-
z rattanu, ale z kasztana11.02.201011.02.2010Napotkałem ostatnio ciekawy problem: ktoś powiedział, że coś wykonane było z bambusu, ktoś inny ją poprawił, że powinno być z bambusa. To ciekawe, że podobna odmiana z -u na końcu stosuje się wobec materiałów, nawet pochodzenia naturalnego, i tak, mówimy nie tylko z plastiku, ale również z rattanu, ale nie z kasztanu. Mam koncepcję, że taka odmiana dotyczy jedynie roślin, które były znane w naszym kraju nie jako rośliny rosnące, ale jako materiał, i stąd z mahoniu a nie z mahonia.
-
zrobić z igły widły1.06.20101.06.2010Witam!
We współczesnej, potocznej polszczyźnie roi się od przymiotników wartościujących. Każde opisywane zdarzenie, sytuacja musi być fantastyczna, super, rewelacyjna, niesamowita albo koszmarna, okropna, przerażająca, obrzydliwa etc. Dlaczego mamy taką skłonność? Kogo ona cechuje, czy większość z nas? Czy istnieje jakaś sprawdzona metoda uczenia swoich dzieci adekwatnego do rzeczywistych emocji formułowania wypowiedzi? I wreszcie czy historia języka notuje taki przypadek wcześniej? -
Zsa Zsa24.09.200824.09.2008Jak pisać: Zsa Zsa Gabor (za Wikipedią polską, angielską, hiszpańską, niemiecką, francuską, włoską i in.) czy Zsazsa Gábor (za Wikipedią wyłącznie węgierską)? Jeśli wariant Zsa Zsa, to jak to odmieniać? Zsa Zsy?
-
z sobą czy ze sobą?31.01.200531.01.2005Jak powinno się mówić i pisać: z sobą czy ze sobą? Słowniki mówią, że powinno być z sobą, natomiast mówi się i pisze przeważnie ze sobą (m.in. w odpowiedziach w Poradni). Dziękuję i pozdrawiam.
-
ZSRS, KPZS30.03.200730.03.2007Szanowni Państwo,
ostatnio w jednym z dodatków historycznych do popularnego tygodnika spotkałam się ze skrótami ZSRS oraz KPZS. Rozumiem, że skróty te oznaczają Związek Sowiecki zamiast stosowanego w latach mojej młodości Związku Radzieckiego. Czy te sprawy jakoś regulują normy językowe – to znaczy, czy w tekstach powinno się używać starych skrótów, czy może jednak coś się zmieniło, a może autorzy w ten sposób chcieli nazwy nacechować? Proszę serdecznie o wyjaśnienie. -
zuch11.04.200711.04.2007Zuch – znaczenie tego słowa przed laty.
-
zwierzolubny24.05.201224.05.2012Szanowny Panie Profesorze,
ostatnio spotkałam się z neologizmem zwierzolubny. Jaka jest etymologia tego słowa? Z czego został ono zbudowane?
Z poważaniem
Marta -
źródła nowych słów22.11.200122.11.2001Skąd przychodzi leksyka? Czy poddaje się strukturze języka? Co się dzieje z wyrazami, które odmieniają się w specyficzny sposób?
-
żałosny
8.10.20228.10.2022Szanowna Pani,
oglądałem niedawno film dokumentalny o ataku atomowym na Hiroszimę i Nagasaki. Jeden z ocalałych relacjonował: „Na ulicach leżały żałosne ciała martwych”. Czy przymiotnik „żałosny” nie jest nacechowany negatywnie? Nie wyraża pogardy? Nakazuje się wstydzić? Czy czując szczere współczucie wobec uczestnika wypadku samochodowego, wypada powiedzieć, że wygląda żałośnie? Intuicja podpowiada mi, że mógłby poczuć się urażony. Czy znaczenie tego słowa zmieniło się?
-
żłobek czy żłóbek?29.12.200429.12.2004Przyszły kolejne święta, kolejny raz śpiewam kolędy i kolejny raz mam wątpliwości: żłobek czy żłóbek? Prof. Bralczyk mówił w TV, że słowa żłóbek się już nie używa i dzisiaj mówi się żłobek, natomiast wszystkie słowniki, które mam, informują, że żłobek to miejsce dla małych dzieci, a zdrobnieniem od żłobu jest żłóbek. Jeżeli można, prosiłbym o jednoznaczne wyjaśnienie, jak to jest. Dziękuję.