chociaż
  • Osobiście tam nie byłem
    3.11.2015
    3.11.2015
    Szanowni Państwo,
    kiedy powiedziałem znajomemu, że znam pewne miejsce, ale nie byłem tam osobiście, zapytał, czy można być gdzieś nieosobiście. Odpowiedziałem, że nie można, ale czasem pojawiają się w wypowiedziach takie puste semantycznie słowa, które po prostu coś podkreślają. Odrzekł, że idąc tym tropem, można by właściwie cofać się do tyłu, bo do tyłu podkreśla kierunek cofania. Zacząłem się zastanawiać, czy nie ma racji, tzn. czy być gdzieś osobiście nie jest po prostu pleonazmem.
  • otwarty czy otworzony?
    14.02.2013
    14.02.2013
    Chociaż częściej powiemy otworzył niż otwarł, to raczej wybierzemy formę otwarty niż otworzony. Moje pytanie dotyczy tego drugiego imiesłowu – czy mieści się on w granicach normy? Czy są konteksty, kiedy brzmi nawet lepiej niż otwarty?
  • O zapisywaniu nazw z członami papryka, pieprz, sos, zupa, koktajl
    12.07.2019
    12.07.2019
    Dzień dobry
    Uprzejmie proszę o pomoc w rozwiązaniu poniższego językowego dylematu.
    Czy to nazwy własne: papryka Scotch Bonnet, papryczka habanero (Capsicum chinense), pieprz cayenne, papryka jalapeño (Capsicum annuum), chili Bhut Jolokia, papryka pepperoni, sos Worcestershire, sos Tabasco, wieprzowina jerk, zupa callaloo, dwie Cuba Libre (drinki), trzy Bloody Mary (drink), osiem Cancanchar (drink), pięć Barbadosów Sunrise, dwa koktajle Mołotowa (butelka zapalająca), dwa koktajle Mołotowa (drink)?
  • o zaprzeczonych imiesłowach po raz enty
    3.11.2013
    3.11.2013
    Proszę bardzo o rozstrzygnięcie, co jest prawidłowe: wydarzenie niemające miejsca w przeszłości czy też wydarzenie nie mające miejsca w przeszłości? Chociaż obecnie partykułę nie z odmieniającymi się imiesłowami pisze się razem, dopuszczalna jest pisownia rozdzielna. Ale w tym i podobnych przypadkach nie wiem, co jest lepsze…
    Dziękuję i pozdrawiam
    Janusz Surewicz
  • pan czy Pan?
    4.12.2013
    4.12.2013
    Dzień dobry!
    Znam główną regułę mówiącą, kiedy używa się dużej, a kiedy małej litery w wyrazie pan/pani. Jednak nie wiem które kryterium zastosować do zdania „Serdecznie dziękujemy / p(P)anu / Serdeczne podziękowania dla p(P)ana / XY za zgodę na bezpłatne użycie czcionek j(J)ego autorstwa w niniejszej książce”. Z jednej strony jest to fakt dotyczący tego pana (małe litery), a z drugiej zwracam się do niego, chociaż nie bezpośrednio (duże litery).
    Dziękuję za odpowiedź.
    M Kulczycki
  • pani motorniczy
    3.04.2009
    3.04.2009
    Szanowni Państwo,
    ostatnio spotkałem się z określeniem pani motorniczy. Czy jest ono uznawane za dopuszczalne, czy jest niepolecane? Razi mnie jego użycie, naturalniejsze wydaje mi użycie formy pani motornicza. Gdy się używa pierwszej, wymienionej przeze mnie formy, niemożliwe jest odmienienie jej inaczej niż z żeńskim przymiotnikiem („Spotkałem panią motorniczy” brzmi sztucznie). Trudno mi znaleźć inne przykłady, oprócz stajenny. Co o tym myśleć?
    Łączę wyrazy szacunku,
    Piotr Kowalski
  • panu Kamilowi Strebejko
    4.03.2014
    4.03.2014
    Dzień dobry.
    Moje nazwisko brzmi Strebejko. Otóż polonistka w szkole podstawowej stwierdziła, że mojego nazwiska się nie odmienia, z kolei w szkole średniej nauczycielka języka polskiego już moje nazwisko odmieniała. Jak to więc jest? I jeszcze jedno pytanie odnośnie mojego nazwiska. Wiadomo mi, że niegdyś pisało się je przez Y (tj. Strebeyko). Dowiedziałem się też, że niektórzy nadal noszą to nazwisko z literą Y. Czy wie Pan może dlaczego zaszła ta wymiana i kiedy mogła ona zajść?
  • Papua, D. Papui
    17.12.2018
    17.12.2018
    Szanowni Państwo,
    co sprawia, że dopełniacz nazwy Papua to Papui, a wyrazu statua może być zarówno statui, jak i statuy? Czy jest tu jakaś zasada, czy to kwestia uzusu?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • 14 października 2017 r. w serwisie Player.pl został nadany (lub wyemitowany) pierwszy odcinek (nowego) serialu „Szkoła. Parodia”
    1.02.2018
    1.02.2018
    Napisałem pewne zdania na Wikipedii. Jakaś osoba wytknęła mi aż sześć błędów. Napisała, że nie zaczyna się zdania od daty, że po roczniku wstawia się „r.”, że nie mówi się „pojawiła się premiera serialu”, tylko „premiera odbyła się”, że w zdaniu „(…) pojawiły się znane osoby, czyli (…)” powinienem był napisać „m.in.”, nie „czyli”, że zdanie „odcinki pojawiają się w soboty” jest bez sensu, że w zdanie „serial liczy 6 odcinków” powinienem był napisać „będzie liczył”.
    Sądzę, ze dobrze napisałem. Kto ma rację?
  • pełne czy skrócone nazwy instytucji?
    12.02.2007
    12.02.2007
    Szanowni Państwo,
    chciałbym powrócić do nazw instytucji. Moje pytanie dotyczy sytuacji, gdy mamy nazwę Instytut im. prof. med. Jana Kowalskiego. Czy dopuszczalny jest w korespondencji, logo czy też stopce adresowej zapis opuszczający którąkolwiek część tej nazwy? Czy można też zapisać tylko z pierwszą literą imienia, tzn. Instytut im. prof. med. J. Kowalskiego? Zapis ten wydaje się dziwny, chociaż Słownik poprawnej polszczyzny [pod red. W. Doroszewskiego – Red.] podaje przykład w haśle imię –: „imienia M. Konopnickiej”.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego