dowodzenie
  • kobieta-wampir czy kobieta wampir?
    27.07.2001
    27.07.2001
    Który zapis jest poprawny: kobieta-bluszcz czy kobieta bluszcz? W publikacjach zazwyczaj spotyka się tę pierwszą formę, podczas gdy Nowy słownik ortograficzny PWN zaleca rozłączną pisownię podobnego wyrażenia, tzn. kobieta wampir.
  • Książę d’Este
    13.10.2017
    13.10.2017
    W roku 1809 doszło do bitwy wojsk polskich z austriackimi w Raszynie. Polskimi dowodzi Książę Poniatowski, austriackimi – książę Ferdynand d'Este. Mam pytanie, jak należy prawidłowo wymawiać nazwisko tego ostatniego? Pisownia wskazywałaby na wymowę francuską, a więc [dest], jednak na przykład w rosyjskojęzycznej wersji Wikipedii rosyjski zapis tego nazwiska to [deste]. Która wymowa jest właściwa?
    Bardzo dziękuję i pozdrawiam
  • łącznik w inicjałach
    6.10.2005
    6.10.2005
    Na stronie Rady Języka Polskiego znalazłam informację przygotowaną przez prof. J. Podrackiego w ramach prac Komisji Ortograficzno-Onomastycznej o niestosowaniu łącznika w inicjałach imion i nazwisk dwu- i wieloczłonowych, np. Tadeusz Dołęga-Mostowicz (T.D.M.). Zaskoczyła mnie więc porada udzielona przez dra J. Grzenię, który sugerował stosowanie łącznika w podobnych przypadkach. Jak rozumieć tę rozbieżność?
  • mieszkańcy Ałma Aty
    8.07.2003
    8.07.2003
    Zauważyłem pewną rozbieżność pomiędzy tym, co podaje Nowy słownik ortograficzny PWN pod red. Edwarda Polańskiego, a wersją ze Słownika nazw własnych Jana Grzeni. Chodzi o nazwy mieszkańców i mieszkanki Ałma Aty: Polański podaje: ałmaatczyk, ałmaatka, ałmaacki, Grzenia podaje: ałmatczyk, ałmatka, ałmacki. Który z nich ma rację? W którym słowniku jest błąd?
  • neusztadzki, darmsztadzki?
    10.12.2007
    10.12.2007
    Dlaczego w Wielkim słowniku ortograficznym PWN w części dotyczącej zasad pisowni występuje przymiotnik neusztadzki (od Neustadt), a w części słownikowej – neustadzki? Która z tych form jest poprawna? Czy analogicznie do przymiotnika darmsztadzki (od Darmstadt) za poprawną należałoby uznać formę neusztadzki?
  • Niezabawem

    24.10.2020
    24.10.2020

    Odnośnie niebawem: wprawdzie za niebawem to błąd, ale niezabawem chyba kiedyś istniało, czego dowodzi bajka Krasickiego „Jagnię i wilcy”:


    Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie.

    Dwóch wilków jedno w lesie nadybali jagnię;

    Już go mieli rozerwać, rzekło: "Jakim prawem?"

    "Smacznyś, słaby i w lesie!" – Zjedli niezabawem.

    Łukasz

  • od błędu do poprawności
    3.12.2004
    3.12.2004
    Witam serdecznie!
    Zwracam się do Państwa z pytaniem: jak wygląda proces przechodzenia wyrażeń z uzusu do poprawnej polszczyzny? Czy możliwe jest, aby wyraz niepoprawny zaczął spełniać wymogi poprawności jedynie dlatego, że jest często używany? Do tego pytania skłonił mnie fakt notorycznego używania zaimka wskazującego ta w bierniku. Ciągle słyszę tą książkę, tą kobietę i coraz częściej mam wrażenie że prawidłowa odmiana odchodzi do lamusa.
    Pozdrawiam.
  • odmiana nazw liter
    6.04.2005
    6.04.2005
    Nazwy liter greckich mają różne rodzaje i niektóre są odmienne, a przy wszystkich nazwach liter polskich słowniki podają, że są rodzaju nijakiego i nieodmienne. Choć nie tak do końca – proszę porównać zet w USJP (ndm) i w Wielkim słowniku ortograficznym PWN (zeta, zecie, zetów a. ndm). Stąd moje pytanie ס czy można pisać o esach? Czy można pisać: dwa ery z trzema efami i bez żeta?
  • od Wenusa do Caritasu
    8.07.2003
    8.07.2003
    Dzień dobry.
    Mamy taki problem: w Zielonej Górze jest kino o nazwie Venus. Od wielu lat większość mieszkańców traktuje tę nazwę, jakby była rodzaju męskiego i odmienia: w Wenusie, do Wenusa, za Wenusem itp. Czy wobec tego, że jest tak od ponad trzydziestu lat, można taką odmianę uznać za całkiem dobrą? Podobnie jest z nazwą Caritas. Spotykam często w różnych publikacjach odmianę, jakby to był rodzaj męski, choć często również ta nazwa jest traktowana jako żeńska i nieodmieniana.
    Bardzo proszę o pomoc.
  • O przegłosach
    14.07.2020
    14.07.2020
    Proszę o wyjaśnienie i podanie nazwy procesu, który zaszedł w języku polskim, wskutek którego „e” bądź jać zamieniają się w „io” i porównanie go z podobnym zjawiskiem w języku rosyjskim i wyjaśnienie ewentualnego pokrewieństwa. Zjawisko w obydwu językach nie zawsze lub wręcz rzadko się pokrywa, np. pl pieśń piosenka, ale ru piesnia piesenka; pl. anioł, ale ru angieł; pl miotła, ale ru mietła. Czasem jednak pokrywa się, np. w imieniu Piotr bądź słowie pomiot.
    Dziękuję za info!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego