itd.
  • Co pisać kursywą?
    9.10.2008
    9.10.2008
    Witam!
    Jakie są zasady używania kursywy? Czy służy ona jedynie do tytułów? Jaka jest zasada dotycząca zapisywania didaskaliów (kursywa, nawias)?
    Piotr
  • Co robimy z łóżkiem? 

    11.01.2021
    11.01.2021

    Szanowni Państwo,


    Czy wyrażenie pościełam łóżko jest wyrażeniem prawidłowym, czy też raczej powinno się powiedzieć ścielę łóżko?


    Z wyrazami szacunku,

    Anna Żurawska

  • Co robi program?
    22.01.2018
    22.01.2018
    Spotkałem się z opinią, że sformułowania typu program wyznaczył wynik są niepoprawną personifikacją programu, komputera itp. Rzekomo jedyną poprawną formą jest wynik został wyznaczony za pomocą programu. Tymczasem użytkownik komputera zwykle traktuje program jako „czarną skrzynkę”, do której wprowadza dane i z której odbiera wyniki. Czy naprawdę musimy traktować program jak narzędzie podobne do młotka czy liczydeł? Od „jedynej poprawnej” formy odstręcza mnie także jej rozwlekłość.
  • COVID jako skrótowiec

    15.02.2022

    Szanowni Państwo,

    czas pandemii, jak się okazuje, utrudnia nie tylko codzienne funkcjonowanie, ale także pisanie.

    Moje pytanie dotyczy odmiany nazwy choroby. Skoro COVID jest skrótowcem, to chciałabym zapytać, czy prawidłowym i wzorcowym miejscownikiem będzie: COVID-dzie, COVID-zie czy może Covidzie?

    Z wyrazami szacunku

    Zagubiona czytelniczka

  • cytaty cyrylicą
    18.03.2003
    18.03.2003
    Bardzo proszę o wyjaśnienie sprawy, która budzi liczne kontrowersje i spory. Dawniej, gdy wydawaliśmy książkę związaną z literaturą czy językoznawstwem rosyjskim lub szerzej – wschodniosłowiańskim (książkę – zaznaczmy – pisaną po polsku), stosowaliśmy zapis rosyjskich nazwisk czy tytułów dzieł w transkrypcji lub transliteracji, w zależności od potrzeb. Wszelkie cytaty były przekładane na język polski, a w razie podawania również brzmienia oryginalnego – transkrybowane. Od pewnego czasu autorzy zaczęli się chyba wzorować na książkach wydawanych w Rosji, na Białorusi i Ukrainie – w polskich tekstach i w przypisach stosuje się zapis fragmentów grażdanką. Taki tekst (dotyczący np. motywu śmierci u Tołstoja) staje się niezrozumiały dla kogoś, kto nie zna języka rosyjskiego (choćby twórczość Tołstoja – w tłumaczeniach – znał na pamięć), bo wszelkie przykłady, cytaty ilustrujące jakąś tezę itd. są wydrukowane po rosyjsku. W polskich zdaniach są wtrącenia po rosyjsku, wydrukowane grażdanką, co sprawia okropne wrażenie. Dam przykłady, ale niestety, nie mam czcionki rosyjskiej, wszystko zatem, co autor tekstu pisał grażdanką, zostanie przeze mnie podane wersalikami.
    Autor relacjonuje dokładnie przebieg zdarzeń wiążących się z osobą „PIERIEKRASNOGO EKZIEKUTORA” (…) Jak konstatuje autor ARCHIJEREJA, czas nie zmienił rodziny Turkinów, czytamy bowiem, że „u TURKINYCH PO – PRIEŻNIEMU (…) KOTIK IGRAJET…”. W przypisach powstają też dziwaczne sytuacje, gdy jeden przypis drukowany jest grażdanką, drugi po polsku, a w przypadku powtórnego cytowania tego samego autora raz pisze się tamże po polsku, innym razem po rosyjsku. Dotyczy to całości zapisu bibliograficznego w przypisie: w przypadku przytaczania dzieła rosyjskiego również cały „aparat” – s. (strona), nr, t. (tom) itd. – jest drukowany grażdanką. Na domiar złego: w pracach zbiorowych, składających się z artykułów autorów zarówno polskich, jak i rosyjskich (białoruskich, ukraińskich), piszących niezależnie od swej narodowości czasem w języku ojczystym, czasem nie, stosuje się w nagłówkach artykułów zapis imienia i nazwiska autora w zależności od tego, po jakiemu jest napisana jego praca… Bardzo proszę o możliwie „dyrektywne” (jeśli to możliwe) rozstrzygnięcie, czy takie praktyki są dopuszczalne i jak dalece. Przepraszam za tak długie pytanie, ale żałuję, że nie mogę tu więcej okropnych przykładów przytoczyć…
  • czas przyszły
    2.12.2015
    2.12.2015
    Jak prawidłowo odmienia się czasownik w czasie przyszłym?
    Będę czytał książkę czy Będę czytać książkę?
    Karolina będzie chodziła do szkoły czy Karolina będzie chodzić do szkoły?
    Tomek jutro musi pójść do fryzjera czy Tomek jutro musi iść do fryzjera?
    Jakie są reguły odmiany? Ludzie używają obydwu forma i bardzo często zastanawiam się, jak powiedzieć, aby nie popełnić błędu.
  • Czas przyszły złożony w polszczyźnie

    29.05.2023
    29.05.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałem spytać o formy wyrażania przyszłości na przykładzie zwrotu „będe pracował”. Dla mnie jest tu jakaś sprzeczność — jak można jednocześnie w przyszłości i w przeszłości, w końcu będę to przyszłość, a pracował to przeszłość (w dodatku 3 osoba liczby pojedynczej). Będę tym bardziej mi nie pasuje. Już ma wiele więcej sensu, żeby mówić będę pracować. Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • Cztery jabłka, ale pięć jabłek
    6.03.2019
    6.03.2019
    Dzień dobry!
    Ostatnio na lekcji języka polskiego jako obcego omawialiśmy ze studentem dopełniacz liczby mnogiej. Ćwiczyliśmy przykłady takie jak:
    4 skrzynki jabłek
    2 butelki wina czerwonego
    3 puszki piwa
    8 pudełek ciastek

    Nie umiałam wytłumaczyć, dlaczego czasami rzeczownik jest w liczbie pojedynczej, a czasami w liczbie mnogiej. Czy można się podeprzeć jakąś regułą?
  • Czy kadr i wiatr się rymują?
    19.12.2003
    19.12.2003
    Czy w wyrazach: bóbr, kadr, kadm, wydm, mężczyzn, przyjaźń przedostatnia głoska powinna być wymawiana zgodnie z pisownią, czy bezdźwięcznie (odpowiednio: [bupr], [katr], [katm], [wytm], [męszczysn], [pszyjaśń])? Mnie jedyną naturalną wymową wydaje się ta druga, ale większość ludzi wymawia te głoski dźwięcznie, zgodnie z pisownią. Kto ma rację?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • Czytałem „Onych” Torańskiej
    10.04.2017
    10.04.2017
    Szanowni Państwo,
    jeśli film nosi tytuł „Ona”, to czy lepiej powiedzieć: Nie widziałem „Jej”, Widziałem „Ją”, czy może: Nie widziałem filmu „Ona”, Widziałem film o tytule „Ona”?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego