-
Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym różnorodzajowym
25.12.202325.12.2023Chciałabym zapytać o to, kiedy należy używać czasownika w formie męskoosobowej, a dokładnie o to, kiedy uznajemy, że grupa jest „mieszana”. Jeśli mamy rzeczowniki, które opisują osoby, to sytuacja jest jasna. „Dziewczynka i chłopiec byli”. Co, jeżeli mamy rzeczownik męskorzeczowy albo męskozwierzęcy? Czy wówczas też należy napisać „byli”? „Dziewczynka i kot”, „Dziewczynki i koty”, „Dziewczynka i kwiat”, „Dziewczynki i kwiaty”. Szczególnie w przypadku rzeczowników nieożywionych dziwnie dla mnie brzmi użycie formy „byli”, ale może moja intuicja mnie myli.
Pozdrawiam
Katarzyna K.
-
udko kurczaka czy udko z kurczaka?8.04.20138.04.2013Dobry wieczór,
jak jest poprawnie: udko z kurczaka czy udko kurczaka? Jeżeli z czegoś powstaje coś nowego, to przyimka z należy użyć, np. karoseria z blachy, futro z norek. Z kolei, jeżeli są to różne rodzaje mięs, to w takim przypadku pasuje mi forma bez przyimka z, np. pierś kurczaka, nóżki świni itd. Podobnie jest z określeniami: promienie słońca (a nie promienie ze słońca), żebro Adama (a nie żebro z Adama).
Bardzo proszę o pomoc.
A. Jasiński -
Dlaczego wyrazy dzisiaj i wczoraj są nieodmienne?
28.12.2021Szanowni Państwo,
jutro, będzie futro lecz nie przejmuj się jutrem i futrem. Jutrojest odmienne. Zwyczaj, ruczaj, poraj... Zwyczajem, ruczajem, porajem – wszystko łatwo się odmienia i brzmi podobnie do dzisiaj. Dlaczego więc dzisiaj jest oporne? O dzisiaju nawet nie myśl, wczorajem też nie warto się przejmować, liczy się tylko jutro.
Proszę o wyjaśnienie nieodmienności tego słowa.
Jarek z Lublina
-
frankfurterki29.08.200229.08.2002Proszę o wyjaśnienie nazwy frankfurter lub frankfuter (bez jednego r). W handlu używa się obydwu. Słyszałem kiedyś tłumaczenie, że nazwa wzięła się od imienia bądź nazwiska Frank oraz wyrazu futer (jedzenie). Niestety, nie potrafię nigdzie tego znaleźć.
-
jutro9.09.20029.09.2002W księgarniach pojawiła się książka pt. Wszystkie jutra. Jak będzie brzmiał dopełniacz: Wszystkich jutr czy Wszystkich juter?
-
Kobieta i zwierzę, mężczyzna i zwierzę27.02.201727.02.2017Szanowni Państwo,
mam kłopot z odmianą niejednorodnych zaimków osobowych. Jeśli założymy, że walczą dwaj mężczyźni (oni), to prawidłowe jest stwierdzenie: muszę ich rozdzielić. Odpowiednio w wypadku walczących kobiet (one) – je rozdzielić, zwierząt (one) – je rozdzielić.
Ale jak prawidłowo powinnam powiedzieć, jeśli walczy mężczyzna i zwierzę, a także kobieta i zwierzę? Nie potrafię znaleźć prawidłowej odpowiedzi, więc byłabym bardzo wdzięczna za pomoc.
Z poważaniem
Barbara Szelegejd
-
o astrachanach i barometrze11.02.201411.02.2014Czy wyrażenie barometr spadł jest poprawne? Pamiętam, że w dzieciństwie często zwracano nam uwagę, by nie mówić termometr spadł, a temperatura spadła. Po latach odnalazłem owo wyrażenie w słowniku Doroszewskiego, uznałem więc, że wszystko jest z nim w porządku. Wtedy nasunęło mi się drugie pytanie: czy można mówić tak o barometrze sprężynowym, w którym wartość ciśnienia pokazuje wskazówka? Czy raczej w odniesieniu barometru cieczowego, w którym podnosi się lub opada słupek rtęci?
-
Burakowy czy buraczany?21.03.201921.03.2019Witam, moje pytanie dotyczy soku buraczanego. Która forma jest poprawna: sok buraczany czy burakowy? Zastanawia mnie to, ponieważ np. w przypadku soku jabłkowego czy pomarańczowego nigdy nie spotkałam się z formą sok jabłczany lub pomarańczany. Na logikę bardziej pasuje mi odmiana sok burakowy, jednak nie mam pewności co do jej poprawności i stąd to pytanie.
-
dobro i piękno8.06.20128.06.2012Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje oboczne postacie Ms. lp. wyrazu dobro (o dobrze jest rzadszym wariantem regularnego o dobru), nie uwzględnia jednak hasła piękno. Czy i tu dopuszczalna jest oboczność miejscownika liczby pojedynczej?
-
Pelcowizna23.05.200323.05.2003Co znaczy słowo pelcowizna? Czy to jakiś regionalizm?