dokładny
  • Jednolity a jednorodny
    10.04.2016
    10.04.2016
    Witam serdecznie,
    mam pytanie, które wiąże się z moją pracą zawodową. Czy jest jakakolwiek różnica pomiędzy znaczeniem słowa jednolity a jednorodny? System komputerowy, a właściwie jego twórca, wyraźnie daje mi do zrozumienia, że jedno słowo wyklucza drugie. Jednocześnie w opisie mam możliwość zaznaczenia różnorodny a nie ma opcji niejednolity. Sprawia mi to kłopoty i dostarcza niepotrzebnych utarczek słownych.

    Proszę o odpowiedź.
    Krzysztof
  • Jestem Polakiem – dlaczego narzędnik?
    15.10.2016
    15.10.2016
    Mój kolega z Włoch zapytał mnie, dlaczego polskie zdanie typu Jestem Włochem, Jestem Polakiem zawiera narzędnik, nie zaś jak w innych językach, które podlegają deklinacji, z mianownikiem (niem. Ich bin italienisch, wł. Sono Italiano). W łacinie widzimy podobną zależność – Jestem człowiekiem, Ecce homo.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z pozdrowieniami
    Albert Gorzelak
  • Jeszcze o chochliku drukarskim
    30.05.2018
    30.05.2018
    Szanowna Pani Profesor,
    w poradzie pt. Chochlik drukarski (7.05.2018) udzielona odpowiedź, w mojej ocenie, dotyczy raczej znaczenia tego zwrotu/określenia, a mnie w swoim pytaniu chodziło o jego etymologię, historię: kiedy, gdzie i jak powstał.

    Pozdrawiam
    Stratos Vasdekis
  • jeszcze o cudzysłowie
    10.10.2001
    10.10.2001
    Jak zapisać nazwę Prawo i Spawiedliwość – w cudzysłowie czy bez? Co zrobić z powstałym od tej nazwy skrótowcem PiS – zostawić bez cudzysłowu? Jak zapisać Samoobronę?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • Jota w jotę
    19.03.2019
    19.03.2019
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenia jota w jotę identyczne lub jota w jotę takie samo są pleonazmami?

    Z poważaniem
  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • Kiczkiczowaty. Dlaczego nie kiczowy?
    10.02.2016
    10.02.2016
    Szanowni Państwo,
    dlaczego przymiotnikiem od słowa kicz jest kiczowaty, a nie *kiczowy? Skąd taka prawidłowość?
    Za odpowiedź serdecznie dziękuję!
  • kiszono, kwaszono
    6.03.2022
    10.03.2012
    Szanowni Państwo!
    Ogórki kiszone czy kwaszone? Które określenie jest poprawne? Pozornie i na pierwszy rzut oka oba wydają się dobre, ale przecież ogórki się kisi, a nie kwasi czy zakwasza, nieprawdaż?
    Anna D.
  • Kłopotliwy Murzyn

    16.12.2020
    31.01.2017

    Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

    Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

  • kogo i czyje
    30.09.2014
    30.09.2014
    Witam,
    jako osoba, która do niedawna używała słowa kogo zamiennie z czyje chciałbym dokładniejszego uzasadnienia niepoprawności tego zwrotu. Na pytanie „Czyje to jest?” możemy odpowiedzieć „Czyjeś?”, ale nie „Kogoś?”. Jednak odpowiemy „Kogoś innego” a nie przekażemy tego używając słowa czyjeś, co dla mnie zwrot „Kogo to jest” czyni po prostu naturalnym. Liczę na rozwianie moich wątpliwości, żebym z czystym sumieniem mógł wyeliminować „Kogo to jest?” z mojego słownika.
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego