gońca'). Czym ta dysproporcja płciowa jest spowodowana?
    Serdecznie pozdrawiam
  • brouhaha
    26.06.2006
    26.06.2006
    Kilkakrotnie spotkałem się w tekstach ze słowem „bruhaha”, taki tytuł nadał też kiedyś swojej solowej płycie Lech Janerka. Co ono oznacza?
    Pozdrawiam,
    Jakub
  • Byłem na Papieżu…
    8.03.2002
    8.03.2002
    Szanowni i Ukochani Profesorowie!
    Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
    Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
    Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
    Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.

    Marek Przepiórka
  • caccia – caccii
    20.10.2004
    20.10.2004
    Witam.
    Która z form dopełniacza od rzeczownika caccia jest poprawna: caccii czy cacci? W słownikach ortograficznych pod redakcją E. Polańskiego mamy podaną tę pierwszą możliwość, zaś w Nowym słowniku ortograficznym pod redakcją A. Latuska (Wyd. Zielona Sowa, Kraków 2004) jest jedynie cacci.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości ;).
  • Cały boży dzień
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo,

    chciałbym się dowiedzieć, jak zapisać przymiotnik boży w zdaniu: Byłem zajęty cały boży dzień. Sądzę, że małą literą, ale wiem, że z tym przymiotnikiem różnie bywa.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • cedzić słowa
    19.10.2007
    19.10.2007
    Witam!
    Wiadomo jest, co oznaczają słowa cedzić, odcedzać, przecedzać itp. A jakie dźwięki wydaje, jakich słów używa, w jaki sposób się wyraża ktoś, kto cedzi słowa przez zęby? A przy okazji – skąd się to wzięło?
  • Chippewas, Chipewyan, Czipewejowie, Czipewianie, Czipewejanie
    24.10.2016
    24.10.2016
    W polskiej literaturze, niestety także naukowej, dwa zupełnie różne ludy tubylcze Ameryki Północnej, Chippewas i Chipewyan, bywają tłumaczone w ten sam sposób: jako Czipewejowie. W istocie Czipewejowie powinno odnosić się wyłącznie do Chippewas, którzy nie mają nic wspólnego z Chipewyan. Czy warto próbować spolszczać Chipewyan? Jeśli tak, to czy np. Czipewianie z punktu widzenia polskiego słowotwórstwa byłoby wersją poprawną? Jak wyglądałaby wtedy liczba pojedyncza – Czipewianin?
  • chór z Istebnej
    8.01.2013
    8.01.2013
    Zastanawia mnie pewna rzecz. W jednaj z gazet przeczytałam, że na koncercie wystąpi chór z Istebnej, natomiast inna gazeta podaje, że na zakończenie imprezy wystąpi chór z Istebny. Która forma jest właściwa?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego