dostrzeżenie
  • aspekt czasowników
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
    Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
    Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się
    Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
    Serdecznie dziękuję.
  • Babie lato

    17.10.2017
    17.10.2017

    Szanowni Państwo,

    skąd się wzięło wyrażenie babie lato?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • Mydlić komuś oczy
    11.10.2016
    11.10.2016
    Interesuje mnie etymologia powiedzenia mydlić komuś oczy.
  • pierwszy akapit
    4.11.2012
    4.11.2012
    Tekst w książce popularno-naukowej podzielony jest na rozdziały. Nowe wątki w każdym rozdziale rozpoczynają się od wcięcia akapitowego. Czy początek rozdziału również powinien tak się zaczynać, czy w należy wcięcie akapitowe pominąć na początku rozdziału?
  • Powstawać – powstać
    7.05.2019
    7.05.2019
    Szanowni Państwo,
    często zdarza mi się zaglądać do Państwa Poradni, niejednokrotnie Państwa porady rozwiały moje wątpliwości językowe – za co bardzo dziękuję!
    Tym razem jednak wątpliwości budzi we jedna z porad (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Co-powstalo-od-czego;18633.html), a konkretnie jej tytuł: Co powstało od czego?. Co powstało Z czego? albo Co pochodzi od czego? – byłoby jasne. Czy rekcja czasownika powstawać dopuszcza związek z przyimkiem od?

    Ukłony, Paweł Gierech
  • Przecinek przed jak
    10.11.2015
    10.11.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać o interpunkcję w zdaniu Jakim mianem należy określić osobę, która zmienia partnerów(,) jak przeciętni ludzie garderobę?. Czy w tym przypadku występuje orzeczenie domyślne i przecinek jest uzasadniony?
  • Przecinki

    11.06.2021
    11.06.2021

    Dzień dobry,

    Czy w tych dwóch, poniższych zdaniach powinny być przecinki?

    Nie wiem czy to, co zostanie w nim umieszczone, ma jakieś większe znaczenie.

    Wszystko, co wydarzy się jutro, przeżyliśmy już dziś.

  • ululać
    19.06.2011
    19.06.2011
    Dzień dobry,
    poznałem ostatnio łacińskie słowo ululare, które znaczy 'wyć/krzyczeć' (od niego angielskie ululate). Czy polskie ululać (w znaczeniu usypiania kogoś) jest spokrewnione z tymi słowami? Jeśli tak – skąd zmiana znaczenia o 180 stopni?
    pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • Wołacz a przecinek
    10.04.2017
    10.04.2017
    Jak uzasadnić brak przecinka w zwrotach typu Cześć Kasiu!, Dzień dobry panie Piotrze! czy wzięte z kampanii reklamowej Dzień dobry emocje? Taki zapis uznawany jest za właściwy w niektórych współczesnych wydawnictwach poprawnościowych (choćby w Formach i normach z 2014 r.). Znam jedynie argument o hiperpoprawności, ale jest on chyba niewystarczający. Występuje tu przecież forma wołacza, która – jak się wydaje – wymaga postawienia przecinka.
    Bardzo proszę o wyjaśnienie.
  • anioł stróż i Anioł Stróż
    17.09.2014
    17.09.2014
    Szanowni Państwo,
    jak powinno być zapisywane połączenie Anioł Stróż (rel. indywidualnie przydzielony anioł czuwający nad człowiekiem od chwili jego narodzin; nie: opiekun, obrońca, szpieg)?
    1. Tylko wielkimi literami.
    2. Wielkimi lub małymi literami.
    3. Małymi literami.
    Z uszanowaniem
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego