dobitnie
-
lub i albo24.06.200324.06.2003Lub/i – czy ta forma jest poprawna? Spotkałem się w Wiedzy i Życiu z opinią, że spójnik lub zawiera w sobie jednocześnie albo oraz i. Tzn. (lub = albo + i). Przykładowo, mówiąc: „Do sklepu pójdę ja albo ty”, mogę mieć na myśli następujące możliwości:
1. Do sklepu pójdę tylko ja,
2. Do sklepu pójdziesz tylko ty.
Natomiast mówiąc: „Do sklepu pójdę ja lub ty”, biorę pod uwagę, że:
1. Do sklepu pójdę tylko ja,
2. Do sklepu pójdziesz tylko ty,
3. Do sklepu pójdziemy obaj, ty i ja.
W tym świetle używanie formy lub/i byłoby błędne, gdyż wystarczy samo lub zawierające już w sobie i.
Jeśli mam rację, to nie mogę też powiedzieć: „Przeżyję lub umrę”, bo to wyrażenie zawiera, zgodnie z proponowanym przeze mnie znaczeniem lub, możliwość przeżycia i śmierci jednocześnie, a to niemożliwe. Czy mam rację? Czy myślę poprawnie?
Jeśli zaś się mylę, to proszę mi wyjaśnić, czym różni się słowo lub od albo? Czy jest różnica semantyczna? -
nie X, ale Y22.09.200922.09.2009Mam pytanie dotyczące konstrukcji nie coś, ale coś. Czy powinienem powiedzieć: „Nie kupiłem forda, ale opla” czy „Kupiłem nie forda, ale opla”? Ta druga brzmi sztuczniej, ale orzeczenie nie jest zaprzeczone, tak jak w 1. zdaniu, w którym można by dopatrzyć się związku nie kupiłem opla, mimo że w zdaniu chodzi o sens przeciwny! Czy więc elipsa w 1. zdaniu jest dopuszczalne, czy należałoby powtórzyć orzeczenie, tyle że bez negacji?
-
ona, czyli pani Kowalska14.06.201114.06.2011Rozmowa asolwenta z sekretarką szkoły. Czy można w takich sytuacjach mówić: „W jakich godzinach pani Kowalska jest w szkole, bo to właśnie ona była moją wychowawczynią”, czy może lepsze jest: „W jakich godzinach pani Kowalska jest w szkole, bo to właśnie pani Kowalska była moją wychowawczynią”? Czy pomimo odpowiednich zwrotów ten zaimek ona burzy ton pełen poszanowania, acz naturalny? Proszę o odpowiedź:)
-
Pisownia zestawień rzeczowników cd.10.10.201610.10.2016Chciałem poruszyć raz jeszcze temat z porady. Główna wątpliwość, z której wynikło to pytanie, brzmi: czy przepisy nie dopuszczają jedynie takiej pisowni złożeń rzeczownikowych jak w regule [187]? Bo jeśli tak, to przykłady podane przez dr. Malinowskiego (i wiele innych, por. klubokawiarnia) są utworzone niepoprawnie. Idąc dalej, czy uzus nie wskazuje dobitnie potrzeby zmiany tych przepisów?
Czytelnik
-
precedensowy = bezprecedensowy?26.06.200926.06.2009Szanowni Państwo!
Proszę o wyjaśnienie różnicy między słowami bezprecedensowy i precedensowy – o ile taka istnieje. Czy jakieś wyjątkowe wydarzenie jest bezprecedensowe, bo nie ma podobnego precedensu, czy precedensowe, bo skoro innego precedensu nie ma, to ono samo taki tworzy? Czy obu tych wyrazów można używać w dokładnie takich samych sytuacjach i kontekście? -
seks czy sex?23.11.200723.11.2007Słowniki ortograficzne i języka polskiego podają sex jako oboczną formę słowa seks. Mamy także sex appeal, sex shop i sexy. Pisanie x zamiast ks jest częstym zabiegiem marketingowym, ostatnio pojawiły się bowiem filmy Sex w Brnie i Śmiertelnie sexowna. Czy pisownia przez x jest tutaj uzasadniona? Jest też hasło promujące jeden z filmów: „Zemsta jest sexi”, a co rusz można w rozmaitych sloganach przeczytać o textach i że coś jest robione na maxa. Co Państwo o tym sądzą?
-
Staropolszczyzna w wersji audio?
12.03.201312.03.2013Gdzie można znaleźć nagranie audio brzmienia starodawnej polszczyzny, tj. rekonstrukcji aktorskiej sposobu, w jakim dawniej potocznie mówiono?
-
trzymać czy ściskać?2.10.20132.10.2013Czy wyrażenie ściskać kciuki jest prawidłowe? Myślałem, że można tylko trzymać kciuki. Tak jest zresztą w Słowniku frazeologicznym PWN (2011).
-
tu i teraz8.06.20078.06.2007Przyznam, że irytować mnie zaczyna stosowanie bez umiaru konstrukcji tu i teraz albo na tu i teraz. Znajduję to coś już nawet w nowych książkach, np. „Na tu i teraz uważam, że masz rację”. Wystarczyłoby przecież obecnie, w tej chwili czy coś podobnego. Czy te tu i teraz są poprawne?
-
tylko i wyłącznie26.10.200926.10.2009Dzień dobry.
Mam dylemat dotyczący zwrotu tylko i wyłącznie. Moim zdaniem jest to błąd pleonastyczny i nie powinno się go używać. Niestety, mówiąc tak moim znajomym, zostałam poważnie zlinczowana słowami. Uważają oni, że w zwrocie tym nie ma nic złego i że wręcz powinno się go używać, ponieważ „lepiej” brzmi niż samo tylko i samo wyłącznie. Proszę o radę.
Magdalena Bród