głupi
  • mieć wróble pod czapką
    13.06.2002
    13.06.2002
    Szanowni Państwo,
    Mam straszny problem – od kilkunastu dni bezskutecznie poszukuję odpowiedzi na pytanie, co oznacza powiedzenie mieć wróble pod czapką. POMÓŻCIE, proszę.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam,
    Irek
  • mieszkańcy Zimbabwe i RPA
    5.02.2003
    5.02.2003
    Pytanie może głupie, ale mnie frapuje: jak nazywają się mieszkańcy
    a) Zimbabwe
    b) RPA?
  • na sklepie
    4.03.2010
    4.03.2010
    Witam serdecznie.
    Ostatnio zwrócono mi uwagę na sformułowanie na sklepie, które dotyczyło towaru w sklepie internetowym. Czy pisząc „Niedługo na sklepie pojawią się zegarki innych marek”, naprawdę popełniłem tak rażący błąd? Poszukałem trochę takich zwrotów w internecie i jest ich naprawdę sporo. Wydaje mi się, że to sformułowanie może być poprawne w odniesieniu do sklepów internetowych, gdzie produkty, czyli ich zdjęcia, niejako wiszą na sklepie. Czy się mylę?
    Pozdrawiam.
  • nie + jeszcze czy nie + imiesłów przymiotnikowy

    29.12.2023
    29.12.2023

    Dzień dobry, chciałbym zapytać o pisownię nie w zestawieniu z wyrazem jeszcze. Zgodnie z regułą 46.13. WSO (punkt e) nie należy pisać wówczas oddzielnie z przymiotnikiem i imiesłowem przymiotnikowym, a zgodnie z regułą 46.11. (punkt d) — również z rzeczownikiem. Tymczasem w tym samym słowniku pojawiają się przykłady typu: „niepoświęcony (np. kaplica jeszcze niepoświęcona) [168]”. Prosiłbym o wyjaśnienie tego zagadnienia. Z góry dziękuję.

  • nie mieć zielonego pojęcia
    18.06.2007
    18.06.2007
    Szanowni Państwo!
    Chciałabym się dowiedzieć, co oznacza i jaką ma etymologię przymiotnik zielony w wyrażeniu nie mieć zielonego pojęcia. Z góry dziękuje i serdecznie pozdrawiam.
  • No i masz strzelone!

    2.04.2015
    2.04.2015

    Pytam o złożenia czasownika mieć z imiesłowami przymiotnikowymi biernymi („W domu mam zabronione…”), a także „Mam to kupione”, „Mam to załatwione”, „Mam to nagrane”, ale też „Masz przegrane!” (przy czym g należy zamienić na s) i inne podobne groźby. Znajomy poznaniak przytoczył mi rozmowę przy stole:

    — Janek, przestań mlaskać, bo cię strzelę.
    Janek mlaszcze dalej. Po chwili:
    — No i masz strzelone.

    Poprawne? Germanizm?

  • nowe nazewnictwo rodzinne
    27.01.2015
    27.01.2015
    Szanowni Państwo!
    Zastanawia mnie, czy istnieje w naszym języku określenie na żonę córki albo na męża syna. Czy skoro mamy synową, mogę powiedzieć o synowym? A zamiast zięć – zięciowa lub (tak jak synowa) córkowa? Może to i głupie, bo przecież taki problem językowy jeszcze nas nie dotyczy, ale gdzieś w świecie już są takie przypadki. Wygodniej więc byłoby mi powiedzieć: „To była jej zięciowa” niż „To była żona jej córki”.
    Pozdrawiam serdecznie!
    Małgorzata P.
  • osąd i ocena
    28.12.2011
    28.12.2011
    Szanowni Państwo!
    Zainteresowała mnie w SJP tożsamość definicji osądu i oceny – czy faktycznie ich zakres znaczeniowy jest identyczny? Ja pewnie podać definicji nie potrafię, ale wydawało mi się, że umiem te pojęcia odróżnić. I tak na przykład zły (głupi) człowiek to osąd, a nie ocena. Oceną może być stwierdzenie: „Biorąc pod uwagę wzrost i masę ciała, oceniam, że masz nadwagę”. Nauczyciel ocenia ucznia, ale czy go osądza?
    Z poważaniem – Karon
  • palant
    20.04.2024
    6.12.2001
    Szanowni Państwo,
    Reaktywowalem z kolegami starą grę w palanta i w związku z tym mam kilka pytań. W odnalezionych przepisach palant oznacza kij do wybijania zwany również bijakiem. W słownikach palant oznacza grę lub obraźliwe określenie człowieka. Jak nazywamy zawodników grających w palanta? Wg analogii do piłka – piłkarze, czyli palanciarze, czy tak jak lekkoatleci, czyli palanci (w słowniku liczba mnoga istnieje w formie: palanty).
    Czy jestem Palantem, czy Palanciarzem?
    I jak brzmi liczba mnoga. Palanty?
    Wszelakie wyjaśnienie związane z moim ukochanym palantem z radościa przyjmę.

    Pozdrawiam.
    Jacek Pawlak
  • pójść na całość
    4.03.2012
    4.03.2012
    Dzień dobry,
    w pewnym wywiadzie pani językoznawczyni z UW powiedziała, że nie używa zwrotu pójść na całość ze względu na jego pochodzenie i pierwotne znaczenie, które już zostało zapomniane. Przyznaję, że sam tego znaczenia nie znam. Mógłbym poprosić o wyjaśnienie etymologii tego powiedzenia?
    pozdrawiam,
    Jarek Hirny
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego