-
abrewiacja i akronim4.10.20054.10.2005Witam serdecznie.
Prosiłbym o wyjaśnienie mi, jaka jest zasadnicza różnica pomiędzy abrewiacją a akronimem. Czy PKP to abrewiacja czy akronim? Czy etc. to abrewiacja czy akronim? Czy IKEA to abrewiacja czy akronim?
Pozdrawiam serdecznie
Tomasz Janiszewski -
Admonicja 15.03.201715.03.2017Szanowni Państwo,
według Słownika wyrazów obcych PWN jednym ze znaczeń wyrazu admonicja jest ‘pouczenie’. Czy zatem poprawne jest wyrażenie: księżowskie admonicje o wykazywaniu silnej woli?
-
Anaforyczne jiż i jenże30.10.201830.10.2018Chciałabym się zapytać o pewne staropolskie słowo, mianowicie jiż, jenże. Dowiedziałam się, że oba te słowa znaczą który. Jak brzmią inne formy tego określenia – w rodzaju żeńskim, nijakim, w liczbie mnogiej (męskoosobowej i niemęskoosobowej)?
Pozdrawiam,
Katarzyna K.
-
Andrzejki i jasełka2.12.20052.12.2005Andrzejki i jasełka. Bez liczby poj. W dop. andrzejek i jasełek. Tak mówi słownik. Więc bez rodzaju? Skąd się wzięła nazwa jasełka? Andrzejki od dnia św. Andrzeja – ale dlaczego w obu przypadkach nazwa jest liczbą mnogą? Przepraszam, że kilka pytań, ale wokół jednego tematu…
-
a pochylone30.10.200930.10.2009Dlaczego a pochylone nazywa się a pochylone ;))
-
aspan, mopan itp.25.12.201125.12.2011Dzień dobry,
WSO podaje, że jedynym prawidłowym celownikiem od rzeczowników jaśniepan i sobiepan jest ten z końcówką -u. Z kolei w SJP pod red. M. Szymczaka przy hasłach aspan, jespan, jeśpan i waćpan mamy „C. -u, a. -owi”. W przypadku mospana I mopana słowniki konsekwentnie pomijają trudną odmianę. Czy można założyć, że końcówka celownika -owi jest poprawna dla każdego dawnego rzeczownika zakończonego na -pan?
-
Azaż dyjabły7.03.20147.03.2014Dzień dobry!
Proszę określić, z jakim rodzajem archaizmu mamy do czynienia w przypadku wyrazów: dyjabły, fijołki oraz bodajż, azaż.
Pozdrawiam
R.K. -
bezczelny
12.10.202312.10.2023Szanowni Państwo,
w nawiązaniu do pytania, które pojawiło się już na stronie: „... Mieć czelność to mieć śmiałość coś zrobić (...). Dlaczego mówimy więc, że ten sąsiad jest bezczelny, czyli bez czelności, skoro właśnie tę czelność miał?”, chciałam również poprosić o odpowiedź. Sam początek wyrazu bez sugeruje brak czegoś (czelności w tym wypadku), a jednak „ma się” czelność. Skąd ten kontrast? Czy może „bez” w „bezczelny” nie ma znaczenia braku i ma zupełnie inne pochodzenie? Pozdrawiam
-
bieżyć28.06.200528.06.2005Witam,
pytanie dotyczy użycia słowa bierzy, występuje ono w XVI w. pieśni Adama Czachrowskiego. Fragment: „Pod świetnymi chorągwiami,/ Głośny trąbą i bębnami,/ Bierzy pochylony lasem,/ Dla sławy, dla zysku czasem”. Skąd taka pisownia w staropolszczyźnie? Podobno dawniej pisano też np. „Przybieżeli do Betlejem pasterze” przez ż. Jak to jest? -
bniec11.01.201311.01.2013Wielki słownik ortograficzny PWN (podobnie jak wiele innych słowników) podaje następującą odmianę rzeczownika bniec: bieńca; bieńce, bieńców. Proszę o wyjaśnienie, dlaczego właśnie taką odmianę uznano za prawidłową. Dlaczego bniec odmieniamy jak wieniec, a nie jak np. piec (bnieca; bniece, bnieców).