Czy wiadomo, kiedy powstało słowo dwulicowy?

Interesuje mnie to, czy istnieją wyrazy które mają więcej głosek niż liter. Otóż ucząc się do egzaminu, w jednej książce natknąłem się na stwierdzenie, że niektóre wyrazy mają więcej głosek niż liter, na przykład wyraz wątek ma 5 liter i 6 głosek [w-o-n-t-e-k], natomiast w innej jest podane, że wyraz wątek ma 5 liter i 5 głosek [w-ą-t-e-k]. Zatem moje pytanie brzmi: czy ą jest dwugłoską?

Z wyrazami szacunki
Czytelnik

Szanowni Językoznawcy,

co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

Z poważaniem i pozdrowieniami

J.J.

Szanowni Państwo,

czy istnieje jakieś wytłumaczenie, dlaczego mamy działy w sklepie, wydziały na uczelni, przedziały w pociągu, oddziały w szpitalu? Co sprawiło, że powstały akurat takie a nie inne konotacje? Czemu mamy różne *działy?

Pozdrawiam serdecznie

Szanowni Państwo!
Interesuje mnie powiedzenie „Dzielimy się doświadczeniem”. Uważam je za przenośnię, bo doświadczenie jest – moim zdaniem – niepodzielne i powstaje na bazie osobistych przeżyć, a nie cudzych opowieści. Jednak na Państwa stronie czytam, że dzielić się to także: 'komunikować sobie coś wzajemnie'.
Z poważaniem
Maria Michałowicz

Szanowni Państwo,

interesuje mnie odmiana skrótowca PTTK. Według słownika ortograficznego i zasady, że skrótowce, które w wymowie zakończone są na akcentowane -a (jak SGH, AK), PTTK nie powinno się odmieniać. Natomiast w „Wielkim słowniku języka polskiego PAN” PTTK występuje jako część mowy nieodmienna lub odmienna (PTTK-u, PTTK-owi, PTTK-iem). Czy można korzystać z obu tych odmian?

Agnieszka

Drodzy sąsiedzi,
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.

1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
   Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
   Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
   
2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
   W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
   Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

W związku z tym mam pytania:

• Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
  Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
• Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
• Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?

Serdecznie dziękuję za odpowiedź
Jan Zidek

Witam Państwa!
Interesuje mnie pochodzenie słowa dziękuję. W felietonach Icchaka Baszewisa Singera sugeruje on, że zostało ono zapożyczone z języka niemieckiego (w miejsce chłopskiego wyrażenia „Bóg zapłać”). W języku chorwackim mamy hvala, ale już w ukraińskim дякую? Czy autor Sztukmistrza z Lublina miał rację?
Najlepsze pozdrowienia!

W żadnym dostępnym mi słowniku nie znalazłem słowa dzyndzel. Interesuje mnie, czy wyraz ten ma jakieś znaczenie nie będące wulgaryzmem. Z góry dziękuję za informację.

Witam serdecznie!
Jest kilka słów, które, w moim wyczuciu, zachowują się zupełnie pozaregulaminowo w polszczyźnie. Pozwolę sobie poprosić o kilka słów na temat dwóch z nich.
1. dżdż. Zachowała się forma rzeczownikowa (w związku frazeologicznym jak kania dżdżu), ale tylko dopełniacza. Co się stało z mianownikiem i w jaki sposób doszło do przejścia z dżdż (o ile tak mianownik wyglądał) na deszcz?
2. znienacka. Kim/czym jest ów tajemniczy nienacek?
Dziękuję i pozdrawiam,
Jarek Hirny