ilość
  • Co najmniej minus 10 stopni
    26.02.2016
    26.02.2016
    Szanowni Państwo,
    w języku potocznym często słyszę, że jest co najmniej -10 stopni, kiedy ktoś ma na myśli, że jest -10 stopni lub mniej. Przyznam, że lekko mnie to kłuje. Wolę mówić, że jest co najwyżej -10 stopni lub że jest co najmniej 10 stopni mrozu.
    Czy uważają to Państwo za objaw puryzmu i zbyt logicznego podchodzenia do języka i z praktycznego punktu widzenia nie widzą niczego niewłaściwego w pierwszej wersji? A może co innego w normie potocznej, co innego we wzorcowej?
    Czytelnik
  • Co to jest?
    31.01.2017
    31.01.2017
    Ostatnio mój kilkuletni bratanek zadał pytanie: Co to są?, wskazując na kilka jaj przepiórczych leżących na stole. Został szybko poprawiony, że powinien spytać: Co to jest?, przy czym otrzymał odpowiedź: Są to jaja przepiórcze.
    Czy rzeczywiście chłopiec popełnił błąd? Czy jeżeli w pytaniu określimy, o co pytamy, a jednocześnie wskażemy na rzecz, to niezależnie od tego, czy jest to jedna rzecz, czy wiele, to zapytamy w liczbie pojedynczej?

    Pozdrawiam
  • człowiek wielkiej wiedzy
    12.04.2015
    12.04.2015
    Zwykle dopełniacz wyraża „właściciela” w stosunku przynależności lub pokrewnym np. noga (N) stołu (Gen) – tj. noga należy do stołu. Dlaczego odwrotnie jest w konstrukcji typu człowiek (N) wielkiej wiedzy (Gen) – przy czym nie jest to, jak myślałem kiedyś, elipsa wyrażenia człowiek o wielkiej wiedzy, bo ewidentnie jest dopełniacz w człowiek wielkiej wiedzy i doświadczenia.
    Bardzo dziękuję za odpowiedź i pozostaję z poważaniem
    Łukasz
  • długie cytaty
    12.03.2002
    12.03.2002
    W książce, którą tłumaczę, występuje znaczna ilość fragmentów innych utworów, cytowanych w cudzysłowie. Niektóre z nich zajmują więcej niż stronę i podzielone są na paragrafy. Każdy cytat zaczyna się i kończy cudzysłowem. W angielskim oryginale poszczególne paragrafy wewnątrz cytatu otwiera cudzysłów, ale nie zamyka. Końcowy znak cudzysłowu występuje dopiero na zakończenie całego cytatu. Wygląda to mniej więcej tak:
    „ Tekst paragrafu pierwszego
    „Tekst paragrafu drugiego
    „Tekst paragrafu trzeciego
    „Tekst ostatniego paragrafu”

    W dostępnych mi książkach na temat zasad pisowni polskiej nie mogę znaleźć takiego przypadku cytowania. Tłumaczenie francuskie, hiszpańskie i fińskie zachowuje metodę cytowania angielskiego oryginału (otwarty cudzysłów przy każdym paragrafie, za wyjątkiem ostatniego). Tłumaczenie rosyjskie używa tylko dwu znaków cudzysłowu, na początku i na końcu każdego obszernego cytatu. Jaką formę zastosować w tłumaczeniu polskim? Czy formę angielskiego oryginału, czy raczej podążać przykładem tłumaczenia rosyjskiego? Może jest jeszcze inne rozwiązanie? Będę bardzo wdzięczny za rozwiązanie tej trudnej kwestii.
    Załączam wyrazy szacunku,
    Paul Jaworski
  • dolce vita wśród włoskich potraw
    9.03.2013
    9.03.2013
    Po wydaniu książki Marty Grycan Moja Dolce Vita internauci zaczęli się spierać, czy w tytule jest błąd, czy nie powinien brzmieć Moje Dolce Vita, tak jak Rzymskie dolce vita. Który zapis jest poprawny? A przy okazji – czy nazwy potraw w obcych językach należy zapisywać kursywą? Pizza, ravioli czy risotto zadomowiły się już w naszym języku, ale co np. z włoskimi tagliolini, garganelli, grissini, cappelletti? Co z biancomangiare z migdałami, malinowym coulis czy zupą julienne?
  • dopełniacz partytywny
    8.11.2006
    8.11.2006
    Interesuje mnie, czy należy powiedzieć: „Zrobiłem sobie gorącej herbaty” czy „Zrobiłem sobie gorącą herbatę”. Użyć formy dopełniacza czy biernika?
  • dostarczyć
    27.11.2002
    27.11.2002
    Dzień dobry,
    Czy w zdaniu: „Aby zagotować 1 kg wody, trzeba dostarczyć ciepła…” została użyta poprawna forma słowa ciepło? Czy też powinno być ono w bierniku?
  • Dwie skrzynki jabłek, ale dwie skrzynki wina
    20.05.2019
    20.05.2019
    Dziękuję za odpowiedź na pytanie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Cztery-jablka-ale-piec-jablek;19279.html, ale nie chodziło mi o pierwszy rzeczownik (tę zasadę znam), ale o drugi rzeczownik w podanych przykładach.
    2 skrzynki JABŁEK (D, l. mn.)
    2 skrzynka WINA CZERWONEGO (D, l. poj., a nie WIN)
    2 skrzynki PIWA (D, l. poj., a, a nie: PIW)
    Chciałam się upewnić, czy rzeczowniki niepoliczalne są w takich przypadkach w liczbie pojedynczej, a policzalne – w liczbie mnogiej?

  • Dwoje uszu
    8.01.2018
    8.01.2018
    Czasami kupuję psu ucho wieprzowe w ilości kilku sztuk. Kupując dwie sztuki i wiedząc, że pochodzą od jednej świni, poprosiłbym o dwoje lub parę uszu, albo o uszy. Zapewne te w opakowaniu, są przypadkowe, każde z innej świni. Co więc kupuję? Uszy (intuicyjnie liczba podwójna) czy ucha (liczba mnoga)? Kupuję pięcioro uszu, pięć uch, pięć sztuk uszu (uch), trzy uszy, troje uszu, trzy ucha? Analogicznie, chociaż wygląda to nieco obscenicznie: oko. Pozdrawiam
  • edytorski ewenement
    15.05.2013
    15.05.2013
    Dzień dobry!
    Opracowuję tekst medyczny tłumaczony z języka angielskiego, w którym przy konkretnym zdaniu (słowie) zamieszczone są odnośniki do przypisów i – o zgrozo! – jest ich wiele! Taka ilość odnośników powoduje przesunięcie kropki kończącej zdanie, co wygląda dziwacznie (np.: „…niż z powodu katarakty i jaskry razem wziętych7, 8, 9, 12, 14, 15, 16, 17”). W dodatku cyfry odnośników nie są cyframi kolejno po sobie następującymi, więc nie mogę zastosować myślnika między cyframi, by skrócić zapis. Co mogę zrobić?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego