czterdziesty
  • określanie czasu
    5.06.2012
    5.06.2012
    Szanowny Panie Profesorze,
    dziś wzięłam udział w rozważaniach na temat poprawnego wyrażania godziny. Z tej dysputy powstało moje pytanie: „Czy forma czterdzieści po drugiej jest poprawna (obok czternastej czterdzieści i za dwadzieścia trzecia)?
    Pozdrawiam
  • pisownia liczebników porządkowych
    25.03.2009
    25.03.2009
    Czy w jednym tekście (np. recenzji, artykule) należy liczebniki porządkowe pisać albo za pomocą liczb, albo słownie, czy też można je mieszać? Moja znajoma jest zdania, że nie powinno się pisać raz w latach 80., a raz w latach czterdziestych, tylko trzeba wybrać któryś sposób. Ja zaś stosuję różny zapis, a nawet wolę daty zakończone na -dziestych zapisać słownie, a na -dziesiątych liczbowo (o ile, rzecz jasna, nie występują w jednym zdaniu).
  • zapis liczebników
    9.02.2006
    9.02.2006
    Szanowni Państwo, chciałam jeszcze raz zapytać o pisownię liczebników – czy w jednym tekście, a nawet na jednej stronie można napisać liczebniki za pomocą słów i cyfr. Np. „W więzieniach było tysiące osób. Dwie trzecie skazanych wraca do więzienia, 20 % nieletnich i 55 % dorosłych”, „W ośrodkach zamkniętych jest dwa miliony (czy 2 mln?) uchodźców”, „Jedna na czterdzieści dwie osoby choruje na raka”, „4 tys. więźniów pozostanie tam do końca życia”.
    Dziękuję za pomoc,
    Małgorzata Płazowska
  • człowiek czy osoba?

    5.01.2008
    5.01.2008

    Szanowni Państwo!

    Osoby są policzalne, ludzie nie. „Wystawę zwiedziło około czterech tysięcy osób (czy ludzi?)” – cztery tysiące to konkretna liczba, ale około sugeruje, że nie zostali oni policzeni co do jednego. „Wystawę zwiedziło czterdzieści tysięcy osób (czy ludzi?)” – brak około sugeruje, że liczba jest dokładna, ale jej wielkość pozwala przypuszczać, że to określenie szacunkowe. Będę bardzo wdzięczna za rozstrzygnięcie.

    Magdalena

  • kaczka-dziwaczka
    27.11.2012
    27.11.2012
    Czy prawidłowo użyto łącznika w następujących zdaniach:
    1. Postanowił powitać swoje czterdzieste urodziny w czapeczkach-baseballówkach i butach sportowych firmy Nike.
    2. Przypomina królową-topielicę, która mimo wszystko nadal tkwi na swoim tronie.
    3. Czuje się jak wdowa-ladacznica o świeżo rozjaśnionych włosach ukrytych pod woalką, czuwająca przy trumnie i jednocześnie nie spuszczająca oczu z mężczyzn, którzy mogliby zająć miejsce jej męża.
  • Kantorowskie lata 18.
    21.02.2018
    21.02.2018
    Tadeusz Kantor w jednym z wywiadów w 1990 r. użył takiego sformułowania: to była podstawa wszystkich późniejszych opracowań na temat konstruktywizmu, (…) awangardy lat 18. naszego wieku. To znaczy z jakiego czasu? Z 1918 r.? Z dekady 1910–1920? Książka, do której się odnosi, ukazała się w 1928 r. i omawia dzieła z pierwszych trzech dekad XX w. (1900–1927). W wyszukiwarce Google taki zwrot pojawia się tylko w odniesieniu do tego właśnie wywiadu.
    Bardzo dziękuję za pomoc.
  • kopczarz
    26.02.2003
    26.02.2003
    W odpisie aktu urodzenia mojego przodka z 1844 r znajduje się określenie: „włościanin lat czterdzieści mający kopczarz z Ożumiecka”. Interesuje mnie, co oznaczało słowo kopczarz, niestety w słownikach nic nie znalazłem. Co oznacza to słowo?
    Z góry dziekuje za pomoc.
  • k-ty?
    6.12.2002
    6.12.2002
    Moje pytanie związane jest z zapisem liczb. Bardzo często zamiast pisać np czterdziesty piszemy 40-ty. Do niedawna byłem święcie przekonany, że taka forma jest poprawna, ponieważ stosuje się ją powszechnie nawet w środowiskach akademickich. Chciałbym zapytać się, dlaczego taki zapis nie jest poprawny? Czasem wyliczamy coś, używając jakiejś zmiennej, np k. Czy mogę wtedy napisać, że np chodzi o k-ty element?
  • Lata dwudzieste, lata trzydzieste…
    15.03.2017
    15.03.2017
    Jeśli coś wydarzyło się w latach 1940–1949, mówimy, że wydarzyło się w latach czterdziestych, w latach 1950–1959, w latach pięćdziesiątych itd. Jak zatem mówimy o latach 1900–1909? W latach 1900? Czy może należy użyć omówienia np. w pierwszej dekadzie XX wieku?
  • Liczymy garście 

    31.12.2020
    31.12.2020

    Szanowni Profesorze,

    uczę się polskiego i niedawno zobaczyłem słowo garść wraz z różnymi liczebnikami. I chciałbym zapytać dlaczego dwie garście, natomiast pięć garści?


    Z wyrazami szacunku

    Denys Fiks

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego