domniemany
  • Domniemane wyrażenie zgody

    19.09.2022
    19.09.2022

    Jak napisać „domniemane wyrażenie zgody”?

  • do Sadłogoszcza czy do Sadłogoszczy?

    27.07.2022
    27.07.2022

    Szanowni Państwo,

    proszę o rozwianie wątpliwości odmiany miejscowości o nazwie Sadłogoszcz - wsi położonej w woj. kujawsko-pomorskim.

    Mieszkańcy traktują wyraz jako rodzaj męski (w moim odczuciu słusznie), a więc odmieniają: z Sadłogoszcza, w Sadłogoszczu itd.

    Ponieważ tym okolicom bliska jest Bydgoszcz, zasugerowano się, iż Sadłogoszcz należy odmieniać jako wyraz rodzaju żeńskiego, zatem zwolennicy takiej odmiany twierdzą, że coś ma miejsce w Sadłogoszczy, a nie: w Sadłogoszczu.

    W moim odczuciu należałoby jednak zasugerować się odmianą miejscowości Małogoszcz (słownik poprawnej polszczyzny podaje, że to wyraz rodzaju męskiego), gdyż Sadłogoszcz - Małogoszcz są budową bardziej zbliżone niż Sadłogoszcz - Bydgoszcz, i jednak pozostać przy tradycyjnym: z Sadłogoszcza, w Sadłogoszczu itd.

    Jakie jest Państwa zdanie na ten temat?

  • (nie)zupełnie nowy
    3.03.2012
    3.03.2012
    Moje pytanie dotyczy sformułowania zupełnie nowy – czy jest tu jakikolwiek błąd językowy czy logiczny? Spotkałem się z argumentacją mówiącą o tym, że nowy jest po prostu nowy i nie potrzeba wzmacniać go słowem zupełnie. Jednak z drugiej strony można tak powiedzieć o każdym innym użyciu słowa zupełnie: zupełnie inny (wystarczy inny), zupełnie się zgadzać (po prostu zgadzać się). Czy zatem zupełnie nowy i nowy to na pewno to samo?
    Pozdrawiam
  • angielskie tytuły szlacheckie
    28.09.2006
    28.09.2006
    Angielski tytuł może być rodowy (Gordon Byron, 6. baron Byron) lub terytorialny (Henry Home, lord Kames). Czy to wpływa na odmianę (lorda Byrona, lorda Kames), czy nie (lorda Byrona, lorda Kamesa)? David Lindsay, 1st Duke of Montrose – diuka Montrose czy diuka Montrose’a?
    Edward de Vere, 17th Earl of Oxford (domniemany Szekspir). Czy po polsku ma być: hrabia Oksford czy hrabia Oksfordu, z hrabią Oksford, z hrabią Oksfordu czy z hrabią Oksfordem? Czy te kwestie reguluje jakaś zasada?
  • Brukselizm wykonywać środki zapobiegawcze

    21.12.2018
    21.12.2018

    Moja wątpliwość dotyczy środków (w domyśle – zapobiegawczych). Czy takie środki mogą być wykonane? Intuicja moja bardzo protestuje przeciwko takiemu zestawieniu. Wyszukiwarka Google zdaje się uzasadniać moją wątpliwość – dla wyrażenia wykonaćśrodki ma 436 rekordów, które albo odsyłają do środków czystości (Możemy samodzielnie wykonać środki czystości przeznaczone do dbania…), albo wskazują na przypadkowe sąsiedztwo interesującego mnie rzeczownika z czasownikiem wykonać, np. na styku dwóch różnych zdań (Aby to zadanie wykonać, środki owe muszą mieć...).

    Wśród wyników pojawia się też kontekst pokrewny omawianemu wyżej. Ale jako takiej konstrukcji bynajmniej nie broni, zwłaszcza że wygląda na tłumaczenie (i jego kopie) urzędowego tekstu prosto z Brukseli (źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:22009A0515(02)):

    Środki zaradcze w przypadku niewykonania
    pomagają mu w wykonaniu takich środków zaradczych
    nie można przeszkodzić w wykonaniu środków zaradczych
    mogą wykonać środki zaradcze określone w artykule IX ustęp 1, przy czym mogą wykonać te środki tylko zgodnie z treścią upoważnienia.

    Mirosław Bańko w Słowniku dobrego stylu wśród czasowników „lubiących się” z rzeczownikiem środki wymienia m.in. dysponować, korzystać(z jakichś ś.),posługiwać się (jakimiś ś.),sięgać (po jakieś ś.), stosować (jakieś ś.), używać (jakichś ś.), wykorzystywać (jakieś ś.). Niestety, w wykazie tym czasownik wykonać nie występuje.

    W związku z powyższym konstrukcję wykonać środki zapobiegawcze należy traktować jako błąd językowy, jako neosemantyzm czy może jako termin prawniczy?

  • butelka mleka i worek z piaskiem
    5.07.2010
    5.07.2010
    Chciałbym dowiedzieć się, czy pisze się worek piasku czy worek z piaskiem? Akurat butelka mleka zamiast butelki z mlekiem jest dla mnie wiadoma (poprawnie jest, jak domniemam, butelka mleka).
  • Codex Argenteus i Mladá Boleslav
    30.11.2013
    30.11.2013
    Uprzejmie proszę o podpowiedź, jak odmieniać tytuł Codex Argenteus oraz nazwę czeskiego miasta Mlada Boleslav.
    Z poważaniem, TL
  • czczy
    23.10.2007
    23.10.2007
    Szanowni Państwo!
    Swego czasu zainteresowało mnie pochodzenie i być może pierwotne znaczenie określenia (być) na czczo. Czy ma ono związek przyczynowo skutkowy z faktem, że jeden z elementów przewodu pokarmowego określany jest jelitem czczym, czy też ma inne pochodzenie? Sam zwrot być na czczo przecież oznacza – opisując kolokwialnie – 'nie posiadać elementów strawianych, trawionych lub strawionych w przewodzie pokarmowym'.
  • czuha
    22.12.2004
    22.12.2004
    Witam!
    Problem dotyczy słowa: czuha (wariantywnej pisowni czuchy), jednak jest on również szerszy.
    Odmienimy: czuże, ale czy również: czusze? Słowniki tego nie rozstrzygają, gdyż pod:
    a) braha – braże, brasze
    b) duha – duże, dudze
    c) puha – puże, pudze
  • Dlaczego żebro, a nie rzebro?
    14.06.2012
    14.06.2012
    Szanowni państwo,
    dlaczego pisze się żebro, a nie rzebro, skoro odpowiednikiem wschodniosłowiańskim jest rebro? Jakie jest logiczne wytłumaczenie dla tego wyjątku?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego