-
debatować – dyskutować21.02.201321.02.2013Czy można powiedzieć, że coś będzie debatowane zamiast będzie przedmiotem debaty?
-
odmiana nazwisk28.04.200328.04.2003Czy mimo zalecenia, żeby nazwiska odmieniać w całości, można imię i nazwisko Arturo Perez-Reverte zostawić bez odmiany?
-
piasku ziarnko1.01.20131.01.2013Czy poprawne jest piasku ziarnko w tym czterowierszu?
Czy dla kilku tylko osób warto
dyskutować, szukać argumentów
i przekonać, aby piasku ziarnko
nie pomylić z okruszkiem diamentu?
-
aspekt czasowników14.10.200214.10.2002Szanowni Państwo,
Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się…
Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
Serdecznie dziękuję. -
Bądź łaskaw…28.05.200828.05.2008Bądź łaskaw / Pan będzie łaskaw często odbieram jako niegrzeczne, choć słowniki wciąż kwalifikują to jako zwrot grzecznościowy (taki łaskawca jest już ironiczny). Wiele zależy od intonacji, ale przecież mamy tu polecenie z pominięciem proszę oraz przekaz w tle: 'normalnie nie byłoby cię na to stać' + 'nawet nie próbuj dyskutować'. Która opcja – grzeczna czy niegrzeczna – przeważa we współczesnym języku?
-
braniec – branka, jeniec – jenka?26.01.201226.01.2012Dzień dobry!
chciałem zapytać o rzeczowniki zakończone na -iec, -ec. Zauważyłem, że tylko nieliczne z nich mają formy żeńskie (jak braniec – branka, ale już jeniec czy malec nie) lub są to formy żeńskie „fałszywe” (np. gońcówna to raczej 'córka gońca', a nie 'kobieta spełniająca rolę gońca'). Czym ta dysproporcja płciowa jest spowodowana?
Serdecznie pozdrawiam
-
Chochołowska
13.10.202313.10.2023Szanowni Eksperci,
w Mińsku Mazowieckim jest ulica Chochołowska, która prowadzi w kierunku wsi Chochół i stąd zapewne wzięła się jej nazwa. Mam jednak wątpliwości, czy odpowiedni przymiotnik utworzono poprawnie – kojarzy mi się raczej z Chochołowem. Bardzo proszę o opinię.
Z wyrazami szacunku
Piotr Michałowski
-
Cofanie przecinka 25.12.201625.12.2016Szanowni Państwo,
ostatnio mieliśmy niemałą dyskusję nt. zasadności przecinka w zdaniach takich jak: omawiane było to(,) co ważne. Moim zdaniem powinien on tam być, jednakże była także podnoszona kwestia „cofania” przecinka (…, to co). Jak to jest w tym przypadku?
Pozdrawiam serdecznie
Maria
-
Cross i top
22.05.202122.05.2021Szanowni Państwo,
jak powinien wyglądać zapis słowa cross-funkcyjny / crossfunkcyjny i topmenedżer / top menedżer?
z wyrazami szacunku
Aleksandra Zienkiewicz
-
cykliczny czy niecykliczny?23.01.201523.01.2015Szanowni Państwo,
nie rozumiem przepisu SO o zapisywaniu wielkimi literami wszystkich członów nazwy tych programów radiowych i telewizyjnych, które mają charakter cykliczny. Przecież prawie wszystkie poza filmami fabularnymi i dokumentalnymi można za takie uznać. Dlaczego więc wśród tych niecyklicznych wymienia się np. Sportową niedzielę albo Niedzielny poranek filmowy? Czyż nie są nadawane cyklicznie – co niedzielę?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik