kiedy
  • Szczurzyć

    23.01.2022

    Chciałabym poznać wytłumaczenie zwrotu: szczurzyć oczy (uszy).

    Z góry pięknie dziękuję za wytłumaczenie

  • Szef ma zawsze rację

    9.06.2023
    9.06.2023

    Szanowni Państwo, nurtuje mnie od jakiegoś czasu sformułowanie, którego wymaga ode mnie mój szef. Wydaje mi się, że konstrukcja, jakiej on chce i jaką zawsze nanosi mi na pisma, poprawiając je, jest niepoprawna. Zamiast „Proszę o przesłanie informacji” muszę pisać „Proszę o spowodowanie przesłania informacji”. W mniemaniu mojego przełożonego pierwsze sformułowanie nie oddaje charakteru czynności, czyli tego, że adresat ma sprawić, by ktoś inny przesłał stosowne informacje. Bardzo proszę o rozstrzygnięcie mojego dylematu językowego.

  • Szimei
    5.06.2016
    5.06.2016
    Chcę zapytać o odmianę biblijnego imienia, które w mianowniku brzmi Szimei. Zasada mówi, że imiona zakończone na i odmieniamy jak przymiotniki. Słowniki podają na przykład odmianę włoskiego imienia Luigi, czyli D. Luigiego, C. Luigiemu itd. Czy według tego wzorca należy odmienić imię Szimei? Czy może zmienia coś fakt, że przed końcowym i stoi samogłoska?? Czy formy Szimeiego, Szimeiemu są poprawne?
  • Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Dwujęzycznymi i Sportowymi im. Tadeusza Kościuszki w Poznaniu
    20.11.2017
    20.11.2017
    Moje pytanie dotyczy pisowni nazwy szkoły. Czy można zapisać część wyrazów małą literą, np. Szkoła Podstawowa Nr 5 z oddziałami dwujęzycznymi i sportowymi im. Tadeusza Kościuszki w Poznaniu? Taki zapis widnieje na pieczątce szkoły. Czy jest to zapis dopuszczalny w języku polskim? Jak powinien wyglądać zapis poprawny?

    Pozdrawiam
    B. Skuza
  • szyk przydawki przymiotnikowej

    27.04.2023
    27.04.2023

    Szanowni Państwo!

    Skomplikowana gramatyka przydaje wdzięku językowi polskiemu. Fascynująca jest odmiana rzeczowników i przymiotników przez przypadki i liczby, ponadto szyk wyrazów jest nieco inny niż w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy nawet w spokrewnionych i bliskich nam geograficznie językach słowiańskich. Nie jestem polonistą, ale lubię zastanawiać się nad urokiem naszej mowy ojczystej. Przychodzi mi tu na myśl moja Alma Mater, czyli Uniwersytet Warszawski. Ta prestiżowa uczelnia, która należy dzisiaj do europejskiej czołówki, działała przez pewien czas w XIX wieku jako Szkoła Główna. Z kolei w Radomiu do niedawna istniała Wyższa Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Radomska). Te przykłady pokazują, że jeśli w nazwie uczelni w języku polskim występuje jeden przymiotnik, to znajduje się za rzeczownikiem, natomiast w przypadku dwóch przymiotników jeden z nich stoi przed rzeczownikiem, zaś drugi następuje po rzeczowniku.


    Kojarzy mi się z tym także Szkoła Główna Handlowa, jedna z najlepszych szkół wyższych w Warszawie, Polsce i Europie. Studia ekonomiczne na SGH wybrało wiele osób z mojej klasy licealnej, na tej uczelni nauki pobierał też Piotrek Jeliński, z którym w lecie 2000 r. mieszkałem w jednym pokoju w Kalifornii, kiedy pracowałem w USA. Chciałbym wiedzieć, czy nazwa „Szkoła Główna Handlowa” jest poprawna, czy też powinniśmy mówić „Główna Szkoła Handlowa”? Wszyscy przyzwyczailiśmy się do nazwy „Szkoła Główna Handlowa”, jej zmiana byłaby nierealistyczna i wiązałaby się ze znacznymi kosztami. Tym niemniej ciekawi mnie, co językoznawcy sądzą na ten temat. Czy Państwa zdaniem sformułowanie „Szkoła Główna Handlowa” jest prawidłowe?

    Z góry dziękuję za Państwa odpowiedź.


    Z poważaniem

    Adrian Fröhlich

  • szyk wyrazów w zdaniu
    29.06.2013
    29.06.2013
    Jaka jest prawidłowa kolejność określeń orzeczenia w zdaniu? Chodzi mi o szyk neutralny. Na przykład:
    Dyrektor wyjechał wczoraj do Krakowa z żoną.
    Dyrektor wyjechał wczoraj z żoną do Krakowa.
    Dyrektor wyjechał z żoną wczoraj do Krakowa.
    Dyrektor wyjechał z żoną do Krakowa wczoraj.

    Czy któreś z tych zdań ma szyk neutralny i dlaczego? Gdzie mogę znaleźć więcej informacji na ten temat?
  • Szyłokarczma, Jurmała,Narwa

    19.02.2020
    19.02.2020

    Szanowni Państwo,

    byłbym wdzięczny za poradę dotyczącą tłumaczeń nazw geograficznych. Wiele miast krajów leżących niegdyś w Rzeczypospolitej lub od niej zależnych, ma utrwalone nazwy polskie, jak Szyłokarczma, Jurmała czy Narwa. Czy poprawne jest stosowanie tych polskich nazw w tłumaczeniach tekstów z języka angielskiego na polski, kiedy w źródłowej wersji nazwy miejscowości podane są w oryginalnej pisowni (Šilutė, Jūrmala, Narva)?

    Z góry dziękuję za pomoc.

    Z poważaniem

    Stanisław Tabor

  • ślepia ślepego
    30.09.2014
    30.09.2014
    Dzień dobry,
    interesuje mnie kwestia wzajemnego związku słów ślepy i ślepia. Znaczenia mają poniekąd przeciwne, natomiast wywodzą się (chyba) ze wspólnego źródła. Ciekawiłoby mnie, kiedy i w jaki sposób doszło do takiego rozejścia się znaczeń. Czy byłaby tu jakaś analogia do znaczeń słowa czerstwy w polszczyźnie i czeszczyźnie?
    Pozdrawiam serdecznie
  • Śmieci czy śmiecie? – Nic o tym nie wiem!
    18.06.2003
    18.06.2003
    Szanowny Panie Profesorze!
    Jesteśmy uczniami liceum i dobrze znamy Pana program. Nurtują nas pewne wątpliwości… Otóż, czy powinniśmy mówić śmieci czy śmiecie i kiedy można mówić w dany sposób. Drugie pytanie dotyczy pewnego niuansu językowego – czy powiedzieć nie wiem nic czy nie wiem niczego. Wydaje się nam, że druga możliwość jest poprawna. Nie mamy pewności.
    P.S. Mamy nadzieję, iż znajdzie Pan trochę czasu na poświęcenie uwagi i odpisanie nam. Serdecznie pozdrawiamy. Życzymy zdrowia.
    Z wyrazami szacunku,
    Dominika i Michał.
  • śreżoga
    1.04.2003
    1.04.2003
    Jestem uczniem piątej klasy. W książce „W pustyni i w puszczy” Sienkiewicza znalazłem zdanie: „,Pozostał w powietrzu tylko subtelny, czerwony pył, coś w rodzaju śreżogi, przez którą słońce przeświecało jak miedziana blacha”. Nie mogę w żadnym słowniku znaleźć znaczenia słowa śreżoga.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego