Czy można osiągnąć konsensus (podobnie jak kompromis), skoro z definicji tego słowa wynika, że jest to zgodne stanowisko w jakiejś sprawie?
Dziękuję za odpowiedź i życzę wesołych Świąt.

Szanowni Państwo,
zwracam się z prośbą o pomoc w doborze/wymianie słowa, które jest mi niezbędnie potrzebne w pracy. Otóż pracuję w biurze, do którego należy składać stosowne dokumenty, informuję również zainteresowanych o procedurze załatwienia tych dokumentów i tutaj pojawia się mój problem: mówię wyrobić dokumenty lub załatwić (bardzo mi z tym źle). Nie chcę i nie będę już mówić, że klient ma sobie załatwić jak potrzebę albo wyrobić jak ciasto. Czym te słowa zastąpić?
Serdecznie, V

Dzień dobry.
Szukam etymologii słowa peloteza (peloteza, jak notują słowniki techniczne, inaczej zgniatarka, służy do ugniatania płatków mydlanych w jednolity blok). Nazwa w ogóle nie brzmi technicznie, zaś najbliższy trop doprowadził mnie do francuskiego słowa pelote (=poduszeczka)… Byłbym wdzięczny za pomoc w rozszyfrowaniu pochodzenia pelotezy.
Pozdrawiam.

Szanowni Eksperci,

moje pytanie dotyczy związku frazeologicznego „pijany w siwy dym”. Najstarszym znalezionym przeze mnie tekstem, w którym występuje, jest wiersz Jacka Kaczmarskiego „Pejzaż z szubienicą” z 1978 r., jednak większość przykładów użycia pochodzi chyba z XXI wieku (R. M. Groński, Jacek Piekara, książka W. Grossmana „Życie i los” w tłumaczeniu Jerzego Czecha). Czy ten frazeologizm nie został przypadkiem utworzony przez samego Kaczmarskiego? Jeśli nie, to jakie jest jego pochodzenie?

Szanowna Pani Profesor,
ostatnio zauważyłem, że coraz więcej ludzi używa formy czy mogę ci/pani/panu pomóż zamiast czy mogę ci/pani/panu pomóc. Zdarza się to nawet w sklepach, gdzie mówią tak ekspedientki. Czy to poprawna forma?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Angielski termin decent work został stworzony przez Międzynarodową Organizację Pracy (program „Godna praca’’). Ciekawe rozważania nad jego tłumaczeniem można znaleźć na stronie: http://www.unic.un.org.pl/nhdr/nhdr2004/roz01.pdf, gdzie czytamy, że praca może być godziwa lub godna, w zależności od interpretacji znaczenia. Czy z językowego punktu widzenia któryś z tych przymiotników jest zdecydowanie błędny w odniesieniu do pracy?

Szanowni Państwo!

Chciałbym zapytać, czy słowo propaganda jest nacechowane negatywnie, czy też można je nadal używać w sensie neutralnym, zgodnym z łacińską etymologią, jako szerzenie, rozpowszechnianie?

Z poważaniem

Grzegorz Janusz

Szanowni Państwo,

skąd się wzięła niekonsekwencja w tworzeniu przymiotników „dzierżawczych” na bazie zmiękczającego „j” od słów z ostatnią spółgłoską „g”? Regularnie jest boży od Bóg czyli wymiana g—ż zgodnie z regułą pierwszej palatalizacji. Podobnie buldoży od buldog, innych przykładów nie kojarzę. Jednak od wróg mamy wrogi - skąd tu miękkie g, czyżby analogia do przymiotników zwykłych, niedzierżawczych takich jak błogi? W każdym razie regularny przymiotnik wraży (choć z rusycyzmem cerkiewnym) wyszedł z użycia. Znowuż od papuga jest papuzi, całkiem nieregularnie — a może wg wzorca takiego jak w ptak—ptasi?

Proszę o naświetlenie tego problemu.

Łukasz

Szanowni Państwo,
Moje pytanie dotyczy składni, a mianowicie miejsca określeń rzeczownika w zdaniu. Spotkałam się z opinią, że rozbudowane określenia rzeczownika powinny występować po nim. Czy w takim razie wszystkie sformułowania typu:

• spalona słońcem skóra
• Traktowanie go jako godnego zaufania polityka jest nieporozumieniem
• Wprowadzone przez ministra zmiany na listach refundacyjnych doprowadziłyby do ograniczenia dostępności do leków
• Powietrze było przesycone jego działającym na zmysły zapachem

są błędne, czy też należy unikać takich konstrukcji tylko wówczas, gdy sformułowania są dwuznaczne – zob. drugi przykład, gdzie nie wiadomo, czy chodzi o kogoś godnego zaufania danego polityka, czy też o samego polityka, który jest godny zaufania.

Dziekuje za odpowiedz,
Krystyna Klejn

Szanowni Państwo,

czy poniższe imiona są przyswojone przez język polski, są dopuszczalne w Polsce, funkcjonują w Polsce?

1. Żeńskie Wiara (czes. Věra i słow. Viera; oboczne formy Wiera i Wera).

2. Żeńskie Zora (czes. i słow. Zora).

3. Żeńskie Maria jako męskie (jako drugie imię? – zob. https://rjp.pan.pl/).

4. Męskie Pribina (słow. Pribina).

Do siego roku!

Z poważaniem

słowacki czytelnik