-
skoczyć
6.11.20226.11.2022Dzień dobry,
czy od czasownika skoczyć można utworzyć imiesłów przymiotnikowy bierny?
-
zapomnieć i zapamiętać28.01.201528.01.2015Szanowni Państwo,
dlaczego wyraz zapominać oznacza wyrzucanie czegoś z pamięci, a nie utrwalanie, jak podobne słowo w języku rosyjskim? W przypadku słowa zapamiętać przedrostek za ma przecież odwrotną funkcje.
Z wyrazami szacunku
Michał -
Ile koniugacji w języku polskim?29.09.201429.09.2014Dzień dobry!
Przeglądałam ostatnio podręczniki do nauki języka polskiego jako obcego. Zdziwiło mnie to, że podają one cztery tylko koniugacje, podczas gdy w różnych słownikach języka polskiego podaje się jedenaście wzorów koniugacji (a oprócz tego warianty niektórych z nich). Z czego wynika ta różnica i ile w końcu mamy koniugacji w języku polskim?
Uprzejmie dziękuję za odpowiedź i życzę dobrego dnia!
Katarzyna
-
interagować
29.12.202329.12.2023Dzień dobry, spotkałam się w paru publikacjach z czasownikiem "interagować" (w znaczeniu „A interaguje z B” = „A i B wzajemnie na siebie oddziałują”). Czy taki czasownik jest poprawnie utworzony? Interesuje mnie również pochodzenie; w słownikach łacińskich nie znajduję „interagō”, od którego polski wyraz mógłby powstać.
-
Jest i nie ma23.09.201423.09.2014Dzień dobry,
od dłuższego czasu nurtuje mnie pewna kwestia. Otóż gdy mówimy np. „W basenie jest woda”, używamy czasownika być, natomiast już w zaprzeczeniu tego zdania „W basenie nie ma wody” używamy formy słowa mieć. Skąd ten dysonans? -
jest – nie ma
9.04.20239.04.2023Dzień dobry,
chciałbym zapytać o powód, dla którego różnymi czasownikami określamy to czy coś się gdzieś znajduje, czy też nie. Przykładami mogą być: „we wsi jest szkoła”, „tam jest pies” używające odmienionego czasownika "być", ale „we wsi nie ma szkoły”, „tam nie ma psa” z czasownikiem „mieć”.
-
Nie będę potrafiła?2.02.20092.02.2009Ostatnio dość często słyszę w TV (w serialach, dyskusjach ludzi wykształconych) tego rodzaju konstrukcje składniowe: „Nie będę potrafiła tego zrobić”, „Banki same będą potrafiły zadbać o swoje interesy” itd. Mam więcej wynotowanych podobnych przykładów. Uczono mnie w mojej wileńskiej szkole, że nie można tworzyć czasu przyszłego złożonego od czasowników dokonanych.
Pozdrawiam i dziękuję. -
Ruchomość zaimka zwrotnego się15.01.201915.01.2019Szanowni Państwo,
jak bardzo „rozbiegane” może być się w zdaniu? Zazwyczaj powinno stać przy czasowniku, za lub przed, ale są przypadki, w których nie da się oddzielić tego zaimka od jego czasownika. Czy mogę prosić o przykłady sytuacji (lub teorii), w których jest to dozwolone (i jak daleko od czasownika), a w których nie?
-
rżnąć a dorznąć10.11.201510.11.2015W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar -
Skąd się wzięło niech?2.01.20092.01.2009Formy 3 os. trybu rozkazujacego w jęz. pol. tworzy się za pomocą partykuły życzeniowej niech(aj). Podobne konstrukcje spotyka się w języku scs. (da …) i rosyjskim (pust'…). Jaka jest geneza tych partykuł? Czy nie są to zniekształcone formy trybu rozkazujacego czasowników posiłkowych (do)puść albo daj, podobnie jak let him do w języku angielskim?