historii
  • polszczyzna piosenek hip-hopowych
    6.01.2003
    6.01.2003
    Dzień dobry.
    Moje pytanie nie będzie dotyczyć problemu językowego. Chciałbym się dowiedzieć, co językoznawcy sądzą o hip-hopie, a ściślej – o jego języku? Moim zdaniem przerażające jest to, co hip-hop robi z językiem polskim. Co Pan na ten temat myśli?
    Pozdrawiam.
  • Pomarańcza i pomarańczowy
    18.04.2017
    18.04.2017
    Chodzi mi o słowa pomarańczowy oraz pomarańcza. Co było pierwsze – jajko czy kura, czyli: czy pomarańcza jest pomarańczą, ponieważ jest koloru pomarańczowego, czy może kolor pomarańczowy jest pomarańczowy, bo taki kolor ma pomarańcza?
    Ponadto – skąd to słowo w języku polskim? Nie przypomina mi żadnego słowa w innych językach – Rosjanie jedzą „apielsiny”, ale są one kolory o nazwie „oranżewyj”, Anglicy z kolei jednakowo nazywają zarówno owoce, jak i kolor (orange), ale nie dostrzegam żadnych analogii z pomarańczą.
    Jaka jest geneza i historia tych słów?

    Z poważaniem

    Michał Płonka
    Góry Świętokrzyskie
  • pomyśleć coś
    3.07.2006
    3.07.2006
    Dzieci w szkole na matematyce mają zadania zaczynające się od słów „Pomyśl jakąś liczbę”. W przeróżnych historiach (o złotej rybce i nie tylko) pojawia się konstrukcja pomyśleć jakieś życzenie. Przykłady można by mnożyć. Ja natomiast w żadnym słowniku nie znalazłem konstrukcji pomyśleć coś – zawsze wydawało mi się, że można albo wymyślić coś albo pomyśleć O CZYMŚ. Czy mam rację?
  • porównania poetyckie
    27.03.2011
    27.03.2011
    Zwracam się z uprzejmą prośbą o odpowiedź na pytanie, czy w porównaniu poetyckim, oprócz najczęściej spotykanych jak, jakoby, na kształt, niby, niczym – wystąpił kiedykolwiek jako wyraz porównawczy na wzór.
    Proszę o odpowiedź.
  • probówka
    5.11.2008
    5.11.2008
    Zainteresowało mnie słowo probówka, wymieniane w słownikach obok próbówka i uznane za równie poprawne. Skąd to pro-, nieuzasadnione, jak mi się wydaje? Bo chyba w czasach, gdy mówiono probować, nie było jeszcze badań chemicznych i naczyń zwanych pro- / próbówkami?
  • prosić i prosić się
    24.03.2009
    24.03.2009
    Przy rodzinnym stole pani domu pyta: „Czy ktoś prosi herbatę?” – a mi zęby wypadają, zupełnie jak przy zwisie męskim i zwisie podsufitnym. odpowiadam: „Prosi to się świnia na wiosnę”. Ponieważ, przez ostatnie 30 lat mieszkam za granicą i na styropianie nie spałem, jestem oskarżany o mówienie archaicznym językiem polskim. Proszę o wytłumaczenie, dlaczego „Czy ktoś prosi herbatę” czy nawet „Czy ktoś prosi o herbatę”, nie jest preferowaną formą.
  • Przecinek pomiędzy zdaniami podrzędnymi i nadrzędnymi
    20.02.2019
    20.02.2019
    Witam,
    chciałabym dowiedzieć się, czy poniższe zdanie ma poprawnie postawione przecinki? Długo szukałam odpowiedzi, natomiast nie znalazłam takiej, która rozwiałaby moje wątpliwości.

    Poznaj historię trzech kobiet, które, podążając za swoimi marzeniami, stały się częścią najsłynniejszego we Włoszech telewizyjnego show – Studio Uno.
  • przymiotniki typu boży – wysoki

    19.12.2023
    19.12.2023

    Szanowni Państwo,

    skąd się wzięła niekonsekwencja w tworzeniu przymiotników „dzierżawczych” na bazie zmiękczającego „j” od słów z ostatnią spółgłoską „g”? Regularnie jest boży od Bóg czyli wymiana g—ż zgodnie z regułą pierwszej palatalizacji. Podobnie buldoży od buldog, innych przykładów nie kojarzę. Jednak od wróg mamy wrogi - skąd tu miękkie g, czyżby analogia do przymiotników zwykłych, niedzierżawczych takich jak błogi? W każdym razie regularny przymiotnik wraży (choć z rusycyzmem cerkiewnym) wyszedł z użycia. Znowuż od papuga jest papuzi, całkiem nieregularnie — a może wg wzorca takiego jak w ptakptasi?

    Proszę o naświetlenie tego problemu.

    Łukasz

  • Raczej ZWZ/AK
    28.12.2016
    28.12.2016
    Opisując historię pionu wojskowego polskiego podziemia, który zmienił nazwę z Związek Walki Zbrojnej na Armia Krajowa, dla całości okresu funkcjonowania organizacji jej nazwę zapisujemy łącząc obie nazwy. I teraz pytanie. Czy przy połączeniu powinniśmy użyć ukośnika czy łącznika? ZWZ/AK czy ZWZ-AK? Najczęściej stosowana jest ta druga forma, ale czy poprawna nie jest ta pierwsza, z ukośnikiem? Przecież są to dwie różne nazwy, a nie nazwa dwuczłonowa. Proszę o wyjaśnienie.
  • rasa i Murzyn
    22.09.2008
    22.09.2008
    Mam pytanie dotyczące definicji PWN słowa Murzyn: „człowiek należący do rasy czarnej”. Czy PWN nie powinno się zdystansować się od pojęcia rasy? Wydaje się to ważne nie tylko ze względu na to, że biolodzy i antropolodzy fizyczni uznają podział ludzi na rasy za wysoce kontrowersyjny, ale również ze względu na negatywne ideologiczne konotacje pojęcia słowa rasa.
    Czy nie warto też zaznaczyć, że słowo Murzyn – choć wielu osobom wciąż wydaje się neutralne – może być dla niektórych obraźliwe?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego