generalnie
  • między i pomiędzy, przez i poprzez
    19.03.2010
    19.03.2010
    Moje pytanie dotyczy kwestii rozróżnienia słów między i pomiędzy, a także przez i poprzez. W tekście, który napisałam, redaktor właściwie w każdej kwestii pozamieniał mi poprzez na przez. Czy to był błąd?
    Pozdrawiam!
  • Następna Wigilia za rok
    10.01.2020
    10.01.2020
    Jeśli wigilia była dwa dni temu i dzisiaj mówię Następna wigilia za rok, to mogę liczyć rok od wigilii dwa dni temu? Wydaje mi się, że mówiąc za rok, kontekst każe i wskazuje na dzień dwa dni temu, od którego liczy się rok do następnej wigilii, nie potocznie, czy to możliwe? Czy można taką interpretację przyjąć, czy jest to możliwe i podobnie w sytuacjach podobnych, liczę czas od chwili kiedy coś miało miejsce? Generalnie czy można przyjąć inne chwile czasu niż chwila mówienia bo kontekst każe?
  • nazwy obiektów miejskich
    27.05.2002
    27.05.2002
    Szanowni Państwo,
    Mam trudności z ustaleniem, jak powinno się pisać wyrażenie katedra wawelska (chodzi o wielkość pierwszych liter słów).
    I to samo, ale generalnie: skąd czerpać wiadomości na temat pisowni poszczególnych obiektów zabytkowych i turystycznych? Nazwy czy określenia poszczególnych wież, baszt, chat, kaplic, dzwonów itd. pisane są bardzo różnie w rozmaitych źródłach i w zależności od kontekstu. Na przykład kiedy chcę użyć wyrażenia dzwon Zygmunta, powinienem właściwie sprawdzić, czy istnieje taka nazwa własna (Dzwon Zygmunta), czy jest to tylko opisanie dzwonu Zygmunt (= dzwon ufundowany przez Zygmunta). Rzetelne wyjaśnienie takiego (czy innego) przypadku bywa czaso- i pracochłonne, i nie zawsze daje rezultaty.
    Odpowiedź Poradni nt. klasztoru Franciszkanów pokazuje, że nawet jeśli znajdziemy poszukiwany ciąg wyrazów w słowniku ortograficznym, to jeszcze się może okazać, że podana pisownia dotyczy jednego z możliwych kontekstów, być może akurat nie tego, o który nam chodziło.
    Opieranie się na materiałach wydawanych dla turystów wydaje mi się niebezpieczne, gdyż wydawca chcąc zachwalić swój „towar”, może nadużywać wielkiej litery. Czasem w grę też wchodzi wielka litera stosowana ze względów uczuciowych. Jak radzić sobie w tym językowym gąszczu turystyczno-zabytkowych atrakcji?
  • niestety
    14.07.2003
    14.07.2003
    Szanowna Redakcjo!
    Zwracam się do Państwa z prośbą o wykładnię interpunkcji związanej z wyrazem niestety. Czy regułą na interpunkcyjny podział zdania jest tylko interpretacja piszącego i potrzeba uzyskania określonego stopnia ekspresywności? Czy ponizsze przykłady można uznać za zgodnę z tą normą?
    Niestety, jestem chory.
    Jestem niestety chory.

    W odpowiedziach na pytania korespondentów zauważyłem jednak pewną regułę – czy wtrąconego niestety nie oddziela się (generalnie) przecinkami?
  • Podły
    31.01.2016
    31.01.2016
    Interesuje mnie pochodzenie i prawidłowe, pierwotne znaczenie słowa podły. Dziś wydaje się być w użyciu jako synonim zły, wredny, bez współczucia. Często jednak mówi się o podłym (zepsutym) jedzeniu czy upodleniu jako ‘pozbawieniu godności’.
    Znaczenia synonimów są więc generalnie negatywne, jednak różnią się w dokładniejszym znaczeniu.
    Proszę o odpowiedź i pozdrawiam.
  • Ponownie liczymy czas, czyli o wyrażeniu za rok
    19.11.2018
    19.11.2018
    Szanowna Poradnio,
    Przepraszam nie dokończyłem ostatniego pytania. Czy może określenie za rok w maju generalnie za rok poprawnym jest rozumieć w ujęciu rocznika, rok więcej? Logiczniej byłoby to traktować, jako za tym rokiem, w przyszłym roku. Może powinno się znaleźć takie znaczenie w słowniku frazeologicznym, jeśli inaczej być nie może, poza tym kontekst powinien kształtować znaczenie określeń czasu?
    Pozdrawiam
  • rabat, upust, opust
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo!
    Słownik poprawnej polszczyzny dopuszcza stosowanie słowa upust jako synonimu rabatu. Słownik języka polskiego takiego znaczenia tego słowa nie wymienia, utwierdzając swoich użytkowników w poglądzie, że rabat to inaczej opust. Ja jednak chciałabym wiedzieć, który z tych słownikow się myli (lub nie dopowiada). Bardzo proszę o jakieś rozstrzygnięcie RJP w tej sprawie.
    Z poważaniem
    Jolanta Śliwińska
  • razem czy osobno?
    22.01.2011
    22.01.2011
    Witam,
    zajmuję się korektą tekstów technicznych w firmie komputerowej. Mamy problem z pisownią zestawień typu: ultra cienki (serwer), szybko montowalne (szyny), wysoko dostępne (rozwiązania) czy bez narzędziowy (dostęp do serwera). Jak je pisać: rozdzielnie czy łącznie? Wiem, że generalnie takie zestawienia pisze się rozdzielnie, chyba że zostały uznane za trwałą właściwość przedmiotu. Co w przypadku powyższych zestawień, które nie są przecież powszechnie używane?
    Pozdrawiam, Ania
  • skróty nazw geograficznych
    23.05.2002
    23.05.2002
    Słowniki często nie rozstrzygają, jak pisać skrót pochodzący od nazwy geograficznej. Generalnie skróty piszemy małymi literami. Skróty nazw geograficznych, pojawiające się na mapach, zaczynają się zawsze wielkimi literami. Czy tę zasadę należy przenieść do tekstów? Napiszemy raczej Ameryka Płn., a nie Ameryka płn., ale Przyl. Północny czy przyl. Północny. Może należałoby przestrzegać zasady pisowni wielką lub małą literą w zależności od przymiotnikowej lub rzeczownikowej nazwy?
  • Słowa w słowniku a słowa w języku
    31.01.2017
    31.01.2017
    Mam pytanie odnośnie słowa dokrzewane (np. owoce sztucznie dojrzewane gazem specjalnym gazem w dojrzewalniach).
    Generalnie słowo w obiegu, ale nie znajduje się ono w słowniku języka polskiego, dlaczego?
    To samo tyczy się słowa grzebane – zwłoki winny być grzebane w odpowiedni sposób jak mamy zapisy w ustawie o chowaniu zmarłych.
    Słowo w obiegu, a też nie występuje w SJP.
    Odpowiedniki tego słowa jak np. dogrzewane już znajdziemy.

    Pozdrawiam
    Marcin
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego