całkiem
  • nazwiska na -owa
    1.02.2012
    1.02.2012
    Czy używana przeze mnie w mowie forma nazwiska po mężu – Tylewiczowa – jest poprawna? Wiem, że to archaizm, ale podoba mi się. Postawiono mi zarzut, że Tylewiczowa, to może być marynarka…
  • nazwy męskie o referencji żeńskiej i na odwrót
    21.11.2012
    21.11.2012
    Rzeczowniki męskie, kiedy opisują kobiety, zachowują się jak żeńskie, np. „Jedna profesor wstała”. Gdzie leży granica takiego użeńszczenia? „Młoda przewodnik wskazała” – jeszcze może być? Bo zdolna uczeń to już chyba nie.
    Czy to samo można stosować – a jeśli tak, to w jakich wypadkach – w drugą stronę, np. „Ten świnia powiedział” albo „Ten prostytutka wyszedł”?
  • nazwy mieszkańców
    13.04.2007
    13.04.2007
    Ze słowników PWN: katmanduanka, mogadiszuanka, maseruanka, wagaduguanka. Męskie odpowiedniki trzech pierwszych mają przyrostek -anin, czwartej -ańczyk. Czy każdorazowo jest to wariant wybrany przypadkowo z dwóch równorzędnych? Nie podano nazw mieszkańców miasta Honolulu i państw Tuvalu oraz Vanuatu. Czy w tych przypadkach dodanie -anka, -anin, -ańczyk tworzy poprawne nazwy? Czy V musi przejść w W?
  • nazwy produktów i marek
    29.01.2006
    29.01.2006
    Czy reguła, by marki samochodów zapisywać z małej litery (oczywiście w sytuacji: „Widzę mercedesa”, nie zaś: „Widzę samochód marki Mercedes”), może być w szczególnych sytuacjach pomijana? Mam na myśli np. taką sytuację: „Nagle z lasu wyłonił się tygrys”. Wyjąwszy to zdanie z kontekstu, nie można stwierdzić, czy było to zwierzę, czy 70-tonowy czołg niemiecki.
    Pozdrawiam.
  • Nazywam się Marek
    14.02.2017
    14.02.2017
    Chciałem się dowiedzieć, czy można przedstawiać się Nazywam się Marek. Na Waszych stronach wprawdzie jest odpowiedź na to pytanie, lecz nie jest ona jednoznaczna i jest sprzeczna ze Słownikiem poprawnej polszczyzny PWN z 2009 r., który jasno mówi: „nie: nazywam się Ewa”, czyli nie można! Natomiast słyszałem, że coś się zmieniło i teraz ten zwrot jest już poprawny.
    Jak jest naprawdę? Ostatnio bardzo często słyszę w radiu tego typu sformułowania.

    Pozdrawiam
    Marek Wlazło
  • neuronauka
    6.05.2014
    6.05.2014
    Proszę o opinię o neuronauce, kalce neuroscience. Neurology/neurologia oznacza tylko dziedzinę medyczną, a cała reszta, tzn. badania podstawowe prowadzone na prostych organizmach, dociekania chemiczne, fizyczne i elektryczne zmieściły się w neuroscience. Wydaje się, że neurobiologia dobrze oddaje przeciwstawienie praktycznej medycyny teoretycznej biologii, ale jest jeszcze neurochemistry i neurobiology, które łatwo mieszczą się w neuroscience, a w neurobiologii już nie.
  • niczego sobie

    15.01.2024
    15.01.2024

    Skąd wziął się zwrot „niczego sobie”?

    Przykład użycia: Kiedy mi o nim opowiadałaś, wyobrażałam sobie paskudnego brzydala, ale jest niczego sobie!

    Czy jest on skróceniem jakiegoś dłuższego wyrażenia? Czy jest on powiązany z konstrukcją „nic sobie z czegoś nie robić”?

  • nie jedyny, ale i nie błahy
    29.10.2011
    29.10.2011
    Szanowni Państwo,
    chciałabym nawiązać do wątku sytuacyjnych różnic pisowni przymiotnika niejedyny i poprosić o opinię na temat takich oto konstrukcji:
    1. Dwa nowe wnioski stanowią dziś przedmiot obrad Zarządu. Niejedyny, ale i niebłahy.
    2. Dwa nowe wnioski stanowią dziś przedmiot obrad Zarządu. Nie jedyny, ale i nie błahy.
    3. Dwa nowe wnioski stanowią dziś przedmiot obrad Zarządu. Niejedyny, ale i nie błahy.
  • No tego to się nie spodziewałem!
    18.04.2015
    18.04.2015
    Dzień dobry,
    spotkałem się wczoraj z wyrażeniem: „No tego, to się nie spodziewałem”. Mam dwie wątpliwości z nim związane:
    1) Czy przecinek na pewno jest tu we właściwym miejscu? Przyznam że zupełnie mi tu nie pasuje.
    2) Czy wyraz to nie jest zbędny? Przypomina mi słowo bądź z niepoprawnego wyrażenia w każdym bądź razie.
  • nowe nazewnictwo rodzinne
    27.01.2015
    27.01.2015
    Szanowni Państwo!
    Zastanawia mnie, czy istnieje w naszym języku określenie na żonę córki albo na męża syna. Czy skoro mamy synową, mogę powiedzieć o synowym? A zamiast zięć – zięciowa lub (tak jak synowa) córkowa? Może to i głupie, bo przecież taki problem językowy jeszcze nas nie dotyczy, ale gdzieś w świecie już są takie przypadki. Wygodniej więc byłoby mi powiedzieć: „To była jej zięciowa” niż „To była żona jej córki”.
    Pozdrawiam serdecznie!
    Małgorzata P.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego