dawny
  • kolaboracja
    28.01.2008
    28.01.2008
    Witam serdecznie,
    chciałem spytać, czy słowa kolaboracja można dziś używać w przestarzałym zaczeniu współpracy z kimkolwiek.
    Z poważaniem,
    Jan Radomski
  • konował i świniopas
    27.02.2009
    27.02.2009
    Proszę o skomentowanie pisowni wyrazów konowiąz, konowód, motowąz (wszystkie wzięte ze Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego). Intryguje w nich brak i (jedynie konowód ma oboczny wariant koniowód). Czy konował również pochodzi od konia?
  • Końcówka -mi

    30.12.2020
    30.12.2020

    Dzień dobry,

    wiadomo, że w narzędniku liczby mnogiej mamy kilkanaście wyjątków z końcówką -mi (ludźmi, braćmi, gośćmi, dziećmi itp.). Interesuje mnie odpowiedź na pytanie, czy dawniej takich słów z końcówką -mi było więcej i od czego zależało, czy dane słowo ma końcówkę -mi czy -ami?


    Serdecznie pozdrawiam i ukłony przesyłam

    Tobiasz Bimbalski

  • kościół, kościołek/kościółek, kościołeczek
    29.09.2012
    29.09.2012
    Wyrazy kończące się na -ół mają zdrobnienia z końcówką -ołek (tobołek, wołek, wądołek), ale kościół tworzy dodatkowy – popularniejszy, jak wynika z Google'a – wariant z -ółek. Jednak przy kolejnym stopniu zdrobnienia słowniki (Doroszewski, Podracki) notują już wyłącznie kościołeczek. Czy brak formy kościółeczek jest przeoczeniem, czy przeciwnie – z jakichś powodów należy uznać ją za niepoprawną?
  • Kowalski i inni
    23.02.2010
    23.02.2010
    Kowalski jest jednym z najpopularniejszych polskich nazwisk, Ciesielski czy Kołodziejski średnio, natomiast prawie nie spotyka się Szewskich czy Krawieckich. Wszystkie te nazwiska pochodzą od nazw popularnych zajęć, szewc i krawiec nie są egzotyczniejsi od kowala (podobnie nazwiska Szewczyk i Krawczyk nie odstają aż tak od Kowalczyka). Czy istnieje jakaś językowa teoria, skąd te dysproporcje w przypadku końcówki -ski?
  • księgi i książka
    1.04.2012
    1.04.2012
    Dzień dobry,
    czy księgi (komora żołądka) mają coś wspólnego z księgami (dużymi książkami)? Uniwersalny słownik języka polskiego podaje w dopełniaczu liczby mnogiej księg, natomiast Ortograficzny słownik języka polskiego pod red. T. Karpowicza ksiąg. Która wersja jest poprawna?
    Pozdrawiam.
  • Kto jest winny czego? Być winnym – kilka uwag o pochodzeniu frazy

    22.07.2021
    22.07.2021

    Proszę o szersze opisanie pod kątem etymologicznym znaczenia wyrażenia być winnym czegoś.

    Dziękuję.

  • kuku na muniu
    10.02.2005
    10.02.2005
    Chciałbym dowiedzieć się czegoś na temat słowa munio, pochodzącego oczywiście z powiedzenia mieć kuku na muniu. Czy pochodzi ono od słowa mózg? Jeśli tak jest, to dziwi mnie fakt, że nie jest pisane przez o z kreską, jak to jest w przypadku zdrobnienia nózia, pochodzącego od wyrazu nóżka. I jeszcze coś: o z kreską, u kreskowane – jakie jest poprawne określenie dla litery ó?
    Dziękuję.
  • kukurydzany i kamienować
    19.06.2007
    19.06.2007
    Chodzi mi o różnice w wymowie i w zapisie takich słów, jak kukurydzany, kamienować. Oczywiście taka ich wymowa potraktowana byłaby jako błąd. Podobnie błędny byłby zapis kukurydziany czy kamieniować.
    Skąd się w ogóle wzięły te udziwnienia? Przecież na przykład mamy mahoniowy, a nie mahonowy.
  • leśny dziadek
    21.11.2014
    21.11.2014
    Szanowni Państwo,
    ostatnio modne jest w języku gazetowym i potocznym określenie leśny dziadek. Co ono właściwie oznacza i skąd się wzięło? Wydaje się, że użytkownicy rozumieją pod nim szeroką paletę znaczeń, aż po 'ktoś żałosny, marna postać'.
    Dziękuję z góry za odpowiedź.
    Łukasz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego