-
depresyk?25.02.201125.02.2011Szanowni Państwo,
Powstała grupa „Anonimowych Depresantów” (jak Anonimowych Alkoholików). Jak nazwać chorych na depresję? Takie wyrazy tworzone są przyrostkiem -ik (paranoik, alkoholik) lub -ista (kokainista). Depresant brzmi źle i oznacza w farmakologii substancję działającą depresyjnie. Łac. -ant mamy z imiesłowu czynnego, a ktoś chory na depresję jej podlega, a nie „czyni”. Od łacińskiego depressus byłoby depres, jak kompres, profes, regres… Depresyk? Depresista?
Z poważaniem,
Ł.Bielecki -
Kruchszy i bardziej przyjazny16.05.201716.05.2017Chciałam zapytać Państwa, dlaczego w języku polskim sprawa stopniowania przymiotników jest tak skomplikowana. SPP podaje przy niektórych przymiotnikach dwie lub nawet trzy poprawne formy stopnia wyższego, przy innych tylko jedną, np. bardziej przyjazny lub przyjaźniejszy, ale tylko przyjemniejszy, łagodniejszy. Dlaczego bardziej przyjemny czy bardziej łagodny to formy niepoprawne? Z kolei np. forma kruchszy jest poprawna, a brzmi dziwnie. Myślałam do niedawna, że jest niepoprawna.
-
na czy do?31.12.200231.12.2002Szanowni Państwo!
Moje pytanie dotyczy poprawności zwrotów: chory przyjęty na oddział / do oddziału, chory leżący w oddziale / na oddziale. Posiadany przez mnie słownik podaje jako poprawną formę na, jednak znalazłem w Państwa poradni odpowiedź dotyczącą zwrotów na izbie przyjęć, wytrzeżwień oraz do izby wytrzeźwień, przyjęć i mam wątpliwości. Dziękuję za odpowiedź.
-
skrócone nazwy instytucji15.05.200215.05.2002Jaka jest zasada w używaniu wielkich liter w nazwach instytucji? Np. Dolnośląska Regionalna Kasa Chorych – wszystkie wyrazy piszemy wielką literą. Ale w zdaniu następnym użyć chcę samego zwrotu kasa chorych (czy: Kasa Chorych?). Albo np. Centrum Zdrowia Dziecka. Używając samego słowa centrum, powinnam pisać je małą czy wielką literą?
-
Dyżur 31.01.201731.01.2017W definicji PWN dyżur oznacza przede wszystkim pełnienie obowiązków. Może być jednak tak, że ktoś (np. dyżurny w szkole) ma dyżur, a nie będzie musiał nic wykonać (bo np. tablica pozostanie niezapisana). W tym wypadku dyżur jest, pracy nie ma. Podobnie w przypadku ostrego dyżuru. Gdyby nie zgłosił się żaden chory, nie są wypełnione obowiązki. Chyba że obowiązkiem była właśnie owa gotowość. Nie jest to jednak zaznaczone w definicji. Proszę o odniesienie się do tych zarzutów.
-
dyżur i ostry dyżur
11.01.202411.01.2024Szanowni Państwo,
co dokładnie oznacza dyżur?
Podstawowa definicja pojęcia dyżur wskazuje na pełnienie obowiązków i okres pełnienia.
Definicja pojęcia ostry dyżur wskazuje na okres i „obowiązek przyjmowania wszystkich chorych”, czyli raczej gotowość.
Z kolei w Kodeksie pracy (art. 1515) znajdziemy już wprost „gotowość” i wzmiankę o tym, że jest możliwe „mieć dyżur”, a nie wykonać pracy.
Dwie ostatnie definicje zdają się lekko kontrastować z pierwszą, w myśl której nie tylko gotowość jest potrzebna, ale też pełnienie. Czy w tej pierwszej definicji po średniku (lub nawet przed : ) nie miało być:
„też: okres pozostawania w gotowości do pełnienia tych obowiązków”?
Z góry dziękuję!
-
Nieistniejące zachorowywać 10.06.201910.06.2019Szanowni Państwo,
czy forma zachorowuje jest poprawna? Często można usłyszeć w mediach, że np. wiele osób zachorowuje na jakąś chorobę. Czy nie należy raczej użyć w tym kontekście słowa zapada?
Z poważaniem
Anna Pachocka
-
niestety14.07.200314.07.2003Szanowna Redakcjo!
Zwracam się do Państwa z prośbą o wykładnię interpunkcji związanej z wyrazem niestety. Czy regułą na interpunkcyjny podział zdania jest tylko interpretacja piszącego i potrzeba uzyskania określonego stopnia ekspresywności? Czy ponizsze przykłady można uznać za zgodnę z tą normą?
Niestety, jestem chory.
Jestem niestety chory.
W odpowiedziach na pytania korespondentów zauważyłem jednak pewną regułę – czy wtrąconego niestety nie oddziela się (generalnie) przecinkami? -
Niewłaściwy szyk wyrazów w zdaniu
6.03.20246.03.2024Szanowni Państwo,
jak należy rozumieć następujące stwierdzenie z regulaminu pracy:
miejsce wykonywania pracy zdalnej okazjonalnej – miejsce wykonywania pracy poza miejscem jej stałego wykonywania określonym w umowie o pracę na terytorium RP, wskazane przez pracownika, a następnie uzgodnione i zaakceptowane przez kierownika jednostki organizacyjnej?
Chodzi mi o okolicznik miejsca „na terenie RP”. Czy dotyczy on miejsca określonego w umowie o pracę? A może miejsca wykonywania pracy zdalnej okazjonalnej?
Z wyrazami szacunku
Robert Gajewski
-
Opiekować się – dlaczego z się?26.07.201726.07.2017Czasownik opiekować łączy się zawsze z się. W gwarze sądeckiej jednak nigdy.
Mówimy: Opiekuję córkę, zamiast: Opiekuję się córką, Wyjechała opiekować chorych, zamiast: Wyjechała opiekować się chorymi.
Na chłopski rozum to ma sens! Przecież się oznacza zwrotność, a opiekę sprawuje się zawsze nad kimś.
Czy jest jakieś uzasadnienie, dlaczego opiekować +się, zamiast samego opiekować?
Napić się, najeść się, zakochać się – czynność jest wykonywana na wykonującym, ale opiekować się?