czysto
  • Enerdówka z Enerdówka
    27.06.2006
    27.06.2006
    Mam pytanie o formy związane z dawnym określem Niemiec Wschodnich tj. NRD. Mówi się NRD-ówek, NRD-owiec, a jak będzie brzmieć i czy w ogóle istnieje żeńska forma? Czy w tym przypadku powinnam powiedzieć raczej Niemka z NRD-ówka?
    Dziękuję za odpowiedź,
    Joanna
  • Factcheckingowy

    25.05.2022
    25.05.2022

    Dzień dobry, która z form jest poprawna: portal fact checkingowy czy pisane łącznie factcheckingowy? A może z myślnikiem? A jaka jest prawidłowa forma słowa fact checking? Uprzejmie proszę o odpowiedz.

  • feed
    28.12.2007
    28.12.2007
    Chciałem zapytać o polski odpowiednik angielskiego feed. Najczęściej niewłaściwie tłumaczy się je jako kanały wiadomości lub RSS (a to nie to samo co news channels; feeds to także inne formaty niż Atom). Subskrybuje się je?
  • formy potencjalne
    2.01.2003
    2.01.2003
    Szanowni Państwo!
    grając w scrabble, spotkałam sie z określeniem uważałom i uważałoś – ponoć jako odmiana czasownika uważać w czasie przeszłym rodzaju nijakiego. Powiedziano mi, iż jest to forma potencjalna i być może niedługo zostanie uznana za powszechną. Jakoś nie mogę sobie tego przyswoić. Czy to samo objęłoby np. czasowniki: pisać, mówić, czytać? Moim zdaniem wyrazy te określają czynności wykonywane jedynie przez osoby o określonej płci, stąd do tej pory występowała tylko ich odmiana żeńska i męska. Będę wdzięczna za rozwianie moich wątpliwości: czy formy uważałom, uważałoś itp. można uznać za poprawne?
    Bardzo dziekuję.
    Z poważaniem
    Małgorzata Żabówka
  • francuskie tytuły arystokratyczne
    26.08.2002
    26.08.2002
    Drodzy Państwo!
    Mam problem, który nie dotyczy może bezpośrednio pisowni polskiej, ma z nią jednak związek. Otóż chodzi o zasady pisowni imion i tytułów arystokratycznych osób spoza Polski.
    Wiem, że ogólne zasady pisowni imion wymagają, aby imiona postaci panujących (np. królów) lub funkcjonujących powszechnie w polskiej świadomości (np. Joanna d'Arc) spolszczać, zaś pozostałe pozostawić w formie oryginalnej. Tak przedstwia się sytuacja w większości książek, z którymi miałem do czynienia. Jadnakże prof. W. Dworzaczek w swojej Genealogii (zestaw tablic genealogicznych rodów panujących w Polsce i krajach ościennych) ominął powyższą zasadę, spolszczając bez wyjątku wszystkie imiona. Wydaje mi się, że w tym przypadku zabieg ten nadał zestwieniom genealogicznym przejrzystości – jest więc uzasadniony.
    Gorzej sprawa przedstawia się z tytułami arystokratycznymi. W różnych publikacjach spotkałem się z różną ich pisownią. Np. w biografii Ludwik XVI pióra Jana Baszkiewicza (Wrocław 1983) sam król, przed objęciem władzy, nosi tytuł księcia Berry. Natomiast jego bratanek, który nigdy władzy nie objął, tytułowany jest już księciem (diukiem) de Berry. Przytoczę jeszcze jeden przykład. W powyższej książce brat Ludwika XVI (przyszły Karol X) tytułowany jest hrabią Artois, natomiast w biografii Karola X autorstwa José Cabanisa (W-wa 1981)- hrabią d'Artois. Takie przykłady można zresztą mnożyć w nieskończność.
    I tutaj pojawia się mój problem i moje pytanie. Opracowuję właśnie tablicę genealogiczną francuskiej dynastii Burbonów. Pojawia się tam mnóstwo osób zarówno panujących, jak i posiadających czysto tytularne godności arystokratyczne, wiele odsób, które są Polakom znane dobrze jak i nie. Jak postąpić w takiej sytuacji? Być może w przypadku tytułów obowiązuje podobna zasada jak i w przypadku imion? A jeśli tak, to czy dla zachowania przejrzystości mogę zrezygnować z przedrostków de, d' itp.?
    Proszę Państwa o sprecyzowanie zasad obowiązujących w przedstawionych przeze mnie przypadkach i z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem
    Przemo Jaworski
  • funk i funky
    3.06.2005
    3.06.2005
    Czy funk i funky to synonimy? PWN-owski Słownik terminów muzyki rozrywkowej pana Wolańskiego nie rozwiał moich wątpliwości.
  • Germanizmy składniowo-frazeologiczne
    2.10.2019
    2.10.2019
    Szanowni Państwo,
    w kilku miejscach spotkałem się z informacją, że zwroty w odpowiedzi czy w nawiązaniu to kalki z języka niemieckiego i poprawnie powinno się pisać odpowiadając, nawiązując. Czy faktycznie tak jest i czy Państwa zdaniem te rzekome germanizmy są dopuszczalne w poprawnej korespondencji urzędowej?
    Z wyrazami szacunku
    Piotr Michałowski
  • Górna czy Górny?
    27.09.2009
    27.09.2009
    Jak to jest, że kobiety o nazwiskach przymiotnikowych nie chcą na ogół ich odmieniać (Halina Górny zamiast Górna, Maria Krzywy zamiast Krzywa), a z drugiej strony nalegają, żeby nazwy zawodów, funkcji itp. miały swoje odpowiedniki żeńskie (wykładowczyni, kierowniczka)? Nie chodzi mi oczywiście o odpowiedź ze stanowiska socjologiczno-psychologicznego, tylko polonistycznego: czy przymiotnikowych nazwisk kobiecych nie należy odmieniać?
  • Hajtać czy chajtać (się)?
    10.07.2011
    10.07.2011
    Dzień dobry,
    jaką pisownię słowa (c)hajtać uznaliby Państwo za poprawną? USJP podaje tylko wersję przez ch, ale wg użytkowników witryny sjp.pl w Innym słowniku języka polskiego (2000) została podana wersja przez h. Ta druga jest też o wiele popularniejsza w Google'u (może przez podobieństwo do niemieckiego heiraten?).
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • Halszka a Elżbieta
    26.07.2017
    26.07.2017
    Szanowni Państwo,
    czy wiadomo, dlaczego Sienkiewicz zdrabniał Helenę Kurcewiczównę jako Halszkę, skoro jest to zdrobnienie imienia Elżbieta?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego