europejski
  • conditio czy condicio?
    4.07.2003
    4.07.2003
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
    Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
    Z pozdrowieniami
    Stanisław Danecki
  • Czechy czy Republika Czeska?

    17.11.2020
    25.03.2003

    W polskim tłumaczeniu traktatu zjednoczeniowego z Unią Europejską (a konkretnie – w tekście dostępnym w portalu Gazeta.pl) nagminnie występuje wyrażenie Republika Czeska, podczas gdy w tych samych kontekstach (często wręcz w tym samym zdaniu) pisze się: Polska, Węgry, Estonia itd. Czy w takim wypadku Republika Czeska nie jest po prostu niefortunną kalką z angielskiego Czech Republic? Chyba należałoby napisać Czechy, a Republikę Czeską zarezerwować dla tych kontekstów, w których podaje się pełne nazwy państw: Rzeczpospolita Polska, Republika Węgierska itp. Problem ten dotyczy zresztą nie tylko przytoczonego traktatu, ale i innych publikacji, jak np. reklamy biur turystycznych.

  • Dariusz
    4.12.2002
    4.12.2002
    Jaka jest etymologia imienia Dariusz? Czy ma ono swoje odpowiedniki w innych współczesnych językach europejskich i czy oprócz królów perskich nosiły je inne sławne postaci historyczne? Dziękuję.
  • de przed nazwiskiem
    25.04.2017
    25.04.2017
    Szanowna Poradnio,
    czy kiedy w nazwiskach obcych występuje cząstka de, to przy spolszczaniu można z niej zrezygnować? Czyli np. markiz Roberto de Villena to markiz Villena czy markiz de Villena?
    Łączę wyrazy szacunku
    Dorota
  • Dlaczego Chiny, a nie: China?
    12.07.2016
    12.07.2016
    Dlaczego w języku polskim nazwa Państwa Środka (Chiny) występuje w liczbie mnogiej, a nie w liczbie pojedynczej, jak w wielu językach europejskich (China)?
    I czemu niektóre nazwy własne jak: nazwy geograficzne lub nazwiska sławnych postaci historycznych są spolszczane lub mają zupełnie inną nazwę niż w oryginale (przecież część z nich łatwo wymówić. np. Milano, Iulius Caesar)? Czy prawdą jest, że po prostu nieraz ktoś wieki temu przeinaczył jakąś nazwę i tak już zostało?
  • Dlaczego Petrozawodzk, a nie Pietrozawodsk jak Pietropawłowsk?
    18.10.2017
    18.10.2017
    Szanowni Państwo,
    w Wielkim słowniku ortograficznym mamy notowaną formę Petrozawodzk
    https://sjp.pwn.pl/so/Petrozawodzk;4485841.html, ale i Pietropawłowsk https://sjp.pwn.pl/so/Pietropawlowsk;4486461.html. Czy nie wymagałoby to ujednolicenia – Petropawłowsk, Petrozawodzk lub Pietropawłowsk, Pietrozawodsk? Która forma jest poprawna? Dodatkowo: czy poprawne jest oddanie (transliterowane lub transkrybowane) rosyjskiego -дск- jako -dzk- w nazwie Petrozawodzk?

    Pozdrawiam
    Dariusz Lewandowski
  • Dlaczego seks łączyć z pieprzem?
    1.01.2015
    1.01.2015
    Szanowni Państwo!
    Chciałbym zapytać o pochodzenie czasownika pieprzyć się i jego konceptualizację. Dlaczego w naszym języku jest taka konceptualizacja, aby seks łączyć z pieprzem? Zastanawia mnie to dlatego, że taka jest tendencja w innych językach europejskich i tak na przykład w języku hiszpańskim kopulację konceptualizuje się z kurzem (wyrażenie: echar polvo). Bardzo proszę, w miarę możliwości, potraktować pytanie poważnie.
    Pozdrawiam
  • Dlaczego sierp i młot, ale Hammer und Siechel?
    23.05.2016
    23.05.2016
    Przy podawaniu nazwy charakterystycznego komunistycznego symbolu w językach germańskich najpierw wymienia się młot, zaś sierp jako drugi w kolejności (podobnie jest w języku greckim, tzn. młot i sierp). W językach romańskich, słowiańskich i należących do innych rodzin (m.in. litewskim, fińskim, węgierskim, albańskim, tureckim) pierwsze miejsce zajmuje sierp, drugie młot. Czy mogłabym poprosić o wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska? Skąd u narodów germańskich ta odwrócona kolejność?
  • do Chorwacji, ale na Słowację
    8.06.2010
    8.06.2010
    Witam!
    mam pytanie o to, jak poprawnie pisać / mówić: na Chorwację / do Chorwacji, na Ukrainę / do Ukrainy, na Słowację / do Słowacji, na Węgry / do Węgier itp. Czy rządzi tym jakaś zasada?
    Pozdrawiam
    Michał Czajka
  • doña i Lando
    30.05.2013
    30.05.2013
    Dzień dobry! W książce, której akcja toczy się w Hiszpanii, występuje bohaterka określana mianem doña. Czy należy to odmieniać? Np. „Rozmawiałam z doñą/doñią Katarzyną”?
    Czy wszystkie imiona męskie zakończone na -o są odmienne? Lando, Hasso, Ermo – z Landem, o Hassie, Ermowi?
    Dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego