-
Zasada konwencjonalna w pisowni spójników z cząstką -by
10.01.202410.01.2024Szanowni Państwo, mam kolejne pytanie. Za poprzednie odpowiedzi bardzo dziękuję. Proszę mi powiedzieć, czy nie można byłoby zamienić pisowni łącznej boby, toby itd. na zapis rozłączny? To boby, toby wygląda dziwacznie, wręcz śmiesznie. Rozumiem, że nie dałoby się zmienić zapisu słowa rzeka na żeka, bo jest to umotywowane historycznie, ale boby, toby nie da się chyba obronić tradycją i historią języka. Z uszanowaniem Mirek
-
zaś26.10.201226.10.2012Szanowni Państwo!
Spotkałem się ostatnio z zaskakującą dla mnie opinią, że słowo zaś jest kolokwializmem; nie znalazłem nigdzie jej potwierdzenia, lecz wygłoszona została przez znakomitego filologa, dała mi więc do myślenia. Będę wdzięczny za wyjaśnienie tej kwestii.
Kreślę się z poważaniem
(z góry dziękując oraz prosząc o zachowanie moich imienia i nazwiska dla siebie). -
ZBZZ16.06.201216.06.2012W WSO PWN znajduje się skrótowiec ZBZZ, oznaczający Związek Byłych Żołnierzy Zawodowych. Zastanawiam się, dlaczego człon Żołnierzy zamiast do Ż skrócono do Z. Przecież gdyby postąpić analogicznie, należałoby nazwy Banku Gospodarki Żywnościowej, Żydowskiego Instytutu Historycznego i Żandarmerii Wojskowej zapisać jako BGZ, ZIH, ZW… Czy aby nie doszło tu do pomyłki?
-
zdebie i wnorki30.09.200430.09.2004Witam. Dwa pytania dotyczące zwierząt:
a) Jak prawidłowo odmieniać słowo zdeb (jest to ssak z rodziny szopów, inaczej ostronos)? Czy podobnie jak cietrzew i paw – zdebie, zdebia, zdebiom itp., czy może: zdeby, zdebom, zdeba itp.?
b) Jaka jest etymologia słowa wnorka (jest to ptak, sowa ziemna – przyp. W. Doroszewskiego)?
Dziękuję i pozdrawiam redakcję. -
zespół staromiejski Torunia
24.11.202324.11.2023Jak poprawnie powinniśmy zapisywać wyrażenie „zespół staromiejski Torunia”? Wielkich liter w tej nazwie używają najczęściej konserwatorzy zabytków i urzędnicy. Ale "Encyklopedia PWN" zaleca pisownię od małych liter. Nie jest to urzędowa nazwa własna, bo oficjalnie toruńska starówka to albo Stare Miasto, albo osiedle Staromiejskie. Historycznie zaś zespół staromiejski to połączenie dwóch sąsiadujących ze sobą osad: Starego Miasta i Nowego Miasta. Czy uprawniona jest możliwość zapisu tego wyrażenia zarówno małymi, jak i dużymi literami? A może „zespół staromiejski” to tyle samo co osiedle mieszkaniowe, zespół zabytkowych budynków – czyli byłyby to wyrażenia pospolite.
-
z grubsza po polsku15.05.200215.05.2002„Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
1. po angielsku, z angielska
Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
-
(Z)nachodzić czy (z)najdować?
30.11.202030.11.2020Dzień dobry!
Istnieje podobieństwo między znajdowaniem a chodzeniem. Lazł-znalazł, idę-znajdę, chodził-znachodził, szoł-naszoł, idu-najdu. Czy to cecha wyłącznie języków słowiańskich?
Pozdrawiam
Marcin Nowak
-
znaczenie związków frazeologicznych2.03.20072.03.2007Mawia się, że jakiś fakt czy jakieś twierdzenie nie ulega najmniejszej wątpliwości. Ale nie ulega znaczy tu chyba tyle, co 'nie ustępuje przed, nie poddaje się, nie zostaje obalone'. Nie powinno więc się mówić: „To nie ulega największej wątpliwości”, czyli 'jest tak mocne, że nie ustępuje przed nawet najsilniejszą (największą) wątpliwością'?
-
znak3.10.20083.10.2008Jakie jest pochodzenie słowa znak?
-
Z rokiem albo bez roku
23.01.202123.01.2021Czy przy zapisie daty trzeba pisać słowo rok lub r. (np. 17.12.2020 roku lub 17.12.2020 r.)? Od długiego czasu pomijam "rok", gdyż uważam to słowo za zbędne i piszę np. 17.12.2020. Jeśli zapisuję sam rok i wiadomo, że chodzi o rok, również zostawiam samą liczbę [np. "w 1750 wynaleziono (...)", "w 1918 Polska odzyskała niepodległość", "w 2025 wydarzy się (...)"]. Czy słusznie?