chwila
  • ano czy a no?
    21.10.2009
    21.10.2009
    Szanowni Państwo,
    czy konstrukacja „A no właśnie” jest prawidłowa? Czy też powinno być: „Ano właśnie”? Poniżej przedstawiam fragment dialogu:
    – Przypominam, że pan ma za chwilę spotkanie.
    - A no właśnie. Zupełnie zapomniałem.

    Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Justyna Maj
  • będąc czynnym zawodowo
    6.07.2008
    6.07.2008
    Szanowni eksperci,
    proszę o odpowiedź na małe pytanie. Czy w zdaniu „Zmarł w wieku 90 lat, do ostatnich chwil będąc czynnym zawodowo” powinno być właśnie czynnym czy czynny? Toczę na ten temat z kimś spór i jestem zdania, że należy użyć formy czynnym.
    Łączę pozdrowienia.
  • bip
    25.04.2006
    25.04.2006
    Proszę o wyjaśnienie kwestii, jakim wyrazem dźwiękonaśladowczym powinno się w języku polskim oddawać sygnał znany na przykład z automatycznej sekretarki czy pagera (w języku angielskim beep). Znalazłem takie wyrazy jak dryń, brzdęk, ale nie wydają się one dokładnie oddawać tego dźwięku. Czy można zastosować spolszczenie bip?
  • bohater tytułowy
    3.07.2007
    3.07.2007
    Gdzie są granice „tytułowości” bohatera? Czy są tytułowymi bohaterami:
    — Izabela Łęcka w Lalce?
    — Judym w Ludziach bezdomnych?
    — Kate w Zagubionych?
    — pies Jip jest w Doktorze Doolittle i jego zwierzętach?
    — każdy robotnik leśny w Siekierezadzie albo Zimie leśnych ludzi?
    — Aniela w Damach i huzarach?
    — Pan Komendant w Szabli od Komendanta?
    — każda małpa w Planecie małp?
  • Boli, pacjencie?

    28.05.2015
    28.05.2015

    Byłem ostatnio u dentysty. Młoda pani stomatolog przez cały czas zwracała się do mnie per pacjencie („Boli, pacjencie?”, „Jeszcze chwila, pacjencie” itp.). Czy taka trochę dla mnie dziwna forma jest uprzejma i dopuszczalna?

  • być w terapii (?)

    26.10.2023
    26.10.2023

    W ostatnim czasie zauważyłem wśród ludzi użycie sformułowania „być w terapii” jako oznajmienie informacji „być w trakcie procesu terapii”. Do tej pory wydawało mi się, że poprawne jest użycie przyimka "na" (przynajmniej potocznie), chociaż „być na terapii” może brzmieć bardziej jak „być w danej chwili na sesji terapeutycznej”. Moje pytanie brzmi: czy możemy powiedzieć w terapii, czy zamiast tego powinniśmy zawsze doprecyzować, mówiąc „w trakcie procesu terapeutycznego” (lub inne podobne sformułowania)? Co z przyimkiem na?

  • Był to bomba-facet, ale facet bomba
    24.04.2019
    24.04.2019
    Szanowni Państwo,
    być może wątpliwość, czy wyrażenia bomba facet nie należałoby zapisywać z łącznikiem (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Bomba-facet;19340.html), ma swoje źródło w treści reguły 51.2 [187] WSO. Wydaje mi się, że gdyby literalnie się do niej stosować, to należałoby zapisać właśnie bomba-facet, czyż nie? Mnie ta reguła wydaje się dość dziwna. Właściwej jej interpretacji obawiam się szczególnie na konkursach ortograficznych.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • by-pass
    18.02.2002
    18.02.2002
    Proszę Państwa, w języku technicznym często używane jest słowo bypass (z języka angielskiego) i pisane jako bajpas. Czy poprawniej jest kanał obejściowy (obejście) – tak ja uważam, ale inżynierowie często stosują – nawet w oficjalnych tłumaczonych dokumentacjach – bajpas lub piszą bypass.
    Co ciekawe, w tej chwili mam tekst niemiecki o kotle odzyskowym i jest w nim użyte słowo angielskie bypass, w pisowni niemieckiej bez spójnika, by-pass. Niemcy dawniej stosowali Umleitung, co jest polskim odpowiednikiem obejścia (przewód obejściowy), a w dużych kotłach kanał obejściowy.
    Pytanie brzmi: czy wolno i jest elegancko używać słowa bypas i jak pisać? – Chyba przez jedno s?
    Zbigniew Rataj
    Politechnika Śląska – nauczyciel akademicki.
  • Cesarstwo Rzymskie i Rzeczpospolita szlachecka
    9.10.2014
    9.10.2014
    Szanowni Państwo,
    czy poprawny jest zapis cesarstwo zachodniorzymskie małą literą? Jest to zachodnia część cesarstwa rzymskiego, czyli jakiś obszar dawnego państwa. Mam jednak wątpliwości, ponieważ jest też zapis Cesarstwo Rzymskie.
    Podobnie, czy poprawny jest zapis Rzeczypospolita szlachecka: „Z chwilą powstania Rzeczypospolitej Szlacheckiej…”? Wydaje mi się, że słowo szlachecka jest tylko określeniem Rzeczypospolitej, a nie tworzy z nią nazwy własnej.
    Dziękuję za odpowiedź!
  • Chcesz ogórka czy ogórek?
    16.07.2001
    16.07.2001
    Szanowni Państwo,
    problem z jedzeniem! Czy „Zjadłam ogórka”, czy raczej „Zjadłam ogórek"? A co z pomidorem? „Zjadłam pomidora"? A kiedy gorąco, to „Zjadłam loda”, a może raczej „Zjadłam lody"? Będę wdzięczna za wyjaśnienie. W tej chwili jeden poprawia drugiego, jak nie przymierzając przysłowiowy Marcin.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Krystyna Urbańska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego