dwa-trzy-cztery
  • Pochodzenie oboczności wśród męskich form odmiany liczebników dwa, trzy, cztery oraz męskoosobowych form liczebników (w ogólności).

    12.03.2021
    12.03.2021

    W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?

  • raz dwa czy trzy cztery?
    9.09.2014
    9.09.2014
    Dlaczego po polsku, kiedy odliczamy np. czas do startu, mówimy trzy cztery, podczas gdy w większości innych języków (przynajmniej europejskich), mówi się jeden dwa? Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
    Łączę wyrazy szacunku
    Dorota
  • Od dwóch do czterech lat, ale 2–4 lata
    22.11.2018
    22.11.2018
    Dzień dobry!
    Mam pytanie o odmianę rzeczowników po zakresach liczbowych. Czy poprawny będzie np. zapis 22–34 lata, czy 22–34 lat (‘od dwudziestu dwóch do trzydziestu czterech lat’)? Intuicyjnie czuję, że w przypadku liczb, po których forma jest taka sama (3–4 lata), powinna ona pozostać, ale w przypadku liczb skutkujących dwiema różnymi formami już się gubię, zwłaszcza gdy pojawi się jeszcze jakieś słowo, np. przez 12–24 tygodni(e).
    Z góry dziękuję za przybliżenie zasad w tej kwestii.
  • Trzy pierwsze raty
    26.06.2020
    26.06.2020
    Wojciech Mann w swoim poście na Facebooku uznał, że sformułowanie trzy pierwsze raty jest błędne. Czy ma rację?
  • cztery dni
    17.07.2001
    17.07.2001
    Która forma jest poprawna: „Zostały tylko 4 dni” czy „Zostało tylko 4 dni"?
  • dwa lub więcej
    15.02.2010
    15.02.2010
    Mam kłopot z konstrukcjami jeden lub więcej, dwa lub więcej itd., aż do czterech. Chodzi o formę rzeczownika, który pojawi się po słowie więcej – jedyna forma, jaka się nasuwa, to dopełniacz, czyli np. dwie lub więcej książek, ale przecież liczebnik dwa łączy się z mianownikiem, np. dwie książki. Czy więc dwie lub więcej książek to poprawna konstrukcja? Skoro błędne są połączeniu typu przed i po spotkaniu, to czy jeden / dwa / trzy / cztery lub więcej książek również?
  • dwa psy, pięć psów

    26.06.2014
    26.06.2014

    Witam,

    dlaczego mówimy „Są dwa/trzy/cztery psy”, ale już „Jest pięć/sześć/siedem… psów”. Mam tu na myśli czasownik, który występuje raz to w liczbie pojedynczej, a raz w mnogiej oraz rzeczownik, który raz w mianowniku a raz w dopełniaczu.

    Pozdrawiam,

    Kamil

  • Przybyło jej dwa kilogramy
    13.10.2013
    13.10.2013
    Przybyło jej dwa kilogramy czy przybyły – i dlaczego?
  • Zostało mi cztery złote czy Zostały mi cztery złote?
    18.01.2019
    18.01.2019
    Jak się pisze poprawnie: Zosi zostały 4 zł czy Zosi zostało 4 zł?

    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • Do jeziora są trzy kilometry

    15.04.2015
    15.04.2015

    Szanowni Państwo,

    która z poniższych form jest poprawna?

    1. Z Warszawy do Berlina są (jest) 574 kilometry.

    2. Do jeziora są (jest) trzy kilometry.

    Dziękuję i pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego