inicjalny
  • dżdżysty

    27.11.2023
    27.11.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

    Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.


    Z poważaniem

    Andrzej M. Sołtan

  • formuły powitalne
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Państwo,
    pozwolę sobie nie tyle na pytanie, ile na podzielenie się myślą, być może godną rozważenia (publikacji – już niekoniecznie, choć i to pozostawiam przecież Państwa uznaniu). Doświadczenie podpowiada, że dostrzeżony u siebie błąd lub językowa niezręczność, wcześniej notorycznie popełniane, zaczynają razić ze szczególną siłą, co wynika najpewniej z jednej z najwspanialszych człowieczych właściwości – wstydu. Zarazem jednak przykrości dostarcza zarówno bycie osobiście pouczanym, jak i karcenie. Stąd dobrze rozumiem, że przestali Państwo tępić zwrot Witam!, gdy otwiera mejle, mimo że czytanie go w listach na stronie Poradni skłania ku przedsiębraniu podobnych rozpoczęć. Być może jednak – oszczędnie, delikatnie i potencjalnie skutecznie – w zakładce zadaj pytanie, koniecznie przed formularzem, warto umieścić taką lub ową wiadomość, która by nieszczęsne witania zwalczała; albo – zbiór wypisków z korespondencyjnych prawideł? Niechby ktoś poczuł się urażony, niechby snobizm zarzucał – myślę, że korzyści i tak byłoby bez porównania więcej.
    Kreślę się z poważaniem
    — Mieszko Wandowicz

    PS Tutaj przyznam, że marzy mi się, iżby w polszczyźnie, nade wszystko polszczyźnie mejlowej, zaistniała forma, może odrobinę przewrotna, rozwiązująca wszelkie powitaniowe kłopoty – obecne, gdy trudno wybrać odpowiedni zwrot grzecznościowy: „Proszę witać, Szanowni Państwo, proszę serdecznie witać!”. Nadrzędność adresata, a przeto tego, który odgrywa rolę gospodarza, zaznaczona jest wyraźnie, uprzejmość nie powinna, jak sądzę, budzić poważniejszych zastrzeżeń, pytanie zaś, jakim mianem określić odbiorcę, w dodatku ostrożnie nakłanianego do życzliwości, jeżeli nie znika, to przynajmniej się oddala. Na mejle rozpoczęte słowami Proszę witać odpisywałbym z olbrzymią przyjemnością. (Rzecz jasna w odpowiednim kontekście; szczegółowe wytyczne są zresztą do przemyślenia, swoboda zaś – póki nie w nadmiarze – językowi przecież tylko służy).
  • formuły powitalne w mailach
    19.03.2009
    19.03.2009
    Witam!
    Mam pytanie dotyczące rozpoczynania maili. Czy po słowie Witam, Cześć należy stawiać przecinek? Czy dalsza część wiadomości to kontynuacja zdania (i należy pisać ją małą literą), czy nowe zdanie. W archiwum pytań jest różnie:
    – „Witam Mam pytanie….”
    – „Witam mam pytanie….”
    – „Witam, mam pytanie…”
    – „Witam, Mam pytanie…”
    Która wersja jest poprawna?
    Pozdrawiam
  • igrek i ipsylon
    1.02.2015
    1.02.2015
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie związane z grecką literą ipsylon. Słownik podaje formy ipsylon i ypsylon, podczas gdy w różnych tablicach matematycznych spotykam formy ypsilon, ipsilon i chyba gdzieś słyszałem też o upsilonie. Skąd taka chwiejność w wypadku nazwy tej jednej litery greckiej? Z epsilonem takich kłopotów nie ma.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • im…, tym…
    6.06.2006
    6.06.2006
    Jak poprawnie powinno brzmieć zdanie: „Im lepiej zarabiamy, tym na więcej sobie możemy pozwolić” czy „Im lepiej zarabiamy, na tym więcej sobie możemy pozwolić”?
  • Ingerencje w tekst cytatu

    9.04.2023
    9.04.2023

    Witam, nurtuje mnie, jak oznaczać w cytowanych fragmentach, które są w cudzysłowie pominięty tekst, bo w angielskim są 3 kropki „...”, a jak wstawione słowo wyjaśniające typu „ten” jest wstawiane w nawiasie (ten), czy po polsku nawias też obowiązuje przy trzykropku, albo to się zmienia i nie jest konieczny, i czy jest jakaś różnica między nawiasem kwadratowym a okrągłym?

  • Interpunkcja okoliczników wtrąconych
    11.05.2016
    11.05.2016
    Szanowni Państwo,
    wiadomo, że członów inicjalnych rozpoczynających się od: w związku z…, pomimo…, dzięki…, z uwagi na… itp. nie należy oddzielać przecinkami. A czy trzeba lub należy robić to, gdy umieszczone są one w środku zdania? Przykład: Pochodzące z elektrowni ciepło(,) z uwagi na wysokie normy dotyczące [lub: dzięki wysokim normom(…)] produkcji(,) jest ogrzewaniem przyjaznym dla środowiska. Czy jest to może uzależnione od długości całego zdania?

    Z wyrazami szacunku
    K.Z.
  • istota interpunkcji
    23.11.2012
    23.11.2012
    Dzień dobry,
    czy w zaproszeniach lub komunikatach oddzielamy przecinkiem daty, godziny i miejsce spotkania? Podam przykład: „Na pytania udzielimy odpowiedzi podczas spotkań, które 2 listopada, o godz. 11.00, odbędą się w filii Teatru Miejskiego”.
    Będę wdzięczna za udzielenie wskazówki.
    Agata Paraszkiewicz
  • Jak akcentować poza tym?
    10.10.2017
    10.10.2017
    Szanowni Państwo,
    czy to prawda, że wyrażenie poza tym powinno się akcentować na sylabie drugiej [po'zatym], i że wymowa z akcentem inicjalnym ['pozatym] jest niewłaściwa?
  • ja na początku zdania
    2.12.2005
    2.12.2005
    Poniższy tekst został zamieszczony na jednym z portali internetowych. Zarzucono mi, że nie zaczyna się zdania od ja. Czy osoba zwracająca mi uwagę miała rację?
    „Drodzy Obrońcy, «poszperajcie» trochę po serwisie, a znajdziecie całą historię powstania tradycji Świętego Mikołaja. Ja popieram wszelkie przejawy dobrego serca dla innych i dziwię się moim bliźnim, że bywają tak nietolerancyjni…”.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego